اندرس مونتالوو سوسا ناوقت روز پنجشنبه، ۱۲ دسمبر در نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد در مورد افغانستان، با اشاره به ۱۵مین گزارش تیم نظارت بر تحریم‌های سازمان ملل متحد افزود که تجارت و تولید مواد مخدر در این کشور به‌عنوان عمده‌ترین منبع تولید ناخالص این کشور باقی مانده است.
آندرس مونتالوو سوسا که سفیر اکوادور در سازمان ملل متحد نیز است، خطاب به اعضای شورای امنیت این سازمان گفت: «برخی از مقامات کلیدی طالبان عمیقاً با کارتل‌های تولید مواد مخدر و شبکه‌های قاچاق همدست هستند، درحالی‌که دهاقین عادی افغان به سمت محصولات جایگزین هدایت می‌شوند.»
در همین حال برخی از کارشناسان نیز می‌گویند که طالبان در کشت و تولید مواد مخدر دخیل هستند.
شکیلا جاوید، کارشناس امور بین‌المللی و مبارزه علیه مواد مخدر در گفت‌وگو با رادیو آزادی در این مورد افزود: «گروه حاکم در افغانستان اعضای ارشد و بلندپایه شان جز کارتل‌ها و شبکه‌های تولید و قاچاق مواد مخدر هستند، بنابر اعلامیه‌های صادر شده که کشت مواد مخدر کم شود، بدیل پیدا کنند، حرف به جا نخواهد بود تا طالبان در راس باشد.»
حکمت‌الله حکمت کارشناس امنیتی به رادیو آزادی گفت: «کار و بار تریاک در دست یک حلقه خاص است که این حلقه در تشکیلات طالبان نیست، اما قاچاقبران محلی هستند که با طالبان ارتباط دارند و به کمک آن‌ها کار شان را انجام می‌دهند.»
آندرس مونتالوو سوسا در اظهارات خود در نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد در مورد افغانستان به گزارش دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرایم سازمان ملل متحد، یو ان او دی سی نیز اشاره کرد که حاکی از افزایش ۳۰ درصدی کشت کوکنار و تولید مواد مخدر در افغانستان است.
با این حال، مونتالوو سوسا اما تأکید کرد که تولید مواد مخدر نسبت به سال ۲۰۲۲، یعنی قبل از صدور ممنوعیت مواد مخدر توسط رهبری طالبان، در افغانستان کمتر شده‌است.
دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرایم سازمان در گزارش خود گفته بود که تولید تریاک در سال ۲۰۲۴ نسبت به سال گذشته ۳۰ درصد در افغانستان افزایش یافته و در سال جاری میلادی ۴۳۳ تن تریاک در افغانستان تولید شده‌است.
بر اساس آمار دفتر مبارزه با مواد مخدر سازمان ملل متحد، اما با آن هم تولید مواد مخدر در سال ۲۰۲۴ نسبت به سال ۲۰۲۲، قبل از ممنوعیت کشت و تولید مواد مخدر توسط طالبان، ۹۳ درصد کاهش یافته است.
وزارت داخله طالبان گزارش سازمان ملل را رد کرده و آن را نادرست خوانده است.