وقتی جنگ به خانۀ شما می‌آید

خبرنگاران اوکراینی تنها از جنگ تمام عیار روسیه در اوکرائين گزارشدهی نمی‌کنند، بل‌که در جملۀ قربانیان این جنگ هم استند.

یکی از این قربانیان ویکتوریا روشچینا خبرنگار آزاد بود که برای بخش اوکرائینی رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی گزارش‌دهی می‌کرد و در اسارت روسیه جان داد. مرگ روشچینای ۲۷ ساله در ماه اکتوبر تائید شد، ولی جسد وی تا هنوز هم به خانواده اش تحویل داده نشده.

همچنان در ماه مارچ، چهار سال از زندانی بودن خبرنگار ولادیسلاو یسیپینکو در کریمیا، شبه جزیرۀ که روسیه به خاک خود ملحق و آنرا به یک پایگاه نظامی مبدل کرده است، میگذرد.

یسیپینکو که در مورد مسايل اجتماعی و محیط زیست به رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی گزارش میداد به اتهام انتقال مواد انفجاری محکوم شد، اما او این اتهام را رد کرده است. او به محکمه گفته که در توقیف شکنجه شده است.

خبرنگار رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی دیمیترو یوچین در خط اول جنگ در جنوب اوکرائین شدیداً زخمی شد. او بعد از ماه ها درمان به مرکز خبری رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی در کییف منتقل شد.

یوهینیا کیتایوا در سال ۲۰۲۳ در هنگام گزارش‌دهی از نزدیک خط مقدم جنگ در شرق اوکرائين، در وسط حملات توپخانه‌یی نظامیان روسیه گیر ماند. او از این حمله سلامت بیرون شد و حتی تلاش کرد با فراهم کردن کمکهای اولیۀ صحی جان یک سرباز اوکراینی را نجات دهد.

چندین ماه را در بر گرفت تا حالت روانی کیتایوا، که از این حمله خیلی متاثر شده بود، به حالت عادی برگردد. یک سال بعد از آن، او دختری را به دنیا آورد. کیتایوا اکنون دوباره به خط اول جنگ رفته و در مورد زنان زندانی گزارش تهیه میکند که برای پیوستن به اردوی اوکراین آمادگی می‌گیرند، اردوی که با مشکل کمبود سرباز رو‌به‌رو است.

ماریان کوشنیر خبرنگار دیگریست که شماری از فاجعه بار ترین لحظات جنگ را تصویر برداری کرده. وقتی در بارۀ دستاوردهایش از او بپرسید، او از جوایز خبرنگاریی که دست آورده صحبت نمیکند. از روزی می‌گوید که در جریان سفر کاری خود یک پیر مرد را از یک روستای واقع در خط مقدم جنگ با خود بیرون کشید. پیر مرد آخرین فرد باقی مانده در این روستا بود.

دورتر از خط مقدم جنگ هم عاری از خطر نیست.

در خزان سال ۲۰۲۴ دفتر رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی در کییف با تهدید های بمبگذاری مواجه شد، مانند صدها ادارۀ دیگر از جمله مکاتب، مراکز تجارتی و بناهای دولتی.

رادیو آزادی پس از راه اندازی یک تحقیق این تهدید ها را دریافت کرد. تحقیق در این مورد بود که چگونه جاسوس های روسی کودکان و نوجوانان اوکراینی را استخدام می‌کنند تا برضد ارودی کشور خود فعالیت کنند. در میان آنها حتی کودکان ۱۲ ساله هم شامل بودند.

گزارش‌دهی از قربانیان جنگ تنها بخشی از کار خبرنگاران رادیو اروپای آزاد / رادیو آزادی بوده است. این رسانه از فساد در اردوی اوکرائین پرده برداشته، مقامهای اوکراینی را شناسیی و به مخاطبان معرفی کرده که در کشورهای خارجی املاک گرانبها خریده اند و قاضیانی را افشا کرده است که تابعیت روسی خود را پنهان کرده بودند.

گزارشدهی رادیو اروپای آزاد / رادیو آزادی از رویداد ها، در بعضی موارد تاریخ‌ساز شده اند. ادارۀ خدمات پستی اوکراین در سال ۲۰۲۲ به افتخار آزادی کییف، یک تکت پستی را صادر کرد که یکی از سه تصویر چاپ شده روی آن، توسط سرهی نوژنینکو، عکاس رادیو اروپای آزاد/رادیو ازادی، عکاسی شده است.

یکی از این تصاویر از بوچاست – شهری واقع در حاشیۀ کییف که نیروهای روسی با کشتن صدها تن و رها کردن اجساد آنان در روی جاده ها، آنرا ترک کردند.

بوچا به نمادی از جنایات روسیه در اوکراین مبدل شد. باوجود شواهد چشمگیر از جنایات جنگی، مسکو ادعا می کند که کشتار جمعی در این شهر صحنه سازی شده است.

یکی از قربانیان در بوچا یک دکاندار محلی به نام ولیکسی پوبیهای بود که جسد اش در یک قبر دسته جمعی در یک جنگل پیدا شد، اما روشن نبود که او را کی و چرا به قتل رسانده.

دیمیترو ژولای خبرنگار واحد تحقیقی رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی(OSINT ) در این باره تحقیق کرد و واحد های نظامی روسی را فاش کرد که مسوول قتل این دکاندار بودند. در نتیجۀ یافته های ژولای، سارنوالان اوکراینی تحقیقات رسمی را در این باره آغاز کردند.

در نزدیک بوچا، شهرک دیگری به نام نیمیشاییف واقع است که برای مدتی تحت اشغال روسیه بود.

در قبرستان خاموش این شهرک، وییرا هایریخ، خبرنگار رادیو اروپای آزاد / رادیو آزادی دفن است که در نتیجۀ اصابت یک راکت روسی به اپارتمانش در شهر کییف در ماه اپریل سال۲۰۲۲ کشته شد.

آخرین گزارشی که او تهیه کرده بود در مورد یک زن سالخورده بود که از هولوکاست (قتل عام یهودیان توسط نازیها) جان به سلامت برده و در شهر ماریوپول که در محاصره قوای روسیه قرار داشت زنده گی می کرد. روسیه ماریوپول را در سال ۲۰۲۲ اشغال کرد.

رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی در مورد کشته شدن وییرا هایریخ تحقیق کرد و در جریان تحقیقات با چهره های مهم در سطح رهبری نظامیان روسی برخورد.

چنین است وقتی دامنۀ جنگ به خانۀ شما کشانیده می‌شود.