دیدگاه‌های متفاوت در مورد صلاحیت‌های هیئت مذاکره کننده گروه طالبان

سه تن از اعضای هیئت مذاکره کننده طالبان در نشست مسکو.

هیئت مذاکره کننده طالبان در دفتر سیاسی این گروه در قطر را هشت تن تشکیل می‌دهد.

شیر محمد عباس ستانکزی که رهبری این هیئت را به عهده دارد از ولایت لوگر است که بخشی از تحصیلات اش را در هندوستان انجام داده و از حربی شونزی کابل فارغ شده است.

او در رژیم طالبان به عنوان معین وزارت خارجه و معین وزارت صحت عامه وظیفه انجام داده‌است، پس از سرنگونی رژیم طالبان عضو کمیسیون سیاسی این گروه از سال ۲۰۱۴ میلادی بدین‌سو رئیس دفتر طالبان در قطر است.

مولوی عبدالسلام حنفی که از ولایت فاریاب است بیشتر تحصیلات اش‌ را در مدارس مختلف پاکستان به پیش برده، او در رژیم طالبان نخست ریاست تعلیم و تربیه ولایت فراه را به عهده داشت و سپس به عنوان سرپرست وزارت معارف ایفای وظیفه کرد و پس از این‌که طالبان مجبور به فرار از کابل شدند عبدالسلام حنفی از سوی این گروه مسئول نظامی در جوزجان تعیین شد.

او در حال حاضر در دفتر سیاسی قطر طالبان است و یکی از اعضای هیئت مذاکره کننده می‌باشد.

مولوی شهاب الدین دلاور در ولایت لوگر تولد شده، سپس با خانواده‌اش به پشاور رفته و در آنجا از مدرسه حقانیه اکوره ختک فارغ شد.

او در رژیم طالبان جنرال قونسل پشاور بود و سپس به حیث سفیر افغانستان در اسلام آباد و عربستان سعودی کار کرد. او نیز اکنون در جمع نماینده‌های گروه طالبان در دفتر قطر و عضو هیئت مذاکره کننده این گروه‌است.

قاری دین محمد حنیف باشنده ولایت بدخشان است که در جنگ علیه نیروهای قشون سرخ نیز سهم گرفته است و در اوایل ایجاد گروه طالبان با این گروه پیوست.

در زمان قدرت طالبان در کابل به عنوان وزیر پلان و وزیر تحصیلات عالی کار می‌کرد. پس از سرنگونی رژیم طالبان نخست مسئول نظامی طالبان در بدخشان بود و سپس با ایجاد دفتر قطر طالبان در ۲۰۱۳ عضو این دفتر شد.

محمد سهیل شاهین از ولایت پکتیا است و از دپیارتمنت انگلیسی پوهنزی ادبیات پوهنتون کابل فارغ شده‌است.

در زمان طالبان مسئول روزنامه Kabul Times بود و سپس به عنوان معاون نماینده طالبان در سازمان ملل حضور داشت و پس از سقوط رژیم طالبان سهیل شاهین بیشتر در بخش تبلیغاتی این گروه کار کرده‌است.

محمد زاهد احمدزی باشنده ولایت لوگر است، تحصیلات اشرا در مدرسه دارالنجات شهر پشاور فرا گرفته و در زمان طالبان به عنوان دپیلومات افغانستان در سفارت اسلام آباد کار می‌کرد.

ملا محمد فاضل اخوند یکی از پر نفوذ ترین عضو هیئت مذاکره کننده دفتر قطر طالبان به شمار می‌رود که باشنده ولسوالی چارچینوی ارزگان است و در رژیم طالبان به عنوان لوی درستیز ایفای وظیفه می‌کرد.

او پس از سقوط طالبان از سوی امریکایی‌ها دستگیر شد و در سال ۲۰۰۲ میلادی به زندان گوانتانانو انتقال یافت، اما در ۲۰۱۴ میلادی در بدل رهایی بو برگدال یک نظامی امریکایی از زندان رها شد و به قطر انتقال داده شد.

طالبان در اوایل ماه نومبر تایید کردند که ملا محمد فاضل عضو دفتر سیاسی این گروه در قطر است.

ملا خیر الله خیرخوا، از ولایت کندهار است و از مدرسه حقانیه اکوره ختک فارغ شده است. در زمان طالبان والی هرات بود و هم‌چنان به عنوان وزیر داخله طالبان ایفای وظیفه کرده‌است.

او در ۲۰۰۲ میلادی از سوی نیروهای پاکستانی دستگیر و به امریکا سپرده شد، امریکا ملا خیرالله خیرخوا را به زندان گوانتانامو انتقال داد که در آنجا تا ۲۰۱۴ میلادی در بند بود.

