آنان در گفتگو با رادیو آزادی گفتند که در مشهد از یک هفته به اینسو و در تهران نیز از سه روز به این طرف، خدمات قنسولی به آنان ارائه نشده است.
این در حالی است که سفارت افغانستان تحت کنترل طالبان در تهران اعلام کرده است که از سوم جوزا به مدت نامعلوم خدمات قنسولی را به حالت تعلیق درآورده است.
«ما از اصفهان تا تهران حدود هشتصد تا نهصد کیلومتر راه آمدیم و چهار میلیون تومان مصرف کردیم تا به سفارت «طالبان »افغانستان برسیم، هشت ساعت ایستادیم ؛اما در نهایت کار ما هم انجام نشد.»
یکی از مهاجران افغان مقیم اصفهان است او میگوید که برای تمدید پاسپورت خود و برادرانش به سفارت افغانستان در کنترل طالبان به تهران آمده بود، اما به دلیل بسته بودن سفارت موفق به دریافت آن نشده است.
این سفارت نیست، یک تجارتخانه است که پول مردم را میگیرد و مردم را سرگردان میکند
او به شرط عدم افشای نام به رادیو آزادی گفت:
«وضعیت طوری است که همه افغانها؛ زنان، جوانان و سالمندان دنبال تهیه مدارک هویتی مثل تذکره، شناسنامه ازدواج و پاسپورت هستند، اما به مردم اعلام میکنند که نیایید سفارت بسته است. وقتی آمدیم دیدیم سفارت بسته نیست، یک جوان کمتجربه آنجا نشسته که کارها را درست انجام نمیدهد. این سفارت نیست، یک تجارتخانه است که پول مردم را میگیرد و مردم را سرگردان میکند.»
بسیاری از افغانهای مقیم ایران که قصد سفر به کشورهای غربی را دارند نیز با مشکل نداشتن مدارک هویتی مواجهاند.
مونسه عمرزاده، فعال حقوق زن مقیم تهران به رادیو آزادی گفت که آنان برای سفر به کشور مقصد نیازمند کارت تولد نوزدان شان هستند:
«کودکانی که در بیمارستانها متولد میشوند کارت تولد دریافت نمیکنند چون مدرک اقامت نداریم. باید به سفارت یا قنسولگری مراجعه کنیم، اما فعلاً سفارت و قنسولگری مشهد هم صدور پاسپورت، تذکره و کارت تولد را متوقف کردهاند، پس ما که فرزندانمان اینجا به دنیا میآیند با مشکلات زیادی روبرو هستیم.»
این شکایتها محدود به سفارت طالبان در تهران نیست ؛بلکه در قنسولگری تحت کنترل آنان در مشهد نیز مشکلات مشابه گزارش شده است.
یک افغان مقیم مشهد که خود را یک افسر سابق نظامی دوره جمهوری مخلوع معرفی میکند و به دلیل حساسیت موضوع نخواست نامش منتشر شود به رادیو آزادی گفت:
«مشهد هم مشکل مشابه دارد، کارمندان سفارت و قنسولگری دلیل قانعکننده نمی گویند؛اما مشکلات زیادی ایجاد کردهاند. این مسئله برای کسانی که میخواهند از اینجا بروند خیلی سخت است چون ممکن است فرصت رفتن را از دست بدهند. در مشهد تقریباً یک هفته است که این مشکل ادامه دارد.»
رادیو آزادی تلاش کرد تا در مورد دلیل تعلیق امور سفارت افغانستان تحت کنترل طالبان در تهران و توقف خدمات قنسولگری آنان در مشهد و شکایتهای افغانها معلومات بدست بیآورد، اما حافظ ضیاء احمد، رئیس اطلاعات و روابط عمومی وزارت امور خارجه طالبان وذبیحالله مجاهد، سخنگوی حکومت طالبان به این پرسشها پاسخ ندادند.
سفارت افغانستان در کنترل طالبان در تهران روز شنبه (سوم جوزا) در صفحه رسمی خود ابلاغ کرده که خدمات قنسولی بهطور موقت و تا اطلاع ثانوی متوقف شده است.
این سفارت بدون آن که دلیلی را ذکر کند اعلام کرده که از سوم جوزا تمدید و صدور پاسپورت، صدور اسناد ازدواج، طلاق، تولد کودکان، اسناد وثیقه و گواهی عدم سوء پیشینه تا اطلاع بعدی متوقف شده است.
این اقدام سفارت افغانستان در کنترل طالبان در تهران و قنسولگری مشهد در حالی صورت میگیرد که افغانهای مقیم ایران میگویند به دلیل تعویق تمدید پاسپورتها و دیگر مدارک هویتی با خطر اخراج از ایران نیز روبرو هستند.
براساس گزارش کمیشنری عالی سازمان ملل متحد برای پناهندگان (UNHCR) از آغاز سال جاری میلادی تا تاریخ ۱۳ می، حدود ۵۷۳ هزار افغان از ایران به افغانستان بازگشتهاند که از این میان ۲۹۳ هزار و ۶۰۰ نفر آنها اخراج شدهاند.