او به رادیو آزادی گفت این جوان در کرمان، از سوی حکومت ایران به قتل مجرم شناخته و محکوم به اعدام شد.
بیش از دو سال در زندان بود، سپس بعد از چند ماه در مدت حبس، حکم اعدام صادر شد
"این‌ها موضوع خانوادگی داشتند، این پسر با یک دختر ایرانی ازدواج کرده بود، بعد از مدتی آن دختر او را ترک کرده و با یک جوان ایرانی ارتباط برقرار کرده بود، سپس همان جوان ایرانی بر خانه آنها حمله کرده بود و این هم‌وطن ما آن جوان را کشت، تقریباً بیش از دو سال در زندان بود، سپس بعد از چند ماه در مدت حبس، حکم اعدام صادر شد، بعد از آن، اعدام به دلیل برخی مسائل به تأخیر افتاد، حالا حدود شش هفت ماه می‌شود که این جوان اعدام شد."
عبدالحی ادعا می‌کند این جوان افغان و خانواده‌اش با وجود این‌که حدود بیست سال در ایران زندگی کرده بودند، در مدت حبس او نمی‌توانستند به آسانی با او دیدار کنند.
پیش از این نیز شماری از افغان‌ها در گفتگو با رادیو آزادی گفته بودند که اعضای خانواده آنها در ایران اعدام شدند و یا حکم اعدام بر آنان صادر شده است.
این افراد گفته‌اند که اعضای خانواده آنها به اتهام قاچاق مواد مخدر بازداشت شده اند.
حکومت های ایران و طالبان تاکنون آمار رسمی در مورد تعداد افغان های اعدام شده در ایران را منتشر نکرده‌اند.
سازمان حقوق بشر ایران «آی اچ آر» که در ناروی فعالیت می‌کند می‌گوید که از سال ۲۰۲۱ که طالبان دوباره بر افغانستان مسلط شدند، میزان اعدام افغان‌ها در ایران به طور چشمگیری افزایش یافته است.
تنها ۳۵ روز پس از حاکمیت طالبان بر افغانستان در سال ۲۰۲۱، پنج افغان در ایران اعدام شدند
به اساس معلومات این سازمان تنها ۳۵ روز پس از حاکمیت طالبان بر افغانستان در سال ۲۰۲۱، پنج افغان در ایران اعدام شدند.
«آی اچ آر» گفته که۱۶ افغان به شمول یک زن در سال ۲۰۲۲، ۲۵ افغان در سال ۲۰۲۳، ، ۸۰ نفر در سال ۲۰۲۴و تا نیمه جون ۲۰۲۵، ۴۰ افغان از سوی حکومت ایران اعدام شده‌اند.
محمود امیری مقدم، مدیر سازمان حقوق بشر ایران، در صحبت با رادیو آزادی افزود که بیشتر افغان های که اعدام شده‌اند کمتر از ۴۰ سال سن داشته‌اند و به جرایم مختلف مانند قتل و قاچاق مواد مخدر از سوی حکومت ایران مجرم شناخته شده و به اعدام محکوم شده‌اند: "از سال ۲۰۲۱ به بعد شاهد افزایش چشمگیر اعدام افغان‌ها در ایران هستیم، بیشتر اعدام‌شدگان به اتهام قتل، قاچاق مواد مخدر، تجاوز جنسی و برخی به جرم محاربه اعدام شده‌اند که اتهام شان شرکت در حمله تروریستی شاه چراغ شیراز، اعدام شده‌اند، این افراد به دادرسی عادلانه قضایی دسترسی نداشته‌اند، پس از بازداشت به وکیل دسترسی نداشتند و اغلب وکیل تسخیری«وکیل از سوی محکمه» داشتند. کسانی که به اتهام تروریسم بازداشت شده‌اند، پشت درهای بسته دادگاه انقلاب اعدام می‌شوند و هیچ شفافیتی در کار نیست."
او می‌افزاید که پیش از بازگشت طالبان به قدرت، از لحاظ رسمی حتی یک مورد اعدام افغان‌ها در ایران ثبت نشده بود به گفته او تبلیغات ضد مهاجران در این اعدام‌ها نقش دارد.
اکثر افغان‌هایی که در ایران اعدام می‌شوند، به وکیل مدافع دسترسی ندارند
سازمان حقوق بشر ایران در گزارش سال ۲۰۲۴ خود اعلام کرده که افغان‌ها بزرگترین گروه از اتباع خارجی در زندان‌های ایران هستند که اعدام می‌شوند یا به اعدام محکوم می‌شوند.
