رئیس جمهور اشرف غنی چند روز پیش کابینه نو را اعلان کرد که در آن رهبران جهادی دیده نمی شوند و بسیاری نامزدان چهره های تازه اند.
در حالیکه رهبران تنظیمی و قوماندانان در بخش های زیادی از زنده گی های افغان ها مسلط اند، آیا حکومت نو افغانستان، اراده قوی دارد تا فشار زورمندان را بر افغان های عادی کاهش دهد؟
بعضی از منابع نزدیک به رئیس جمهور می گویند که آقای غنی چنین تصمیم دارد اما آیا در عمل هم توان این کار را خواهد داشت؟
از اعلان کابینه جدید کمتر از یک هفته می گذرد و نامزد وزیران منتظر اند تا چی زمانی برای رای گیری به شورای ملی می روند.
اعلان کابینه از سوی رئیس جمهور اشرف غنی نشان داد که نقش رهبران تنظیمی در حکومت کاهش یافته و به جای آنها چهره های جدید به صحنه سیاسی وارد شده اند.
یک همکار نزدیک به رئیس جمهور افغانستان میگوید: آقای اشرف غنی نمیخواهد تا اشتباه های حکومت حامد کرزی را تکرار کند.
این مقام که خواسته نامش گرفته نشود، به خبرگزاری رویترز گفته است: رئیس جمهور میخواهد به جامعه بین المللی و افغان ها ثابت کند که کابینه وی نسبت به گذشته ها فرق دارد.
با آنکه شاید در کابینه نو برخی چهره ها باشند که با رهبران تنظیم ها روابط داشته باشند اما شماری از آنها از یک نسل نو سیاسی نماینده گی می کنند.
نقش نداشتن گسترده رهبران جهادی و قوماندانان باعث انتقاد های پنهانی و آشکار شماری از آنها شده اما به نظر می رسد که رئیس جمهور غنی بر موضع و تعهدش ایستاده است.
آرین یون یک عضو ولسی جرگه افغانستان که از منتقدان حامد کرزی رئیس جمهور سابق کشور است، می گوید که اشرف غنی تعهد کرده که حاکمیت قوماندانان تنظیمی را کاهش می دهد.
اما خانم یون به رادیو آزادی گفت که این کار به صورت تدریجی انجام می شود:
" در سیزده سال گذشته تمام اختیار و قدرت در دست جنگسالاران بود. یعنی داکتر اشرف غنی به یکباره گی نمی تواند به همه پایان دهد. اما این هم یک دستاورد بزرگ است که در شرایط حساس که قدرت و اختیار در دست آنهاست، وی چنین تصمیم دارد که دست جنگسالاران را از حکومت کوتاه سازد و می خواهد حکومت مسلکی بسازد که مردم واقعاً روی آن حساب کرده بتوانند."
پس از اعلان کابینه، شماری از رهبران و اعضای تنظیم های جهادی واکنش های تندی داشتند.
در این اواخر شماری از مجاهدین که به نفع عبدالله عبدالله رئیس فعلی اجرائیه حکومت، در جریان انتخابات کمپاین کرده بودند، وی را بخاطر توافق جهت تشکیل کابینه وحدت ملی شدیداً مورد انتقاد قرار دادند و حتی او را به خیانت متهم کردند.
خبرگزاری رویترز به نقل از فرهاد صدیقی یک عضو شورای ملی گزارش داده که گفته است: هشتاد در صد افراد پیشتاز و قدرتمند، قوماندانان سابق مجاهدین استند.
حضرت علی یک قوماندان سابق جهادی می گوید: این خطر وجود دارد که کابینه پیشنهادی از سوی شورای ملی رد شود.
به گفته وی، شورای ملی پُر از مجاهدین سابق است بناءً او به این باور نیست که تعداد زیادی از نامزد وزیران رای اعتماد بگیرند.
اما تمام وکیلان این گونه فکر نمی کنند. آرین یون می گوید: رئیس جمهور برای تصفیه قاطع نظام از رهبران تنظیمی متعهد است و وی به این موضوع خوشبینی دارد.
گفته می شود که نیمی از حکومت فعلی وابسته به عبدالله عبدالله و عبدالرشید دوستم که از چهره های با نفوذ در ائتلاف شمال شمرده می شدند، خواهد بود. اما آقای دوستم از متحدین نزدیک رئیس جمهور غنی به حساب میاید.
برای زبیر شفیقی تحلیلگر و روزنامه نگار، تقسیم قدرت به نحوی یکی از عوامل نگرانی است.
آقای شفیقی می گوید: بر اساس اظهارات برخی مقام ها که رئیس جمهور غنی، اشتباهات رئیس جمهور سابق را تکرار نخواهد کرد، با حقایق فعلی در تضاد قرار دارد:
" رئیس جمهور نخست با رای مردم انتخاب شده بود اما امتیاز های خود را با جنگسالاران تقسیم کرد. پس از آن در میان تیم وی، جنرال دوستم معاون وی، سالار جنگسالاران است. برای من خیلی مشکل خواهد بود که وی، اکنون با این مقامات که در هر چیز و هر امتیاز شریک اند، دست به کار شود."
یک همکار نزدیک رئیس جمهور غنی به خبرگزاری رویترز گفته است: آقای غنی بخاطری در جریان بیش از سه ماه جر و بحث، شماری از نامزد وزیران را رد کرد که آنها تحصیلات لازم ندارند و یا هم از حکومت سابق نماینده گی می کنند.
از اظهارات حامیان رئیس جمهور طوری به نظر می رسد که آقای غنی برای کاهش قدرت و نفوذ رهبران و قوماندانان جهادی به خاطری به تعهداتش ایستاده خواهد بود که وی فکر می کند، بنابر نفوذ برخی از همین تنظیم ها، افغانستان فرصت های زیادی را در سیزده سال گذشته از دست داد.
جاوید نعیمی