از ماه آگست ۲۰۲۴ به این سو، نیروهای اوکراینی در تلاش حفظ مناطقی هستند که در منطقۀ کورسک روسیه تصرف کردند. این تصرف بخشی از حملۀ اردوی اوکراین در آن سوی سرحداتش بود. هر چند اوکراین در بارۀ هدف تاکتیکی این حملات چیزی نگفته، اما این موضوع متحدین غربی اوکران و کریملین را حیران کرده بود.
اکنون کی‌یف حملات جدیدی را در منطقۀ کورسک آغاز کرده و در مقابل نیروهای روسی در این منطقه که از حمایت سربازان کوریای شمالی برخوردار هستند، پیشروی می‌کند. نیروهای روسی بیش از ۵۰ درصد مناطقی را که نیروهای اوکراین در منطقۀ کورسک تصرف کرده بودند، دوباره به کنترل خود در آوردند.
هنوز هم معلوم نیست که چرا اوکراین حملاتی جدیدی را در منطقۀ کورسک آغاز کرده و علت آغاز این حملات در این برهۀ زمانی چیست؟
این درحالیست که اوکراین در خطوط جنگ در چند بخش با مشکلاتی روبه‌رو است. چون در برابر تسلیحات سنگین روسیه ضعیف است و همچنان در بخش جلب و جذب سرباز هم با مشکل بزرگی مواجه است.
با وجود این همه مشکلات پس چرا اوکراین منابع محدود خود را برای یک حمله جدید و احتمالا ناموفق هدر دهد؟
کارشناسان می‌گویند که هدفش ممکن تغییر روایت جنگ تقریباً سه ساله باشد.
جان ناگل، استاد در کالج جنگ اردوی ایالات متحده می‌گوید:
"مرکز ثقل یا منبع نیروی اوکراین، حمایت امریکاست. هر گونه پیشرفتی که این کشور در داخل روسیه ایجاد کند، کار را برای دولت جدید دشوارتر خواهد کرد که جنگ را یک ماجرای شکست خورده بداند."
تقویت مورال
از ۵ جنوری، زمانی که اوکراین حملۀ جدید خود را در کورسک روسیه آغاز کرد، تنها پیشرفت محدودی داشته است.
هنوز مشخص نیست که این یک حرکت تاکتیکی برای منحرف کردن توجه دشمن و دور کردن نیروهای روسیه از منطقه دیگری از جنگ است یا اینکه بخشی از یک ضد حملۀ گسترده تر است.
عملیات اوکراین در کورسک در داخل روسیه در ماه آگست سال گذشته در آن زمان به عنوان تلاشی برای خروج نیروهای روسی از شرق اوکراین و کاهش پیشروی آنها تلقی می‌شد.
اما استراتژی کی‌یف چندان موفق نبود، زیرا روسیه اولویت خود را در تحولات شرق اوکراین حفظ کرد. مسکو همچنین با دریافت نیروهای کمکی از کوریای شمالی، بیش از ۱۱۰۰۰ سرباز را برای حمایت از کورسک فرستاد.
نیروهای روسیه به پیشروی خود در شرق اوکراین ادامه دادند و شهر ووهلدار را در ماه اکتوبر تصرف کردند. آنها اکنون به تصرف پوکروسک در منطقه دونتسک نزدیک شده اند. این شهر ارزش لوجستیکی مهمی در دونتسک دارد.
ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین از حمله کورسک دفاع کرده است، اما کارشناسان نظامی کارآمدی آن را زیر سوال برده اند.
جان ناگل، استاد کالج جنگ اردوی ایالات متحده می‌گوید:
"دست‌آوردهای روسیه در مناطق اطراف پوکروفسک از نظر نظامی قابل توجه است و وزن سیاسی هم دارد، اما کورسک چنین ارزش نظامی ندارد."
