کشت کوکنار در ولایت کندهار در سال جاری افزایش یافتهاست.
این کشت بیشتر در ولسوالیهای صورت گرفتهاست که امنیت در آن به گونه کامل تامین بوده و حضور مخالفان مسلح نیز در آن کمتر است.
نبود حکم قاطع و جدی حکومت، نبود کمک با دهاقین، کمبود آب برای کشت بدیل و نبود بازار مناسب برای حاصلات از دلایلی است که همه ساله دهاقین این ولایت را به کشت کوکنار وادار میکند.
ریاست مبارزه با مواد مخدر کندهار میگوید، سال گذشته در این ولایت بر (۴۰) هزار هکتار زمین زراعتی کوکنار کشت شده بود که بیشتر این کشت در ولسوالیهای میوند، ژیری و پنجوایی صورت گرفته بود، این از جمله ولسوالیهای است که امنیت آن اطمینان بخش بوده حضور مخالفان نیز در آن کمتر است.
گل محمد شکران رئیس مبارزه با مواد مخدر به رادیو آزادی گفت، سال گذشته قاچاقبران مواد مخدر با سوء استفاده از ضعف اقتصادی دهاقین آنان ره به کشت کوکنار تشویق کردند، به همین دلیل کشت کوکنار بیشتر بود.
کوکنار
او افزود:
"متاسفانه مافیایی بین المللی مردم را تشویق میکند، زراعت و سیستم آبیاری حاصلات ما را متضرر از بین بردهاست. مردم زیاد تریاک کشت میکنند، آن هم از مجبوری و مشکلات اقتصادی."
گل محمد شکران در مورد مناطقی که تحت کنترول دولت قرار دارد، اما در آن کوکنار کشت میشود، گفت، هنگام کشت فصل اول کوکنار دولت در بخش کشت بدیل با دهاقین همکاری نکرد، تا در بخش نابود سازی کشت زارها کمک کند.
به گفته وی، دولت سال گذشته دستور داد تا یک و نیم هزار هکتار مزارع کوکنار تخریب شود، اما برای تامین امنیت و برنامه نابود سازی آن امکانات را در اختیار آنان قرار نداد، از همین رو تنها یک هزار و (۴۰۰) هکتار کوکنار تخریب شد، اما حاصلات کوکنار باقی زمینها را دهاقین برداشتند.
او افزود:
"ولسوالیهای میویند و ژیری دشتهای زیادی دارند، مناطق بسیار آن تحت کنترول دولت است. اما در برخی مناطق این ولسوالیها مردم ما به دلیل مشکلات اقتصادی به کشت تریاک رو آوردهاند و مافیایی بین الملل آنان را تشویق میکند. زیرا محصولات دیگر زراعتی عاید زیاد ندارد. مردم بخاطری کوکنار کشت میکنند که زود به فروش میرسد و آنان نیز میتوانند با پول بدست آمده نیازمندیهای روزمره شان را خریداری کنند."
دولت زمانی کمپاین تخریب مزارع کوکنار را آغاز میکند که کوکنار آماده جمع آوری حاصلات باشد، در چنین حالتی دهاقین با زیانهای هنگفت مالی روبرو میشوند.
دهاقین میگویند، این کمپاینها باید قبل از زمان کشت، از طریق آگاهی عامه و ارائه کشت بدیل آغاز شود.
" نام من محمد است از ولسوالی پنجوای استم، اگر حکومت میخواهد که جلو مواد مخدر را بگیرد، در آغاز سال باید حکومت با راه اندازی برنامههای آگاهی عامه کشت بدیل را در اختیار دهقانان قرار دهد. برای کشت حلال دهاقین باید بازاریابی صورت گیرد، تا از یک سو دولت در جلوگیری از کشت مواد مخدر موفق شود و از سوی دیگر دهاقین نیز کشت حلال زرع کنند."
