باشنده‌گان ولسوالی‌های آقچه، مردیان، خانقاه و مینگجیک ولایت جوزجان که در پایین آب دریای ۱۸ نهر ولایت بلخ قرار دارند همه ساله در فصل تابستان با کمبود آب آشامیدنی و زراعتی مواجه می‌شوند.
ده‌ها تن از باشنده‌گان ولسوالی‌های یاد شده که امروز شنبه در شهر آقچه به همین ارتباط گردهم آمده بودند هشدار دادند که این مشکل ناشی از اقدامات غیر قانونی افراد زورمند اند که با نصب واترپمپ‌های بزرگ به داخل دریا مانع جریان حقابه به چهار ولسوالی پایین آب می‌شوند.
این نماینده‌گان باشنده‌گان ولسوالی‌های چهارگانه آقچه می‌گویند، اگر دولت به این مشکل رسیده‌گی نکند آن‌ها حق خود را خواهند گرفت.
فیض الله دهقان یک‌تن از باشنده‌گان آقچه در این باره گفت:
«فعلاً حقابه چهار ولسوالی در مناطق شیشه خانه و کوگلداش به واسطه واتر پمپ‌ها کشیده شده به هزارها هکتار زمین زراعتی را مردم آن منطقه خربوزه و تربوز کشت نموده‌اند در حالی‌که ما مردم آب خوردن نداریم.»
حقابه به مقدار معین به آبی گفته می‌شود که در فصل گرما مردم منطقه بخاطر رفع نیازمندی‌های شان از آن استفاده می‌کنند. قانون حقابه‌ها صد سال قبل در زمان حکومت‌های وقت تعیین شده زارعین و دهاقین هنوز هم از این قانون به همکاری چکباشی‌ها و یا هم میراب باشی‌ها که تقسیمات آب را بدوش دارند، اطاعت می‌کنند.
اما بگفته شماری از باشنده‌گان ولسوالی‌های آقچه، مردیان، خانقاه و مینگجیک جوزجان حالا بسیاری از افراد زورمند که با سلاح مجهز هستند از این قانون سرکشی کرده با زور تفنگ آب دریا را کاهش می‌دهند.
در همین حال انجنیر عبدالرحمان محمودی معاون والی جوزجان در این باره می‌گوید که این مشکل از سال‌های متمادی ادامه دارد که حل آن زمانگیر است.
وی گفت ولایت جوزجان از نظر جغرافیایی یکی از ولایت های است که از خود آب‌جاری ندارد.
آقای محمودی این مشکل باشنده‌گان ولایت جوزجان را به دو قسمت تقسیم می‌کند و می‌گوید:
«کمبود آب در ولایت جوزجان چندین عامل دارد. عامل اصلی آن کاهش بارنده‌گی‌ها است و دلیل دیگر آن افزایش نفوس در ساحاتی‌که آب می‌آید، از این‌که صد سال قبل حقابه تعیین شده آن وقت نفوس کم بود و حالا به نسبت افزایش نفوس مردم در ساحه، آب دریا کم رسی می‌کند.»
قرار اظهارات معاون والی جوزجان این مشکل زمانی حل می‌گردد که پروژه انتقال آب از دریای آمو که از ۵ کیلومتری ولسوالی آقچه می‌گذرد بزودی تطبیق شود.
مسئولان محلی می‌گویند، قرار بود این پروژهٔ بزرگ تمدید شبکه آب دریای آمو که با هزینه ۹۲ میلیون دالر امریکایی از طریق وزارت احیا و انکشاف دهات که قرار بود در زمان حکومت حامد کرزی کار عملی آن آغاز شود اما تاکنون عملی نشده‌است.
به باوراین مسئولان، اگر این پروژه تا فعلاً تطبیق می‌گردید مشکلات ۲۵۰ هزار باشنده ولایت جوزجان از ناحیه کمبود آب رفع می‌گردید.
گزارش: عالم رحمانیار