ملا خیرالله خیرخواه نیز در تبادله با بوبرگدال نظامی امریکایی با سه طالب دیگر آزاد شد و به قطر رفت.

یک منبع طالبان در قطر که نخواست نامش افشاء شود به رادیو آزادی گفت، ملا خیرالله خیرخوا و ملا فاضل اخوند دو تن اند که اخیراً از سوی هبت الله آخوند زاده رهبر فعلی گروه طالبان در دفتر قطر گماشته شده‌اند تا در مذاکره با امریکایی‌ها سهیم باشند در حالی‌که متباقی آن ها در زمان ملا منصور رهبر پیشین طالبان برای امور سیاسی این دفتر تعیین شده بودند.

اکنون سؤال اینجاست که آیا این هشت تن که اعضای هیئت مذاکره کننده دفتر سیاسی طالبان در قطر اند، افراد با نفوذ در گروه طالبان اند و صلاحیت تصمیم گیری را دارند یا خیر؟

وحید مژده که در رژیم طالبان در وزارت خارجه ایفای وظیفه می‌کرد می‌گوید، با اضافه شدن دو تن در جمع اعضای مذاکره کننده، این هیئت از پیش قوی شده‌است.

وحید مژده

وی می‌گوید:

"هیئت مذاکره کننده طالبان مورد اعتماد کامل رهبری این گروه است اما قبلاً گمان می‌شد که تصامیم دفتر قطر باعث پذیرش نظامیان طالبان قرار نمی‌گیرد اما با شمولیت افراد مانند ملا فاضل در این هیئت این مشکل هم حل شده‌است."

به گفته منبع طالبان در قطر، شیر محمد عباس ستانکزی رهبر مذاکره کننده دفتر قطر در نظر دارد تا پس از آن که مذاکره آن‌ها با امریکا وارد مرحله نهایی شود، افراد بیشتر این گروه را در هیئت شامل سازد، اما این منبع نگفت که این افراد کی‌ها خواهند بود.

سمیع یوسفزی روزنامه نگار و تحلیلگر بدین باور است که هیئت مذاکره کننده طالبان صلاحیت اجرایی ندارد و از همین رو احتمال می‌رود تا روند مذاکره این هیئت با نماینده‌های امریکایی به درازا بکشد.

وی گفت:
"جای شک نیست که هیئت مذاکره کننده طالبان از این گروه نمایندگی می‌کند اما مشکل اینجاست که آن‌ها صلاحیت از خود ندارند و پس از هر مذاکره باید نتایج را با هبت الله شریک سازند و او با شورای طالبان مشوره کند به نظرم این وقت زیاد را در بر می‌گیرد."

اخیراً رئیس جمهور محمد اشرف غنی در نشست دو روزه ژینو برای افغانستان طرح جدید صلح با طالبان را مطرح کرد و گفت که برای پیشبرد این مذاکره یک هیئت دوازده نفری را که از تمامی اقشار جامعه نمایندگی می‌کند تعیین کرده‌است.

آقای غنی از طالبان خواست تا با حکومت افغانستان داخل مذاکره شود اما گروه طالبان در پاسخ با نشر اعلامیه گفت که طرف مذاکره این گروه امریکاست نه حکومت افغانستان.

نصرالله ستانکزی استاد در پوهنتون کابل و تحلیلگر امور سیاسی در صحبت با رادیو آزادی تیم‌های مذاکره کننده امریکا، افغانستان و گروه طالبان را به مقایسه گرفته و می‌گوید:

نصرالله ستانکزی

"تیم مذاکره کننده قطر از سال‌های متمادی با امریکایی‌ها و دیگر ها در ارتباط اند و در آن چهره‌های شناخته شده از سوی جامعه جهانی است، هیئت مذاکره کننده افغانستان بسیار یک تیم حکومتی است و بستگی دارد که حکومت برایش تا چه حد صلاحیت خواهد داد و قوی ترین این سه تیم از امریکا به رهبری آقای خلیل‌زاد است که یک تیم با صلاحیت و قوی است. "

حکومت افغانستان در نشست ژینو گفت که تطبیق همه جانبه یک توافق صلح حداقل پنج سال زمان خواهد برد.

زلمی خلیل‌زاد نماینده خاص وزارت خارجه امریکا برای صلح افغانستان پس از سفر اخیرش به کشور های منطقه گفت که آرزومند است تا بهار پیشرو و پیش از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری افغانستان به یک توافق صلح با گروه طالبان برسند.

گزارش: فرشته نگاه