مواد مخدر تولید شده در افغانستان
دهاقین که مشکلات اقتصادی و نبود بازار برای محصولات دیگر زراعتی را عامل اصلی کشت کوکنار میدانند، میگویند، که به شمول سه بار خیشاوه، آبیاری کردن مزارع کوکنار توسط دیزل جنراتورها برای آنان پنجا هزار افغانی هزینه را در پی دارد، اما وقتی در هنگام جمع آوری حاصلات کوکنار دولت آن را تخریب میکند، این کار زیان جدی مالی را به آنان وارد مینماید.
" دولت با ما کمک نکردهاست، این برمهها را دولت زدهاست، اما آب نمیدهد، کسانی که این چاها را حفر کردهاند تنها پول آن را گرفتهاند و پس رفتهاند. کود کیمیاوی در اختیار ما قرار داده نشدهاست. ما یک لیتر دیزل را پنجاه یا شصت افغانی خریداری میکنیم و مزارع خود را آبیاری میکنیم. ما همین حالا پانزده یا شانزده لک افغانی قرضدار شدیم."
" ما چی بخوریم، شما بگوید، آیا تنها با کشت گندم زندهگی ما سر و سامان خواهد گرفت و میتواند کودکان را با آن تغذیه کرد. کوکنار که یک قران پیداگری دارد شما آن را تخریب میکنید."
" بخاطری مردم کوکنار کشت میکنند که با ما کمک صورت نگرفته، و نه زمین ما حاصل میدهد. از حاصلات همین کوکنار برای فرزندان ما خوراک تهیه میکنیم. از همین خاطر کوکنار کشت میکنیم و فایده یی دیگری از آن نمیگیریم."
هرچند میلیونها دالر به نام معیشین بدیل به دهاقین کندهار کمک شده است، اما دهاقین این کمک ها را به دلیل وجود فساد مالی تاثیر گذار نمی دانند.
بزرگترین پروژه در این بخش، برنامه فود زون بود که پروژه های را در برخی ولسوالی ها تطبیق کرد.
دهاقین کندهار میگویند، کمکها در این بخش باید به گونه مستقیم بر مزارع و حاصلات آنان تاثیر بگذارد.
" نام من منان است، مردم مجبور اند حکومت با آنان کمک نمیکند، برای آنان بند نمیسازد. ما اینجا متضرر شدهایم، شهید دادهایم، از جنگ برگشتهایم. مجبوریم کوکنار کشت کنیم."
گزارشهای از برخی ولسوالی های ولایت کندهار وجود دارند که برخی قوماندانان پولیس ملی و پولیس محلی بالای هر هکتار مزرعه کوکنار از دهاقین شش هزار کلدار پاکستانی گرفتهاند.
گل محمد شکران، رئیس مبارزه با مواد مخدر این گزارشها را رد و یا تائید نمیکند، اما میگوید، که دولت در سال نو در بخش مبارزه با کوکنار و مواد مخدر جدی است.
او افزود:
"دستور رئیس جمهور غنی است که مبارزه با مواد مخدر به حرکت ملی نیاز دارد، که تمامی هموطنان باید در آن اشتراک و با آن مبارزه کنند. و مبارزه با آن باید فراگیر باشد، به شمول کشت، تولید، قاچاق و استعمال مواد مخدر."
حال که برای کشت فصل بعدی کوکنار آمادهگیها گرفته می شود، نیاز است تا دولت برای جلوگیری از کشت فصل تازه یی کوکنار اقداماتی را روی دست گیرد.
تجربه ها نشان دادهاند عدم قاطعیت حکومت در بخش مبارزه با مواد مخدر، عدم کمک با دهاقین، نبود آب کافی برای آبیاری حاصلات بدیل نبود بازار مناسب برای حاصلات دیگر زراعتی از عواملی است که دهاقین را به کشت کوکنار تشویق کرده است.
راپور: صادق رشتينی