نگرانی‌ها از بسته شدن تنها کارخانه هشت صد ساله تولید کاشی دستی در هرات افزایش یافته است.
این تنها کارخانه قدیمی در منطقه است که هنوز به کارش به صورت سنتی ادامه می‌دهد. به گفته پژوهشگران، کاشی‌های تولیدی این کارخانه در ساخت مسجد جامع هرات در زمان سلطنت تیموریان به کار رفته است. حالا این کارخانه به دلیل کمبود بودجه با خطر مسدود شدن مواجه است.
جلیل احمد کاشی‌ساز شناخته شده هراتی است که این شغل را از پدرش به ارث برده، او نگران آینده شغلی خود است.
جلیل احمد روز سه‌شنبه (۲۲ دلو) به رادیو آزادی گفت که معاشش خیلی کم است.
یک تن از کارگران در کارخانه کاشی سازی سنتی در ولایت هرات
او افزود: "حدود ۶۰ نفر اینجا کار می‌کردند. تعداد آن‌ها از ۶۰ نفر به پنج‌شش نفر رسیده. اگر به همین حالت باشد و معاش همین‌طور کم باشد، امکان دارد که همین چند نفر هم نباشند و این کار از بین برود."
یکی از ویژگی‌های کارگاه کاشی‌سازی سنتی هرات این است که تمام مراحل ساخت کاشی با دست انجام میشود - بر خلاف کارخانه‌های کشورهای دیگر که کاشی‌سازی را صنعتی کرده‌اند.
کاشی سنتی از خاک رس و با رنگ‌های زرد، سفید، فیروزه‌ای و لاجوردی تولید میشود و به شکل طبیعی با سرب، قلعی، مس، سنگ، آهن و شیشه رنگ‌بندی میشود.
زلمی صفا، آمر بخش حفظ بناهای تاریخی هرات بی‌توجهی به این صنعت را ضایعه جبران ناپذیر خواند: "یگانه کارگاه کاشی‌سازی سنتی را در سطح جهان ما در اینجا داریم که قدمت آن به بیش از ۸۰۰ سال می‌رسد. در اینجا سه نوع کاشی تولید میشود، کاشی هفت‌رنگی، تک‌رنگ و معرق. ضرورت مسجد جامع را از نگاه کاشی‌های آن همیشه مرفوع کرده و در دیگر بناهای تاریخی هرات و افغانستان کاشی آن مورد استفاده بوده است."
مسجد جامع هرات
اوج هنر کاشی‌سازی به دوره تیموریان بر می‌گردد. در این دوره بناهای زیادی به‌شمول منارهای مصلی هرات ساخته شدند. برای تزیین این بناها از کاشی سنتی استفاده شد، اما بیشتر کاشی‌های این بناها تخریب شده و کارخانه کاشی‌سازی سنتی هرات با نیرو و امکانات کم قادر به تولید کاشی برای این بناها نیست و باید ظرفیت تولید این کارخانه افزایش یابد.