سالی که گذشت برای نیروهای امنیتی و غیر نظامیان چگونه سالی بود؟
جنگ و خشونتها از شروع سال آغاز شد و طالبان در نخستین روزهای این سال عملیاتی را زیر نام «عمری» در مقابل نیروهای امنیتی افغان راه اندازی کردند.
وزارت دفاع افغانستان می‌گوید، طالبان هدف تعیین کرده بودند که چندین شهر بزرگ و ولسوالی مهم را تصرف کنند تا مراکز شان را از پاکستان به این‌جا انتقال دهند.
دولت وزیری سخنگوی این وزارت می‌گوید، نیروهای امنیتی توانستند تا این پلانهای طالبان را ناکام سازند.
وزیری: پلانهای طالبان را ناکام گردیم.
وی افزود:
"آنان کاملاً در تمام پلانها و اهداف‌شان ناکام شدند، در بخش تاکتیکی حملات را انجام دادند و اما در بخش اهداف استراتژیک ناکام شدند، و هدف بزرگ ما این بود که اهداف استراتژیک‌شان را از بین ببریم که ما این هدف را به دست آوردیم."
- حملات طالبان
در حالی وزارت دفاع عملیات طالبان را در این سال ناکام میخواند که این گروه توانست چندین بخش کشور را نا امن سازد.
یعنی طالبان بخشهای زیادی را در ولایتهای هلمند، فراه، ارزگان و کندز تصرف کردند و خود را تا نزدیکیهای شهرهای لشکرگاه، ترینکوت و ساختمان ولایت فراه رساندند و اما موفق به تصرف این شهر ها نشدند.
این گروه اما در ولایت کندز موفق شد تا بخشهای مهم مرکز شهر را برای چند روز تصرف کند.
در کندز علاوه بر مرکز شهر، برای مدتی ساختمان ولسوالی قلعه‌زال نیز در تصرف طالبان بود.
در ولایت همجوار کندز یعنی تخار، این گروه برای چند ساعتی ساختمان ولسوالی خواجه غار را تصرف کرد و در ولایت بغلان طالبان توانستند ولسوالی دهنه‌غوری را سقوط دهند.
در بغلان، ولسوالی تاله‌وبرفک هم برای چند روزی به دست طالبان سقوط کرد.
بر اساس آمار رسمی وزارت امور داخله در این سال گروههای مسلح مخالف دولت «۳۵۴۳» حمله را بالای نیروهای امنیتی انجام دادهاست که از این میان ۱۷ حمله آن تهاجمی خوانده شدهاست.
- تلفات طالبان و نیرو های امنیتی افغان
وزارت امور داخله افغانستان می‌گوید، در این سال طالبان تلفات بیشتری را متقبل شدند و نیروهای امنیتی بالای مواضع گروههای مسلح مخالف دولت بیش از سه هزار عملیات را راه اندازی کرد.
نجیب دانش معاون سخنگوی وزارت داخله می‌گوید:
"اینها در هیچ جای دیگر نتوانستند دورترین ولسوالی را در اختیار گیرند، پولیس افغانستان توانست در سال ۱۳۹۵ بالاتر از ۳۹۰۰ عملیات را انجام دهد، دشمن در سال ۹۵ بیشترین سردستهها، قوماندانان، والیان و ولسوالان نام نهادش را از دست داد، دشمن در سال ۱۳۹۵ بالاتر از ۱۲ هزار کشته دارد."
به گفتۀ مقامها در وزارت امور داخله، در سال گذشته ۱۰۰۳ تن از اعضای گروه طالبان در بازداشت نیروهای امنیتی در آمدهاند.
هرچند در باره رقم دقیق تلفات نیروهای امنیتی در این سال گزارش در دست نیست اما وزارت امور داخله می‌گوید، در این سال حدود «۱۵۰۰» پولیس کشته شده و بیش از سه هزار پولیس دیگر در نتیجه جنگها، زخم برداشتهاند.
برخی کارشناسان نظامی میگویند، طالبان نسبت به هر سال دیگر در سال ۱۳۹۵، به‌گونه جبهه‌یی جنگیدند.
در این سال، گزارش‌های مبنی بر حمایت روسیه و ایران از این گروه منتشر شد، حتی این‌که یک منبع معتبر حکومت به رادیو آزادی گفتهاست، ایران و روسیه به دنبال حمایت تسلیحاتی از طالبان اند.
مدیریت ضعیف نیروهای امنیتی افغان یکی از بحثهای جدی در این سال بود.
- کاهش در حملات انتحاری
حملههای انتحاری بخش از شیوه جنگی مخالفان مسلح دولت افغانستان را تشکیل می‌دهد.
وزارت امور داخله می‌گوید، در سال ۱۳۹۵ شمار این حملات کاهش یافتهاست.
