بارک اوباما رییس جمهور امریکا می گوید، در این اواخر خبر شده که در ماه نوامبر سال 2001 در شمال افغانستان یک جنایت بزرگ صورت گرفته است. این جنایت توسط ملیشه های دوستم که حمایت امریکا را با خود داشتند، انجام شده و هیچ گاهی هم در مورد آن تحقیقات صورت نگرفته است.
بارک اوباما در یک مصاحبه با سی، ان، ان (CNN) گفته است، به ادارهء امنیت ملی خویش دستور داده که در مورد این مساله حقایق را دریافته و معلومات حاصل کنند.
آقای اوباما می گوید که بعد از گرد آوری معلومات لازم در زمینهء حقایق این قضیه، وی در مورد تحقیقات همه جانبهء این مساله تصمیم خواهد گرفت.
بارک اوباما در مورد اضافه کرد:
"حتی در جریان جنگ هم ملت ها مسوولیت های دارند. اگر این مساله واضح شود که ما در عملکرد خویش، از تخلف قوانین جنگ به شکلی حمایت کرده ایم. من تصور می کنم که اولتر از همه لازم است تا به صورت کامل ما خود را از آن مطلع سازیم."
بعد از آن که بروز جمعهء گذشته، روزنامهء نیویارک تایمز یک گزارش تحقیقاتی را به نشر سپرد، اوباما این اظهارات را کرده است.
در گزارش روزنامهء نیویارک تایمز ادعا شده است که حکومت آقای بوش، بار بار از اجرای تحقیقات در مورد کشتار دسته جمعی توسط دوستم در شبرغان، ممانعت کرده است. چون در آن زمان عبدالرشید دوستم مستخدم ادارهء استخباراتی امریکا (CIA) بود و از سوی آن اداره کمک می شد. از جانب دیگر ملیشه های دوستم با نیرو های خاص امریکایی در جنگ بر ضد طالبان همکاری نزدیک داشتند.
دگرمن پاتریک رایدر عضو ادارهء خدمات عامهء پنتاگون یا وزارت دفاع امریکا به رادیو آزادی گفت:
"وزارت دفاع ادعا در مورد این حادثه را ارزیابی کرده هیچ گونه شواهد را در مورد دخالت، حضور و با هم اطلاع نظامیان امریکایی در این مساله، نیافت. قوای ما در آنجا نبودند، این رویداد را ندیده و در مورد آن اطلاع نداشته اند."
وی گفته است که وزارت دفاع امریکا بر اساس تقاضای بارک اوباما همهء معلومات موجود را در مورد این حادثه، جمع آوری می کند.
روزنامهء نیویارک تایمز در ادامهء این گزارش می نویسد:
ادارهء آقای بوش این تشویش را داشت که تحقیقات در مورد جنایات جنگی در افغانستان، حمایت مردم را از حکومت کرزی کاهش می دهد.
همین بود که عبدالرشید دوستم در دورهء انتقالی و بعد هم در حکومت انتخابی به حیث یک مقام مهم دفاعی گماشته شد.
دوستم از سال گذشته به این سو در ترکیه زنده گی می کند. علت فرار وی از افغانستان این بود که وی یک مخالف سیاسی اش را با اسلحه تهدید کرده بود.
توجه به کشتار دسته جمعی طالبان در شمال و جنایات جنگی انجام شده توسط عبدالرشید دوستم، یک بار دیگر زمانی معطوف شد که حامد کرزی در این اواخر، دوستم را دوباره به یک مقام مهم در وزارت دفاع افغانستان مقرر کرد.
یک مقام کمسیون مستقل حقوق بشرافغانستان آقای نادر نادری در مصاحبه با رادیو آزادی گفت:
"گپ واضح و یقینی است که در این جا یک جنایت بزرگ صورت گرفته است. تعداد زیاد افراد که یا اسیران جنگی بودند و یا در حالت دیگر در آنجا کشته شده و اجساد آنها یافت شده و قبر های آنها پیدا شده است. تحقیقات ابتدایی شده که در آن جا یک جنایت صورت گرفته است. در این مورد شک و سوال موجود نیست. مسالهء دوم که بعد از آن مهم و عمده می باشد این است که در این جنایت کی دخیل بوده است؟ بالای بعضی کسان اتهام وارد می شود . گفته می شود که آن قوت های امریکایی که در آن زمان در سال 2001 در ساحهء حادثه موجود بودند، امکان دارد دراین حادثه شرکت داشته باشند. این ضرور است که بخاطر ایجاد اعتماد در بین مردم افغانستان و افزایش اعتماد بالای حکومت در صورت بوجود آمدن امکانات در این مورد تحقیقات صورت گیرد."