این سازمان اعلام کرده که آمار دقیق از اعدام افغان‌ها در ایران در دست نیست،؛اماتخمین می شود که این آمار در زندان‌های شرق این کشور بالاتر است.
مدیر این سازمان در گفتگو با رادیو آزادی تأکید کرده که جامعه بین‌المللی و حکومت طالبان باید از دولت ایران در این باره جداً پاسخ بخواهند و جلوی این وضعیت را بگیرند.
سازمان حقوق بشر ایران در ناروی همراه با ۸۳ سازمان ایرانی و بین‌المللی در ۴ جون در اعلامیه‌ای از حکومت ایران خواستند که اعدام افغان‌ها در این کشور را فوراً متوقف کند.
این در حالی‌ست که در این اواخر تقریباً هر هفته سازمان‌ها و رسانه‌های مدافع حقوق بشری و مدنی در ایران از اعدام افغان‌ها برعلاوه شهروندان ایرانی در این کشور گزارش می‌دهند.
رادیو آزادی در این باره با ذبیح الله مجاهد سخنگوی حکومت طالبان ،حمدالله فطرت معاون او و همچنان با حافظ ضیا احمد، رئیس روابط عامه وزارت امور خارجه حکومت طالبان تماس گرفت؛اما آنان به پرسش ها در این باره پاسخ ندادند.
هنوز هم ۸ هزار افغان در ایران زندانی هستند
برخی از فعالان حقوق بشر این وضعیت را نتیجه بی‌توجهی حکومت طالبان و سخت‌گیری حکومت ایران در برابر مهاجران می‌دانند.
شهرزاد اکبر، رئیس پیشین کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان و رئیس سازمان حقوق بشری رواداری، در گفتگو با رادیو آزادی گفت: "من به عنوان مدافع حقوق بشر مخالف اعدام هستم. اکثر افغان‌هایی که در ایران اعدام می‌شوند، به وکیل مدافع دسترسی ندارند، از طبقه بی‌بضاعت و کارگرند و گاهی بر اساس اتهامات دروغین بازداشت می‌شوند و سپس اعدام می‌شوند که اکثر این قضایا با آزار مهاجران ارتباط دارد."
این اظهارات، انتقادات و درخواست‌ها در حالی مطرح می شوند که مقامات وزارت عدلیه ایران در اواخر ماه حوت سال گذشته اعلام کردند که ۱۴۹ زندانی افغان را به افغانستان منتقل کرده‌اند و گفته‌اند این افراد مدت باقی مانده از حبس خود را در کشورشان سپری خواهند کرد و این روند ادامه خواهد یافت.
این مقامات گفته‌اند این افراد را عمدتاً به دلیل قاچاق مواد مخدر بازداشت کرده‌اند.
افغانستان از پیش با ایران موافقت‌نامه استرداد زندانیان دارد، این مسؤولیت حکومت (طالبان) است که از حقوق افغان‌ها در ایران دفاع کند
در همان زمان وزارت امور مهاجرین و عودت کنندگان حکومت طالبان اعلام کرده بود که تعدادی از این زندانیان از سوی حکومت ایران به آنها سپرده شده اند و گفته بود که هنوز هم ۸ هزار افغان در ایران زندانی هستند.
این وزارت در مورد این که این افغان‌ها به دلیل کدام جرایم در ایران زندانی اند،جزئیات نداده است.
شماری از آگاهان امور حقوقی می‌گویند که زندانیان در همه کشورها حق دارند تا در جریان حبس به تمام مراحل حقوقی به شمول وکیل مدافع دسترسی داشته باشند.
آنها تأکید دارند که حکومت طالبان باید در این عرصه مسؤلیت خود را ایفاء کرده و از حقوق آنان دفاع کند.
میر عبدالواحد سادات، رئیس انجمن حقوق‌دانان افغانستان در خارج از کشور در گفتگو با رادیو آزادی گفت: "افغانستان از پیش با ایران موافقت‌نامه استرداد زندانیان دارد، این مسؤولیت حکومت (طالبان) است که از حقوق افغان‌ها در ایران دفاع کرده و آنها را بر اساس این موافقت‌نامه بر گرداند تا در کشور خود شان قانون در مورد آنها اجرا شود."
به گفته او؛اما اکنون حکومت طالبان از مشروعیت و رسمیت بین‌المللی برخوردار نیست و این امر سبب می‌شود این روند به درستی اجرا نشود و حقوق افغان‌های زندانی در ایران پایمال شود.