شماری از نهادهای ناظر انتخاباتی می‌گویند که ناامنی‌ها، مشکلات تخنیکی در کمیسیون و حضور کم‌رنگ ناظران خارجی چالش‌های جدی در برابر انتخابات پیش رو استند.
مسئولان این نهادها از کمیسیون‌های انتخاباتی، حکومت و نیروهای امنیتی می‌خواهند که در روند انتخابات بی‌طرفی شان را حفظ کنند.
از سویی هم، کمیسیون مستقل انتخابات از آمادگی‌های کامل برای برگزاری انتخابات خبر می‌دهد.
در حالی که کمتر ساعت‌های محدود تا آغاز روند رای‌گیری انتخابات ریاست جمهوری مانده، اما هنوز هم نگرانی‌هایی از چالش‌ها در برابر این روند مطرح استند.
یوسف رشید، رئیس اجریی بنیاد انتخابات آزاد و عادلانه افغانستان یا فیفا در یک نشست خبری در کابل گفت که جامعۀ جهانی برای برگزاری بهتر انتخابات باید با کمیسیون‌ها همکاری کند.
یوسف رشید، رئیس اجریی بنیاد انتخابات آزاد و عادلانه افغانستان یا فیفا
او افزود: "جامعه جهانی باید به حمایت سیاسی از روند انتخابات ادامه دهد. برای این که بعد از انتخابات بحث‌های تخنیکی و شمارش آرا آغاز خواهد شد، باید جامعه جهانی از آن نظارت جدی کند تا انتخابات وارد بحران نشود."
آقای رشید می‌گوید که مشکلات تخنیکی در کمیسیون‌ها و ارائه معلومات اندک به مردم در باره بایومتریک روند برگزاری بهتر انتخابات را زیر سوال برده است.
انتخابات ولسی جرگه در بامیان
از سوی دیگر بنیاد انتخابات شفاف و عادلانه افغانستان یا تیفا می‌گوید در حالی که در مجموع ۵۳۰۰ ناظر را در روند انتخابات استخدام کرده، اما حضور کم‌رنگ ناظران بین‌المللی باعث نگرانی جدی است.
محمدنعیم ایوب‌زاده، رئیس این بنیاد گفت: "کمبود ناظران بین‌المللی در کمیسیون‌ها نگرانی جدی ما است؛ زیرا در نبود آن‌ها زمینۀ تقلب فراهم می‌شود."
از سویی هم، بنیاد انتخابات شفاف افغانستان یا "ایتوا" در یک نشست خبری در کابل نگرانی‌های مشابهی را با رسانه‌ها در میان گذاشته است.
اما کمیسیون مستقل انتخابات در پاسخ به این نگرانی‌ها می‌گوید که برای برگزاری انتخابات شفاف، مصون و سراسری با تمامی نهادها هماهنگی کرده‌است.
میرزامحمد حق‌پرست، یکی از سخنگویان این کمیسیون به رادیو آزادی گفت: "مشکل دستگاه بیومتریک در همکاری با کمک‌کنندگان بین‌المللی حل شده است."
میرزامحمد حق‌پرست، یکی از سخنگویان این کمیسیون انتخابات
او افزد: "تا اکنون ما به یک‌صد و بیست و پنج هزار ناظر داخلی و خارجی اعتبارنامه نظارت داده‌ایم، اما نگرانی جدی ما امنیت در روز انتخابات است. ارگان‌های امنیتی به‌ویژه وزارت داخله در این زمینه اطمینان داده‌اند."
نهادهای ناظر انتخاباتی در حالی این نگرانی‌ها را مطرح می‌کنند که قرار است انتخابات ریاست جمهوری روز شنبه، ششم میزان، در سراسر کشور برگزار شود.
با برگزاری انتخابات ریاست جمهوری عمر حکومت وحدت ملی به پایان می‌رسد و آماده‌گی‌ها برای ایجاد یک حکومت تازه پس از انتخابات آغاز می‌شوند.
اما پرسش این است که آیا محمداشرف غنی در این مدت توانسته به وعده‌هایش عمل کند یانه؟
دست آوردهای بزرگ آقای غنی کدام‌ها بوده اند؟ و چه کوتاهی‌هایی صورت گرفته اند؟
در مورد کارکردهای محمداشرف غنی، رئیس جمهوری افغانستان در پنج سال گذشته دیدگاه‌های متفاوتی وجود دارد.
برخی‌ها به این باوراند که چالش‌ها در این مدت افزایش یافته، اما شماری دیگر می‌گویند که آقای غنی کارهای اساسی انجام داده است.
آقای غنی پس از تکیه زدن بر کسی ریاست جمهوری در گام‌های نخستین‌اش یک پیمان امنیتی و یک پیمان استراتیژیک با ایالات متحدۀ امریکا امضا کرد که به بربنیاد آن حکومت‌های افغانستان و امریکا روابط امنیتی درازمدت شان را تنظیم می‌کردند.