روزنامهء نیویارک تایمز می نویسد:
در حقیقت هم در آن زمان 2000 اسیر طالب بعد از آنکه به ملیشه های دوستم تسلیم داده شدند. از جانب آنها در داخل کانتینر های بسته به قتل رسیدند. گفته می شود به این اسیران سه روز نان و آب داده نشده بود. شاهدان عینی می گویند، تعداد از این اسرا در داخل کانتینرها به دلیل نبودن هوا هلاک گردیدند. یک تعداد که زنده باقی مانده بودند، در اثر فیر های ملیشه های دوستم در داخل کانتینر ها به قتل رسیدند. گفته می شود که اجساد این اسرا در دشت لیلی در قبر های دسته جمعی زیر خاک شده اند.
دوستم می گوید که قتل اسرای طالبان یک عمل ارادی نبوده است و در مسیر راه شبرغان 200 اسیر طالب هلاک شدند که آنهم در اثر مریضی و یا هم جراحات بوده است که در جریان جنگ برداشته بودند.
مسوول بخش آسیایی سازمان عفو بین الملل، ، آقای ضیا ظریفی که در آن زمان برای سازمان نظارت از حقوق بشر به حیث ناظر ایفای وظیفه می کرد و بعد از پایان دورهء حاکمیت طالبان، گور های دسته جمعی را در دشت لیلی دیده است به رادیو آزادی گفت که تجربهء شخصی وی این است که ایالات متحده امریکا و سازمان ملل متحد هر دو طرفدار تحقیقات در مورد جنایات جنگی نبوده اند.
آقای ضیا ظریفی می گوید:
"این مساله یکی از وقایع مهم در افغانستان می باشد که باید در مورد آن تحقیقات صورت گیرد. سازمان (دکتوران به خاطر حقوق بشر) که یک نهاد غیر دولتی و مستقل بوده، مرکز آن در ایالات متحدهء امریکاست تلاش کرد تا در مورد این قضیه تحقیق کند، ولی ایالات متحدهء امریکا و بعد الخدر ابراهیمی که آن زمان نماینده خاص سازمان متحد در افغانستان بود، از این کار جلوگیری کردند. چون در آن زمان جنرال دوستم خودش یک بازیگر مهم سیاسی بود."
آقای ظریفی می گوید از آن زمان تا حال، در این گور های بزرگ دسته جمعی کاوش های صورت گرفته و همهء شواهد و نشانه ها از بین برده شده اند.
وی می گوید:
"زمانیکه با اعضای یک هیات نظارت حقوق بشر که من نیز عضو آن بودم در سال 2002 به دشت لیلی رفتیم. گور های بزرگ از دور دیده می شدند که مورد کاوش قرار گرفته اند. لباس ها و استخوان های اجساد به هر طرف پراگنده شده بود. آن زمان سازمان حقوق بشر و سایر نهاد ها به سازمان ملل متحد و حکومت افغانستان در مورد اهمیت این قبر های دسته جمعی هوشدار دادند. ولی ادارهء ملل متحد و گروه های مختلف نظامیان تصمیم گرفتند که از این گور ها حفاظت نشود. جای تعجب نیست که بعداً تعدادی به آنجا رفته، به خاطر محو آثار و شواهد کاوش های را انجام داده، استخوان های قربانیان را بیرون آوردند."
سازمان (دکتوران به خاطر حقوق بشر) که یک نهاد غیر دولتی و مستقل می باشد، این قبر ها را کشف و در مورد گور های از بین برده شده به شکل تحریری اسناد و شواهد را آماده کرده است.
معاون رییس این سازمان سوزانا سرکین به رادیو آزادی گفت:
"تصور می کنم همین حالا اسناد و شواهد کافی از این قبر ها بدست خواهد آمد. ما می خواهیم بدانیم، کی امر باز کردن و کاوش این گور های دسته جمعی را صادر کرده و بقایای اجساد به کدام محل انتقال داده شده است؟"
آقای ظریفی می گوید، عمل کرد جامعهء جهانی در مورد این قضیه شرم آور می باشد.
