یک باغدار در ولسوالی بتی‌کوت ننگرهار که نخواست نامش ذکر شود، روز شنبه به رادیو آزادی گفت که هر سال به دلیل نبود این امکانات، حاصلات‌شان ضایع می‌شود و نمی‌توانند از آن سود مناسب به دست آورند.
امسال حاصلات مالته خیلی زیاد است، اما مشکل این است که قیمت‌ها پایین است و نمی‌توانیم آن‌ها را نگهداری کنیم چون سردخانه نداریم.
«امسال حاصلات مالته خیلی زیاد است، اما مشکل این است که قیمت‌ها پایین است و نمی‌توانیم آن‌ها را نگهداری کنیم چون سردخانه نداریم. مجبوریم سریع محصولات را به بازار ببریم و با قیمت پایین بفروشیم و نمی‌توانیم به اندازه زحمتی که کشیده‌ایم درآمد به دست آوریم.»
به گفته این باغدار، در حال حاضر قیمت یک سیر مالته «هفت کیلو» بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ افغانی است.
نقیب‌الله، یکی دیگر از باغداران در ننگرهار، می‌گوید که زیتون در این ولایت امسال حاصلاتی خوب دارد، اما او نیز از مشکلات مشابهی شکایت دارد.
به گفته او، فارم‌های زیتون هم در ننگرهار تنها یک کارخانه بزرگ برای پروسس دارند که برای این ظرفیت حاصلات و تولید روغن آن، کافی نیست.
به بازار دسترسی نداریم. راه‌ها خراب است، ترانسپورت مناسب و سردخانه هم نداریم.
«امسال نسبت به سال گذشته حاصلات بهتر است، اما به بازار دسترسی نداریم. راه‌ها خراب است، ترانسپورت مناسب و سردخانه هم نداریم. نمی‌توانیم محصولات را نگهداری کنیم و مجبوریم به‌محض برداشت، آن‌ها را به بازار برسانیم و هر قیمتی که باشد بفروشیم. از طرف دیگر، باغداران و کشاورزان از کشت سبزیجات هم صرف‌نظر می‌کنند چون هزینه کرایه راه به اندازه‌ای زیاد است که در بازار سود نمی‌دهد.»
وزارت زراعت و مالداری حکومت طالبان درباره این شکایت‌ها به پرسش‌های رادیو آزادی پاسخ نداد، اما این وزارت اخیراً در صفحه اکس «توییتر سابق» خود اعلام کرده که امسال حاصلات مالته و زیتون در ننگرهار نسبت به سال گذشته افزایش یافته است.
این وزارت بر اساس گزارش ریاست زراعت ننگرهار گفته که در ۱۷ ولسوالی این ولایت، باغ‌های مالته در مساحت ۲ هزار و ۷۵۳ جریب زمین ایجاد شده و پیش‌بینی می‌شود که از آن‌ها ۱۱ هزار و ۱۳ تن محصول به دست آید.
وزارت زراعت و مالداری حکومت طالبان اما مشخص نساخته که مقدار این محصولات در زمان مشابه سال گذشته چه مقدار بوده است.
همچنان این وزارت به نقل از ریاست زراعت ننگرهار اخیراً گفته که انتظار می‌رود در سال جاری خورشیدی از فارم‌های زیتون حدود ۱۳۰ هزار لیتر روغن خالص و ۳۰ تن زیتون ترش به دست آید.
در این حال، مسئولان اتاق تجارت و سرمایه‌گذاری افغانستان با تأیید افزایش حاصلات مالته می‌گویند برای حمایت از محصولات داخلی، تعرفه واردات مالته و دیگر میوه‌های خارجی را افزایش داده‌اند.
خان‌جان الکوزی، معاون این اتاق، به رادیو آزادی گفت:
«اگرچه صادرات مالته به خارج هنوز در حجم بالا صورت نمی‌گیرد، اما در داخل افغانستان بازار خوبی دارد. سال گذشته نیز مقدار زیادی مالته در داخل کشور فروخته شد. به همین دلیل، تعرفه واردات مالته و دیگر مرکبات خارجی را افزایش دادیم تا محصولات داخلی بهتر به فروش برسند. زیتون هم تنها در داخل کشور به فروش می‌رسد و صادراتی ندارد.»
آگاهان بخش زراعت بر این باورند که باید اقداماتی برای جلوگیری از ضایع شدن محصولات تازه افغانستان و بهبود درآمد باغداران انجام شود.
برای جلوگیری از ضایع شدن میوه‌ها باید سردخانه ساخته شود و به بازاریابی محصولات توجه ویژه صورت گیرد.
محمد سلیم رحمانی، کارشناس این حوزه، به رادیو آزادی گفت:
«برای جلوگیری از ضایع شدن میوه‌ها باید سردخانه ساخته شود و به بازاریابی محصولات توجه ویژه صورت گیرد. همچنین باغداران باید آموزش‌های لازم برای نگهداری بهتر حاصلات را دریافت کنند. در شرایط اقتصادی فعلی کشور، باید به صادرات و گسترش بازارهای محلی توجه خاص شود تا بتوان از این محصولات به بهترین شکل استفاده کرد.»
گفتنی است که هر سال هزاران تُن میوه از جمله مالته، لیمو، نارنج و دیگر میوه‌های ستروسی از ولایت‌های شرقی افغانستان حاصل به دست می‌آید.