ریال ایران در ۱۱ فبروری به پایین‌ترین سطح تاریخی خود سقوط کرد، درست پس از آنکه دونالد ترمپ، رئیس‌جمهور امریکا، کمپین «فشار حداکثری» علیه جمهوری اسلامی را از سر گرفت.
در واکنش، آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، ظاهراً احتمال مذاکره با امریکا درباره برنامه هسته‌ای ایران را رد کرد.
ناظران می‌گویند که توافق هسته‌ای می‌تواند کلید برداشته شدن تحریم‌های اقتصادی باشد؛ اما در سال‌های اخیر، ایران شاهد رشد فقر، افزایش بیکاری و نارضایتی گسترده بوده است.
تغییر موضع ناگهانی
مقامات ایرانی از چند ماه سیگنال‌هایی مبنی بر آمادگی برای مذاکره با ترمپ ارسال می‌کردند.
این در حالی است که ترمپ، در دوره نخست ریاست‌جمهوری‌اش، امریکا را از توافق هسته‌ای با ایران خارج و تحریم‌ها را دوباره اعمال کرد.
در واکنش، تهران برنامه هسته‌ای خود را به‌طور قابل‌توجهی گسترش داد، هرچند همچنان تأکید دارد که قصد تولید سلاح هسته‌ای ندارد.
خامنه‌ای در ۲۸ جنوری ظاهراً از احتمال مذاکره با ترمپ سخن گفت و تأکید کرد: «شاید بتوان با کسی که می‌شناسید و برایش آماده‌اید، معامله کرد.»
اما فقط چند روز بعد، در ۷ فبروری، او مسیر خود را تغییر داد و گفت مذاکره با واشنگتن «نابخردانه، ناپسند و نادرست» است، زیرا به گفته او امریکا قابل اعتماد نیست.
سعید پیوندی، استاد جامعه‌شناسی پوهنتون پاریس ۱۳، می‌گوید که «بخشی از جامعه به ریاست‌جمهوری مسعود پزشکیان، که در سال ۲۰۲۴ انتخاب شد، امید بسته بودند.»
او در گفتگو با رادیو فردا هشدار داد: «اکنون آن‌ها خواهند دید که وضعیت زندگی‌شان بدتر می‌شود… و این می‌تواند امید به تغییر را در جمهوری اسلامی به‌کلی از بین ببرد. جامعه‌ای خشمگین و گرسنه، هر لحظه ممکن است به خیابان‌ها بریزد.»
در سال‌های اخیر، اعتراضات خشونت‌باری به دلیل فروپاشی اقتصادی ایران رخ داده است.
موج نارضایتی و انتقادات شدید
در ظاهر امر، رد مذاکرات با امریکا از سوی خامنه‌ای، موجی از نارضایتی و انتقاد را در شبکه‌های اجتماعی به راه انداخته است.
برخی از کاربران ایکس پرسیده‌اند که چرا یک «مقام غیرمنتخب و مادام‌العمر» باید برای سرنوشت یک ملت تصمیم بگیرد.
بیشتر در این لینک بخوانید
برخی دیگر از پزشکیان خواسته‌اند که اگر قادر به تحقق وعده انتخاباتی خود برای کاهش تنش‌ها با غرب نیست، از مقام خود کناره‌گیری کند.
اظهارات خامنه‌ای و تصمیم ترمپ برای از سرگیری سیاست «فشار حداکثری»، باعث سقوط شدید ارزش ریال در برابر دالر شد.
کاهش ارزش پول ملی ایران، هزینه‌های زندگی را سرسام‌آور کرده است. بر اساس گزارش جدید مرکز آمار ایران، حدود یک‌سوم مردم کمتر از دو دالر در روز درآمد دارند و برای تأمین نیازهای اولیه خود با مشکل جدی مواجه‌اند.
زهره ایرانی، خبرنگار اقتصادی، به کاهش ارزش ریال اشاره کرده و گفته است: «مذاکره خواهید کرد، این را تضمین می‌کنم.»
در این لینک مشاهده کنید
مرتضی لطفی، شاعر ایرانی، با کنایه‌ای تلخ درباره سقوط سریع ریال در ایکس نوشت: «۹ ساعت امروز کار کردیم، اما فقیرتر از صبح شدیم!»
در این لینک
آتا محمد تبریز، تحلیلگر سیاسی مستقر در ترکیه، به رادیو فردا گفت که ایرانیان پس از اظهارات خامنه‌ای «خشم شدیدی» ابراز کرده‌اند.
او هشدار داد: «این خشم احتمالاً بیشتر خواهد شد… اما به نظر نمی‌رسد که جمهوری اسلامی قصد داشته باشد کاری برای آن انجام دهد.»