با این حال، هر گونه تصرف اوکراین در منطقۀ کورسک در داخل روسیه می‌تواند روحیۀ نیروهای اوکراینی را تقویت کند و روایت میدان نبرد را در این دورۀ زمانی حساس تغییر دهد. با این وجود بدبینی‌ها نسبت به شانس اوکراین با تصرف هر شهر جدید توسط روسیه افزایش یافته است.
دیوید سیلبی، استاد مطالعات نظامی در پوهنتون کارنل، می‌گوید که این کار ضربه‌ای به وجهه ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه به عنوان "مدافع قوی روسیه" خواهد بود.
پوتین در کنفرانس تیلیفونی سالانه و رسمی خود با مردم در ماه دسمبر وعدۀ خروج نیروهای اوکراینی از منطقه کورسک را داد، اما چارچوب زمانی آن را مشخص نکرد.
سیلبی می‌گوید، شانس پیروزی اوکراین در منطقه کورسک بیشتر از شرق اوکراین است، جایی که خطوط دفاعی قوی وجود دارد. زیرا روسیه نه تنها بیشتر نیروهای خود را برای محافظت از خطوط مقدم در شرق اوکراین مستقر کرده است، بلکه خطوط دفاعی گسترده‌ای نیز ساخته است.
او می‌افزاید:
"یک حملۀ تهاجمی در شرق اوکراین (علیه نیروهای روسی) بسیار آهسته خواهد بود، احتمالاً موفقیت محدودی به همراه خواهد داشت، تلفات سنگینی وارد می‌کند و خطوط دفاعی اوکراین را تضعیف می‌کند. بسیاری از واحدهای اوکراین در آنجا کاملاً خسته شده‌اند و فکر نمی‌کنم زلنسکی بخواهد این وضعیت را بدتر کند. "
اوکراین در جلب و جذب سربازان با مشکلات شدیدی مواجه است. این مشکل منجر به کمبود نیروی انسانی در طول ۱۰۰۰ کیلومتری خط مقدم جنگ شده است. کارشناسان می‌گویند که فقدان نیروی جنگی به جای سلاح، اکنون بزرگترین چالش پیش روی اردوی اوکراین است.
سیلبی گفت که به دلیل محدودیت‌های نیروی انسانی، او فکر نمی‌کند که حمله کورسک اوکراین خیلی بیشتر طول بکشد.
موقعیت‌های چانه‌زنی
کارشناسان می‌گویند که حمله جدید کورسک ممکن است به هدف تقویت موقعیت کی‌یف در مذاکرات احتمالی صلح آینده باشد.
این حملۀ جدید به کورسک تنها دو هفته قبل از روی کار آمدن ادارۀ دونالد ترمپ، رئیس جمهور منتخب امریکا صورت می‌گیرد.
ترمپ قول داده است که جنگ را به سرعت پایان دهد و پیش از این تهدید کرده بود که کمک های نظامی میلیاردها دالری به اوکراین را قطع خواهد کرد.
ترمپ به تاریخ 7 جنوری در یک نشست خبری گفت که امیدوار است جنگ را ظرف شش ماه پایان دهد. او گفت که دستیابی به توافق صلح بین روسیه و اوکراین "دشوار" خواهد بود، اما افزود که مصمم است همه چیز را "درست" کند.
بر اساس گزارش‌ها، ترمپ به دنبال توقف درگیری در امتداد خط مقدم فعلی جنگ است، به این معنی که هر گونه دست‌آوردی از سوی هر یک از طرفین، موضع‌اش را در میز مذاکره برای چانه‌زنی تقویت می‌کند.
دیوید سیلبی، استاد پوهنتون کارنل می‌گوید:
"من این را اولین نشانۀ آغاز مذاکرات صلح می‌دانم؛ اوکراین می‌خواهد موقعیت خود را تا آنجا که ممکن است تقویت کند و در میز مذاکره با روسیه، چیزهای بیشتری برای مبادله داشته باشد."