مسوول بخش آسیایی سازمان عفو بین الملل، ، آقای ضیا ظریفی می گوید:
"این عمل به خاطر شرم آور است که جامعهء جهانی بصورت دقیق می دانست که از چی و به چه دلیل باید حفاظت کند! ولی این کار را نکرد. ما نمی دانیم که در قرارگاه دوستم امریکایی ها نیز بودند و یا خیر؟ برای نظامیان امریکا و حکومت آن کشور بصورت مطلق لازم است تا این مساله را بفهمند، که نیرو های شان چه کرده اند!"
آقای ظریفی گفته است این اتهامات که قوای امریکا نیز در این جنایات و قتل عام دست داشته و فلم های مستند نیزاین ادعا را دارند. خود یک عامل مهم است که آقای بارک اوباما می خواهد، در مورد این جنایت تحقیقات کامل صورت گیرد.
آقای ظریفی می گوید:
"یک مسالهء مهم دیگر در مورد اتهامات این است که در زمان وقع این قتل عام، اعضای سازمان استخباراتی امریکا (CIA) با دوستم همکاری داشتند و آنها نیز در این قتل عام دست داشتند. ما شاید این خبر را هیچگاهی نتوانیم تایید کنیم. یک موضوع دیگر نیز پنهان باقی مانده است، امریکایی های که در آنزمان با دوستم بودند، آیا اعضای قوای خاص امریکا بودند و یا هم کارکنان سی، آی، ای و یا هم کارمندان کدام بخش دیگر حکومت امریکا محسوب می شدند؟ ما تلاش خود را خواهیم کرد، ولی نمی توانیم این موضوع را تایید کنیم، چون معلومات دقیق نزد ما موجود نیست."
مسوولین سازمان نظارت حقوق بشر، سازمان عفو بین الملل، سازمان (دکتوران به خاطر حقوق بشر) در صحبت با رادیو آزادی اظهار امیدواری کرده اند که توجهء فعلی به قتل عام در شبرغان، واشنگتن را مجبور سازد تا سیاستش را تغییر داده، بعد از این، ازحوادث مهم سیاسی که بر علاوهء اعضای حکومت کرزی دیگر افراد نیز در آن جنایات جنگی سهیم اند، چشم پوشی نکند.
بارک اوباما در یک مصاحبه با سی، ان، ان (CNN) گفته است، به ادارهء امنیت ملی خویش دستور داده که در مورد این مساله حقایق را دریافته و معلومات حاصل کنند.
آقای اوباما می گوید که بعد از گرد آوری معلومات لازم در زمینهء حقایق این قضیه، وی در مورد تحقیقات همه جانبهء این مساله تصمیم خواهد گرفت.
بارک اوباما در مورد اضافه کرد:
"حتی در جریان جنگ هم ملت ها مسوولیت های دارند. اگر این مساله واضح شود که ما در عملکرد خویش، از تخلف قوانین جنگ به شکلی حمایت کرده ایم. من تصور می کنم که اولتر از همه لازم است تا به صورت کامل ما خود را از آن مطلع سازیم."
بعد از آن که بروز جمعهء گذشته، روزنامهء نیویارک تایمز یک گزارش تحقیقاتی را به نشر سپرد، اوباما این اظهارات را کرده است.
در گزارش روزنامهء نیویارک تایمز ادعا شده است که حکومت آقای بوش، بار بار از اجرای تحقیقات در مورد کشتار دسته جمعی توسط دوستم در شبرغان، ممانعت کرده است. چون در آن زمان عبدالرشید دوستم مستخدم ادارهء استخباراتی امریکا (CIA) بود و از سوی آن اداره کمک می شد. از جانب دیگر ملیشه های دوستم با نیرو های خاص امریکایی در جنگ بر ضد طالبان همکاری نزدیک داشتند.
دگرمن پاتریک رایدر عضو ادارهء خدمات عامهء پنتاگون یا وزارت دفاع امریکا به رادیو آزادی گفت:
"وزارت دفاع ادعا در مورد این حادثه را ارزیابی کرده هیچ گونه شواهد را در مورد دخالت، حضور و با هم اطلاع نظامیان امریکایی در این مساله، نیافت. قوای ما در آنجا نبودند، این رویداد را ندیده و در مورد آن اطلاع نداشته اند."