نجیب دانش معاون سخنگوی این وزارت گفتهاست، در سال ۱۳۹۵ «۴۹» حمله انتحاری در سرتاسر افغانستان به وقوع پیوست، در حالیکه این رقم در سال قبل به «۹۵» حمله میرسید.
به گفته وزارت امور داخله، در سال گذشته نیروهای امنیتی توانستند «۱۵» مورد از حملات انتحاری را پیش از رسیدن انتحار کننده‌گان به هدف، جلوگیری کنند.
- نقش مأموریت حمایت قاطع
در سال گذشته، نیرو های مأموریت حمایت قاطع نظامیان افغان را در میدانهای جنگ نیز کمک کردند.
نجیب دانش معاون سخنگوی وزارت امور داخله می‌گوید، نیروهای خارجی در کنار آموزش‌دهی و تجهیز نیروهای امنیتی افغان، در برخی عملیاتها به حمایتهای هوایی نیز از این نیروها پرداختند.
در عین حال شیر محمد کریمی لوی درستیز پیشین وزارت دفاع افغانستان در صحبت با رادیو آزادی، نقش نیروهای مأموریت حمایت قاطع را با نیروهای افغان مهم خوانده می‌گوید، این مأموریت در سال گذشته پشتیبان خوب نیروهای افغان بودند.
وی افزود:
"در قسمت فعال نگه داشتن قوتهای امنیتی یعنی در بخش جلب و جذب، آموزش و تجهیز نیروهای خارجی نقش بازی کردهاند و مطابق پلان آنان اکمالات از نیروهای افغان را دوام میدهند و در عین حال در موقع ضرورت حتی در وظایف جنگی با نیروهای افغان کمک میکنند."
- تلفات غیر نظامیان
اما این همه جنگ و خشونت در افغانستان زندگی هزاران غیر نظامی را گرفت، کسانی که حتی در این خشونتها دخیل نیستند.
حملههای تهاجمی، انتحاری، ماینهای کنار جاده و حملات هوایی در یک سال گذشته جان شماری از غیر نظامیان را گرفت.
بر اساس آمار وزارت امور داخله در سال ۱۳۹۵ «۱۵۶۵» غیر نظامی کشته شد، در حالیکه در سال ۱۳۹۴ این رقم به «۱۴۷۶» مورد میرسید.
یک ملکی افغان که زخمی شده است.
آمار وزارت امور داخله در باره تلفات افراد ملکی با آمار که دفتر معاونت سازمان ملل‌متحد دو ماه پیش منتشر کرد، تفاوت چشمگیری را نشان می‌دهد.
تدامیچی یاماموتو نماینده خاص سرمنشی سازمان ملل‌متحد برای افغانستان به روز هجدهم دلو سال ۱۳۹۵ حین نشر گزارش سالانه این سازمان در باره تلفات ملکی در کابل گفت، در سال ۲۰۱۶ میلادی نزدیک به «۳۵۰۰» تن کشته و بیش از «۷۹۰۰» زخمی شده‌اند.
یاماموتو افزود:
"یوناما در سال ۲۰۱۶ میلادی ۱۱۴۱۸ مورد تلفات غیر نظامیان را ثبت کرده‌است که در مقایسه با سال گذشته سه درصد افزایش را نشان می‌دهد. ما بخاطر افزایش تلفات نگران استیم مخصوصاً تلفات اطفال که زندگی‌شان خراب گردیده‌است."
نماینده خاص سرمنشی سازمان ملل‌متحد و مقامهای افغان گفتهاند که عامل بیشترین تلفات افراد ملکی، مخالفان مسلح دولت اند.
میرزا محمد یارمند معین پیشین وزارت امور داخله افغانستان در صحبت با رادیو آزادی می‌گوید، سال ۱۳۹۵ در بخش جلوگیری از حملههای تروریستی سال پر موفقیتی برای نیروهای امنیتی افغان نبود، زیرا به گفته وی در این سال تلفات افراد ملکی نسبت به سال پیش افزایش یافت.
یارمند: در بخش جلوگیری از حملههای تروریستی سال پر موفقیتی برای نیروهای امنیتی افغان نبود.
یارمند افزود:
"از جهت جلوگیری از حملات انتحاری و نفوذی دشمن یک مقدار مشکلاتی بود به دلیل این‌که تعداد افراد ملکی زیاد بود و تعداد تلفات نیروهای امنیتی هم زیاد بود."
به گفته مسئولان امنیتی در حال حاضر بخشهای از افغانستان به‌شمول ۹ ولسوالی زیر اداره طالبان قرار دارند.
وزارت امور داخله گفتهاست، در سال جاری عملیاتهای گسترده برای پس‌گیری این ولسوالیها آغاز خواهد شد.
در کنار طالبان، داعش تهدیدی دیگریست در برابر مردم، و نیروهای امنیتی بار سنگین این وضعیت را بردوش کشیدهاند و دیده شود که سال جاری چگونه یک سال برای مردم و نیروهای امنیتی خواهد بود.
گزارش: نصرت پارسا