امروز شنبه از آغاز تخریب و برچیده شدن دیوار برلین، ۳۰ سال می‌گذرد. این دیوار در اوج جنگ سرد در سال ۱۹۶۱ ساخته شد و مردم آلمان را به دو بخش تقسیم کرد.
هزاران نفر در طول سال‌ها سعی کردند که از این دیوار بگذرند و به‌سمت آلمان غرب بروند که ده‌ها نفر در وقت گذشتن از این دیوار در نتیجه فیر قوای بلاک شرق آن‌وقت کشته شدند.
سی سال قبل از امروز (نهم نومبر) نخستین سنگ‌ها و پارچه‌های کانکریت دیوار برلین تخریب و برچیده شد و راه برای آلمان‌ها باز شد که پس از جنگ جهانی دوم که کشور و مردم آن به دو بخش تقسیم شده بود، دوباره متحد شوند.
این دیوار در سال ۱۹۶۱ ساخته شده و آلمان را به دو بخش "جمهوری دموکراتیک آلمان" که در بلوک شرق بودو کشور "آلمان فدرال" تقسیم کرد. با ساخته شدن این دیوار، برلین پایتخت آلمان هم به دو بخش تقسیم شد.
دیوار برلین پیش از تخریب و برچیده شدن
این دیوار یکی از رمزهای مهم جنگ سرد به‌شمار می‌رفت و تنها مردم را جسماً از هم جدا نکرده بود بلکه دیواری برای جدایی طرز فکر هم بود. از سال ۱۹۶۱ تا سال ۱۹۸۹ بیش از ۱۰۰ هزار نفر تلاش کردند که از این دیوار فرار کنند و در حدود ۵ هزار آنها موفق شدند و ده‌ها نفر دیگر در جریان تلاش برای گذشتن از این دیوار کشته شدند.
در سال ۱۹۸۹ به تعقیب یک سلسله قیام‌ها در اروپای شرقی از جمله پولند و هنگری ناآرامیهای داخلی در آلمان شرق هم اوج گرفت و بعد از چند هفته ناآرامیهای پی‌درپی سرانجام در ۹ ماه نومبر سال ۱۹۸۹ دولت آلمان شرق اعلام کرد که اتباع این کشور می‌توانند از آلمان غرب دیدن کنند و دروازه‌های براندنبورگ و دیگر دروازه‌ها را باز کردند.
دیوار برلین پیش از تخریب و برچیده شدن
در ماه دسمبر "همان سال" مردم دو طرف با چکش و کلنگ در دو سوی دیوار جمع شده و تخریب عملی این دیوار را شروع کردند که در نهایت دو آلمان با هم متحد شدند.
عواملی زیادی برای سقوط دیوار در کتابها و روزنامه‌ها ذکر شده است که یکی به‌قدرت رسیدن رهبر اصلاح‌طلب شوروی سابق میخاییل گورباچوف می‌باشد که با سیاست‌های بنام "گلاسنوست" (آزادی) و (شفافیت) و "پریسترویکا" یعنی (اصلاحات) زمینه را برای حرکت‌های مردمی باز کرد.
رئیس جمهور آن‌وقت ایالات متحده امریکا رونالد ریگن هم در این کار نقش برازنده‌ای داشت، او با رهبر شوروی مخاییل گورباچوف در سویس ملاقات نمود و در جریان سفر به برلین در سال ۱۹۸۷ طی سخنرانی در دروازه برندنبورگ برلین با خطاب به گورباچوف که منشی عمومی حزب کمونیست شوروی و رئیس جمهور آن هم بود گفت: "جناب منشی عمومی گورباچوف اگر شما صلح می‌خواهید، اگر شما خواهان رفاه در اتحاد شوروی و اروپای شرقی هستید، اگر شما خواهان لبرالی شدن هستید، به این دروازه بیایید. آقای گورباچوف این دروازه را باز کنید. این دیوار را تخریب کنید."
دیروز جمعه در همین محلی که رئیس جمهور آن‌وقت امریکا رونالد ریگن فقید این سخنرانی را کرد، از روی مجسمه بزرگ وی توسط سفارت امریکا در برلین پرده برداشته شد. مجلس‌ها و جشنواره‌ها به مناسبت تخریب و برچیده‌شدن دیوار برلین و آغاز فروپاشی شوری برگزار شده است.
در پهلوی عوامل دیگر بعضی از تحلیل‌گران غربی و افغان به این باور اند که جنگ مردم افغانستان بر علیه شوروی سابق هم یکی از عوامل این تحول بزرگ بود. به گفته آنها جنگ مردم افغانستان برعلیه شوروی بزرگ آن‌وقت طلسم شکست‌ناپذیری و برگشت ناپذیری شوری را شکست و در پهلوی آن مصارف گزاف جنگ، تلفات سربازان هم شوری را تحت فشار شدید اقتصادی و سیاسی قرار داد که در نهایت تمام این عوامل دست به دست هم داده و سبب فروپاشی کامل شوروی و بلاک شرق شدند.
گزارش: سید سمیع عباس