وی گفته است که وزارت دفاع امریکا بر اساس تقاضای بارک اوباما همهء معلومات موجود را در مورد این حادثه، جمع آوری می کند.
روزنامهء نیویارک تایمز در ادامهء این گزارش می نویسد:
ادارهء آقای بوش این تشویش را داشت که تحقیقات در مورد جنایات جنگی در افغانستان، حمایت مردم را از حکومت کرزی کاهش می دهد.
همین بود که عبدالرشید دوستم در دورهء انتقالی و بعد هم در حکومت انتخابی به حیث یک مقام مهم دفاعی گماشته شد.
دوستم از سال گذشته به این سو در ترکیه زنده گی می کند. علت فرار وی از افغانستان این بود که وی یک مخالف سیاسی اش را با اسلحه تهدید کرده بود.
توجه به کشتار دسته جمعی طالبان در شمال و جنایات جنگی انجام شده توسط عبدالرشید دوستم، یک بار دیگر زمانی معطوف شد که حامد کرزی در این اواخر، دوستم را دوباره به یک مقام مهم در وزارت دفاع افغانستان مقرر کرد.
یک مقام کمسیون مستقل حقوق بشرافغانستان آقای نادر نادری در مصاحبه با رادیو آزادی گفت:
"گپ واضح و یقینی است که در این جا یک جنایت بزرگ صورت گرفته است. تعداد زیاد افراد که یا اسیران جنگی بودند و یا در حالت دیگر در آنجا کشته شده و اجساد آنها یافت شده و قبر های آنها پیدا شده است. تحقیقات ابتدایی شده که در آن جا یک جنایت صورت گرفته است. در این مورد شک و سوال موجود نیست. مسالهء دوم که بعد از آن مهم و عمده می باشد این است که در این جنایت کی دخیل بوده است؟ بالای بعضی کسان اتهام وارد می شود . گفته می شود که آن قوت های امریکایی که در آن زمان در سال 2001 در ساحهء حادثه موجود بودند، امکان دارد دراین حادثه شرکت داشته باشند. این ضرور است که بخاطر ایجاد اعتماد در بین مردم افغانستان و افزایش اعتماد بالای حکومت در صورت بوجود آمدن امکانات در این مورد تحقیقات صورت گیرد."
روزنامهء نیویارک تایمز می نویسد:
در حقیقت هم در آن زمان 2000 اسیر طالب بعد از آنکه به ملیشه های دوستم تسلیم داده شدند. از جانب آنها در داخل کانتینر های بسته به قتل رسیدند. گفته می شود به این اسیران سه روز نان و آب داده نشده بود. شاهدان عینی می گویند، تعداد از این اسرا در داخل کانتینرها به دلیل نبودن هوا هلاک گردیدند. یک تعداد که زنده باقی مانده بودند، در اثر فیر های ملیشه های دوستم در داخل کانتینر ها به قتل رسیدند. گفته می شود که اجساد این اسرا در دشت لیلی در قبر های دسته جمعی زیر خاک شده اند.
دوستم می گوید که قتل اسرای طالبان یک عمل ارادی نبوده است و در مسیر راه شبرغان 200 اسیر طالب هلاک شدند که آنهم در اثر مریضی و یا هم جراحات بوده است که در جریان جنگ برداشته بودند.
مسوول بخش آسیایی سازمان عفو بین الملل، ، آقای ضیا ظریفی که در آن زمان برای سازمان نظارت از حقوق بشر به حیث ناظر ایفای وظیفه می کرد و بعد از پایان دورهء حاکمیت طالبان، گور های دسته جمعی را در دشت لیلی دیده است به رادیو آزادی گفت که تجربهء شخصی وی این است که ایالات متحده امریکا و سازمان ملل متحد هر دو طرفدار تحقیقات در مورد جنایات جنگی نبوده اند.
آقای ضیا ظریفی می گوید:
"این مساله یکی از وقایع مهم در افغانستان می باشد که باید در مورد آن تحقیقات صورت گیرد. سازمان (دکتوران به خاطر حقوق بشر) که یک نهاد غیر دولتی و مستقل بوده، مرکز آن در ایالات متحدهء امریکاست تلاش کرد تا در مورد این قضیه تحقیق کند، ولی ایالات متحدهء امریکا و بعد الخدر ابراهیمی که آن زمان نماینده خاص سازمان متحد در افغانستان بود، از این کار جلوگیری کردند. چون در آن زمان جنرال دوستم خودش یک بازیگر مهم سیاسی بود."