پیمانهایی که به باور بسیاری‌ها به شمول حامد کرزی رئیس جمهور پیشین افغانستان پی‌آمدهای چشم‌گیر سودمند در بخش تأمین امنیت و ثبات و مبارزه با هراس افگنی در افغانستان نداشته اند.
عبدالکریم خرم، رئیس دفتر حامد کرزی، رئیس جمهوری پیشین، به رادیو آزادی گفت: "در دورۀ ریاست جمهوری آقای غنی مشکلات در بخش‌های مختلف و بسیار اساسی بیشتر شده است"
او افزود: "امنیت در افغانستان تأمین نشد. جنگ‌ها افزایش یافت. تلفات افراد ملکی و نظامی بیشتر شد. وضعیت اقتصادی بدتر شد. سطح فقر بالا رفت. کدرهایی که در سال‌های اخیر آموزش دیده بودند، کشور را ترک کردند و یک نوع برای نفاق زمینه فراهم شد."
این انتقادها در حالی بیان می‌شود که قرار است چهارمین انتخابات ریاست جمهوری افغانستان روز شنبه آینده برگزار شود.
در این انتخابات محمداشرف غنی رئیس جمهوری و عبدالله عبدالله رئیس اجرائی حکومت وحدت ملی از نامزدانی هستند که از میان نامزدان ریاست جمهوری بیشتر بر مبارزات انتخاباتی پرداخته اند.
داوود مایار، کارشناس روابط بین‌الملل، اما می‌گوید که رئیس‌جمهور غنی از لحاظ شخصیت و دانش، یکی از معیاری‌ترین رئیس‌جمهورها در سطح جهان است؛ چون در نشست‌های ملی، منطقه‌ای و جهانی علمی و برنامه‌محور به بحث پرداخته است.
اما وی تأکید می‌کند که آقای غنی از دید کارکردی با درنظرداشت جو حاکم سیاسی در افغانستان با مشکلات فراوانی رو به رو بوده است، او اضافه کرد:"چند مشکل وجود داشته است: تقسیم حکومت که رئیس جمهور را به چالش کشیده است، حضور نیروهای خارجی و مداخلات کشورهای خارجی و همسایه و اختلافات داخلی. این همه مانع آن شده که از توانایی رئیس جمهوری استفاده درست صورت گیرد."
پیوستن گلبدین حکمتیار، رهبر حزب اسلامی، اعلان آتش‌بس در روزهای عید فطر با طالبان، آمادگی برای مذاکرات بی‌قید و شرط با این گروه، برگزاری لویه جرگه مشورتی صلح و ایجاد وزارت دولت در امور صلح از کارهای عمدۀ آقای غنی در بخش صلح خوانده می‌شود.
همچنین گسترش روابط تجاری و اقتصادی با کشورهای گوناگون از جمله کشورهای آسیای میانه، هند و ایران، کاهش وابسته‌گی اقتصادی و تجاری افغانستان بر پاکستان، آغاز کارهای عملی پروژه‌های تاپی و کاسا-یک‌هزار، استفاده از راه لاجورد و صدور محصولات افغانستان از طریق دهلیزهای هوایی به کشورهای منطقه از کارهایی اند که در بخش اقتصادی صورت گرفته اند.
اما عطامحمد نور، والی پیشین بلخ و از چهره‌های سیاسی افغان به رادیو آزادی گفت که رهبران حکومت وحدت ملی در بخش امنیت و تطبیق پروژه‌ها ناکام بوده‌اند:
عطامحمد نور، والی پیشین بلخ و نسیم شفق خبرنگار رادیو آزادی
"در این پنج سال مشکلات زیادی وجود داشته است. در بسا کارها، تطبیق پروژه‌ها، تأمین امنیت و آوردن آرامش رئیس جمهور غنی و عبدالله عبدالله رئیس اجرائیه ناکام هستند. ممکن برخی جنبه‌های مثبت هم داشته باشند، اما ناکامی‌های‌شان بسیار زیاد است."
ادامۀ کار وزرای سرپرست، اختلافات درونی در حکومت، دست نیافتن افغانستان به صلح دایمی، شدت گرفتن درگیری‌ها و افزایش تلفات غیرنظامیان و نیروهای امنیتی افغان، از چالش‌هایی استند که به چه گونه‌گی کارکر حکومت رئیس جمهور غنی پیوند خورده اند.
در این حال او در مصاحبه اختصاصی با رادیو آزادی از دست‌آوردهایش می‌گوید.
آقای غنی تکید می‌کند که با چالش‌های بزرگ موجود امنیتی توانسته است درآمد ملی را ۹۰ درصد افزایش دهد، از منابع افغانستان به گونۀ بهتر مدیریت شود و نیز پروژه‌های بازسازی بیشتری در کشور روی دست گرفته شوند.
اما سرانجام دیده شود که در حکومتی که از برآیند انتخابات به دست خواهد آمد، چقدر از تجربه‌های ناکام و کامیاب حکومت وحدت ملی سودجویی خواهد شد.