ساکنان ولسوالی‌های کلدار و شورتپۀ ولایت بلخ از آب خیزی‌های دریای آمو شکایت داشته و می‌گویند که همه ساله در اثر طغیان آب دریای آمو هزاران جریب زمین زارعتی و ده‌ها منازل مسکونی‌شان از بین می‌روند.
دریای آمو که صدها کیلومتر مرز مشترک افغانستان را با ازبکستان، تاجکستان و ترکمنستان تشکیل می‌دهد، به دلیل عدم تحکیم سواحل آن در قلمرو افغانستان همه ساله ده‌ها هزار جریب زمین را در ولایات تخار، کندز، بلخ و جوزجان تخریب می‌کند.
ساکنان ولسوالی شورتپه و کلدار بلخ ادعا دارند که به دلیل ایجاد تحکیمات در قلمرو ازبکستان لنگر آب دریای آمو به سوی خاک افغانستان بیشتر بوده و همه ساله از قلمرو افغانستان کاسته و به خاک ازبکستان می‌افزاید.
دریای آمو
حاجی جمعه مراد یکی از بزرگان قومی قریه آرق باتور ولسوالی شورتپه در مورد می‌گوید:
"هزاران جریب زمین افغانستان را دریا تخریب کرده و به مرور زمان جغرافیای تخریب شده توسط دریای آمو به قلمرو ازبکستان پیوسته‌است. لنگر آب به سوی افغانستان به دلیل نبود تحکیم سواحل آمو بیشتر است."
رحمت‌الله قریه‌دار هزاره توقی در ولسوالی شورتپه بلخ ادعا مشابه دارد، وی می‌گوید که گزمه‌های کشتی‌های نظامی ازبکستان در دریای آمو نیز لنگر آب به سوی خاک افغانستان را بیشتر ساخته و میزان تخریبات دریا را بالا برده‌است.
وی می‌گوید که به دلیل عدم توجه دولت برای تحکیم سواحل دریای آمو در طی چندین سال گذشته هزاران جریب خاک افغانستان به‌خاطر تخریبات دریای آمو با قلمرو ازبکستان یکجا شده و چندین قریه در اثر طغیان آب دریا از جغرافیای افغانستان محو شده‌است.
خبرنگار رادیو آزادی با رحمت الله یکی باشنده‌گان بلخ
وی در رابطه به تخریبات دریای آمو گفت:
"ازبکستان در قلمرو خود تحکیمات دارد، همچنان کشتی‌های آن‌ها در دریا رفت آمد می‌کنند که لنگر آب به سوی افغانستان را بیشتر می‌کنند و تخریبات دریا بیشتر می‌شود."
ساکنان ولسوالی کلدار ولایت بلخ نیز شکایت مشابه داشته حکومت را به بی‌توجهی برای تحکیم سواحل دریای آمو متهم می‌کند.
آنان می‌گویند که نه‌تنها زمین‌های زراعتی و خانه‌های شان را آب تخریب می‌کند، بلکه همه روز از جغرافیای این ولسوالی کاسته می‌شود و اگر حکومت توجه نکند تا چندین سال دیگر ولسوالی به نام کلدار وجود نخواهد داشت.
ملا نظر یکی از بزرگان قومی ولسوالی کلدار در این باره می‌گوید:
"همه روزه تخریبات دریای آمو جریان دارد، خانه‌ها را از بین برده‌است، زمین‌های زراعتی مردم با دریا یکجا شده و همچنان لنگر آب به سوی افغانستان است و روز‌به‌روز خاک ازبکستان به سوی افغانستان وسعت میابد."
در این حال مقامات محلی در بلخ می‌گویند که در تلاش جلوگیری تخریبات سواحل آمو به اثر آب خیزی‌ها هستند، اما تحکیم سواحل رود آمو نیاز به پروژه عظیم و پر مصرف دارد که از توان ادارۀ محلی بلخ بالا است.
منیر فرهاد سخنگوی والی بلخ در رابطه می‌گوید:
"تحکیم سواحل دریای آمو نیازمند یک پروژه بزرگ است و نیاز است تا هزینۀ بیشتر بر آن به مصرف برسد. این کار از توان اداره محلی بلخ بالا است."
تخریبات دریای آمو تنها به ولسوالی‌های شورتپه و کلدار بلخ خلاصه نمی‌شود، مردم در ولایات کندز، تخار و جوزجان نیز در سواحل آمو از تخریب زمین‌های زراعتی‌شان شکایت داشته و می‌گویند که اراضی کشور همه روز در حال از دست رفتن است.
گزارش: مجیب‌الرحمن حبیب‌زی