آقای ظریفی می گوید از آن زمان تا حال، در این گور های بزرگ دسته جمعی کاوش های صورت گرفته و همهء شواهد و نشانه ها از بین برده شده اند.
وی می گوید:
"زمانیکه با اعضای یک هیات نظارت حقوق بشر که من نیز عضو آن بودم در سال 2002 به دشت لیلی رفتیم. گور های بزرگ از دور دیده می شدند که مورد کاوش قرار گرفته اند. لباس ها و استخوان های اجساد به هر طرف پراگنده شده بود. آن زمان سازمان حقوق بشر و سایر نهاد ها به سازمان ملل متحد و حکومت افغانستان در مورد اهمیت این قبر های دسته جمعی هوشدار دادند. ولی ادارهء ملل متحد و گروه های مختلف نظامیان تصمیم گرفتند که از این گور ها حفاظت نشود. جای تعجب نیست که بعداً تعدادی به آنجا رفته، به خاطر محو آثار و شواهد کاوش های را انجام داده، استخوان های قربانیان را بیرون آوردند."
سازمان (دکتوران به خاطر حقوق بشر) که یک نهاد غیر دولتی و مستقل می باشد، این قبر ها را کشف و در مورد گور های از بین برده شده به شکل تحریری اسناد و شواهد را آماده کرده است.
معاون رییس این سازمان سوزانا سرکین به رادیو آزادی گفت:
"تصور می کنم همین حالا اسناد و شواهد کافی از این قبر ها بدست خواهد آمد. ما می خواهیم بدانیم، کی امر باز کردن و کاوش این گور های دسته جمعی را صادر کرده و بقایای اجساد به کدام محل انتقال داده شده است؟"
آقای ظریفی می گوید، عمل کرد جامعهء جهانی در مورد این قضیه شرم آور می باشد.
مسوول بخش آسیایی سازمان عفو بین الملل، ، آقای ضیا ظریفی می گوید:
"این عمل به خاطر شرم آور است که جامعهء جهانی بصورت دقیق می دانست که از چی و به چه دلیل باید حفاظت کند! ولی این کار را نکرد. ما نمی دانیم که در قرارگاه دوستم امریکایی ها نیز بودند و یا خیر؟ برای نظامیان امریکا و حکومت آن کشور بصورت مطلق لازم است تا این مساله را بفهمند، که نیرو های شان چه کرده اند!"
آقای ظریفی گفته است این اتهامات که قوای امریکا نیز در این جنایات و قتل عام دست داشته و فلم های مستند نیزاین ادعا را دارند. خود یک عامل مهم است که آقای بارک اوباما می خواهد، در مورد این جنایت تحقیقات کامل صورت گیرد.
آقای ظریفی می گوید:
"یک مسالهء مهم دیگر در مورد اتهامات این است که در زمان وقع این قتل عام، اعضای سازمان استخباراتی امریکا (CIA) با دوستم همکاری داشتند و آنها نیز در این قتل عام دست داشتند. ما شاید این خبر را هیچگاهی نتوانیم تایید کنیم. یک موضوع دیگر نیز پنهان باقی مانده است، امریکایی های که در آنزمان با دوستم بودند، آیا اعضای قوای خاص امریکا بودند و یا هم کارکنان سی، آی، ای و یا هم کارمندان کدام بخش دیگر حکومت امریکا محسوب می شدند؟ ما تلاش خود را خواهیم کرد، ولی نمی توانیم این موضوع را تایید کنیم، چون معلومات دقیق نزد ما موجود نیست."
مسوولین سازمان نظارت حقوق بشر، سازمان عفو بین الملل، سازمان (دکتوران به خاطر حقوق بشر) در صحبت با رادیو آزادی اظهار امیدواری کرده اند که توجهء فعلی به قتل عام در شبرغان، واشنگتن را مجبور سازد تا سیاستش را تغییر داده، بعد از این، ازحوادث مهم سیاسی که بر علاوهء اعضای حکومت کرزی دیگر افراد نیز در آن جنایات جنگی سهیم اند، چشم پوشی نکند.