۷۰ سال اطلاع‌ رسانی؛ مروری بر فعالیت‌های رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی

نخستین مجموعه خبری
نخستین خبر، هفتاد سال پیش از امروز از امواج رادیو اروپای آزاد برای چکسلواکیای پیشین پخش شد. در سال ۱۹۵۰مرکز رادیو در شهر مونشن آلمان بود.

مجموعۀ خبری برای چکسلواکیای پیشین برای سی دقیقه ادامه یافت. اما صدا‌ها در بیش از چهار دهه از عقب دیوار‌های آهنین نظام‌های کمونیستی در شرق اروپا، به مردم می‌رسید.

در آن هنگام، جنگِ سرد حاکم بود. کشور‌های اروپایی به دو دوسته تقسیم شده بودند: حامی ایالاتِ متحده و رژیم‌های کمونیستی تحتِ حمایت شوروی پیشین.

اطلاع رسانی آن زمان تنها به رادیو هم متکی نبود. چنانچه از سال ۱۹۵۱ تا ۱۹۵۶، نزدیک به ۶۰۰ هزار بالون از آلمان غربی به پرواز در آمدند و بیش از ۳۰۰ میلیون نامه، کتاب و پیام را به عنوان اطلاع رسانی به چکسلواکیا، هنگری و پولند انتقال دادند.

در سال ۱۹۷۶، رادیو آزادی که به زبان روسی نشرات می‌کرد، با رادیو اروپای آزاد پیوست. رادیو آزادی در کنار رادیو اروپای آزاد در سال ۱۹۵۴ به فعالیت آغاز کرده بود.

سپس هر دو رادیو به صورت مشترک، نشرات شان را به ۲۵ زبان برای شرق اروپا و اتحاد شوروی پیشین ادامه دادند.

از مونشن تا پراگ

در سال ۱۹۹۵ رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی، مرکزش را به شهر پراگ پایتخت جمهوری چک انتقال داد، کشوری که طی چندین دهه، از حوزه‌های مهم اطلاع رسانی این رادیو دانسته می‌شد.

کوین کلوز رئیس پیشین رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی

کوین کلوز یکی از رئیسانِ پیشین رادیو آزادی از روزی یاد می‌کند که وسلاو هاول رئیس جمهور وقت چک، در بدلِ یک دالر امریکایی کرایۀ سمبولیک سالانه توافق کرد تا مقر رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی به پراگ منتقل شود.

او گفت: "برف می‌بارید، حوالی چهار و نیم عصر بود و هوا تاریک می‌شد. به همکارانم یان و تام گفتم که چنین روزی بزرگ در زندگی نخواهیم داشت، بسیار هیجانی و نیرومند بود. شهر در اطراف ما بود، چراغ‌ها روشن شده بودند، قصر شهر هم دیده می‌شد. به این فکر می‌کردیم که چه اتفاقِ فوق‌العادۀ در آیندۀ رادیوهای ما افتاده."

نامه های وسلاو هاول

رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی، نامه ‌های وسلاو هاول رئیس جمهور پیشین چک را که در رژیم کمونیستی زندانی بود، از طریق همسرش به دست می‌آورد و نشر می‌کرد.

هاول که ده سال رئیس جمهور چک بود، رادیو اروپا آزاد/رادیو آزادی را برای ترویج دموکراسی بسیار مهم می‌دانست.

وسلاو هاول رئیس جمهور سابق جمهور چک

"به دنبال فروپاشی کمونیزم هم رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی، نقش مهمی ایفا کرده، زیرا به خبرنگارانش برخورد مسلکی را در دموکراسی‌های نو آموختانده و نمونۀ بسیار خوب برای آموزشِ اساسات خبرنگاری بوده است."

پوششِ خبری رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی، در جریان ۲۵ سال فعالیت در پراگ، به افغانستان، ایران، عراق، مناطقِ پشتون نشینِ پاکستان و کشورهای حوزۀ بالکان هم آغاز شد.

زنگ، نشانۀ برای کمک
در حال حاضر نشانِ رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی مشعل آزادی است. اما در گذشته، یک زنگ بزرگ بود.

چند دهه پیش که این رادیو با مشکلِ پولی روبه رو بود، برخی از داوطلبان در ایالات متحده برای ادامۀ فعالیتش پول جمع آوری می‌کردند و در جریان برنامه‌های تشویقی شان، زنگ بزرگ را به صدا در می آوردند. اکنون کانگرس ایالات متحده رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی را تمویل می‌کند.

در هفتاد سال گذشته، رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی، جایزه‌ها و لقب‌های فراوانی تشویقی به دست آورده: از نامزد شدن برای جایزۀ صلح نوبل گرفته تا برنده شدن در چندین رقابت رسانه‌ای جهان. به گونۀ مثال، نامه‌های مخاطبان رادیو آزادی از افغانستان، در نمایشگاهِ کتابخانۀ کانگرس ایالات متحده تا هنوز دیده می‌شود.

شمار هفته وار شنونده‌های زبان‌های مختلف رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی در سال ۲۰۱۹ به بیش از ۳۸ میلیون تن در جهان می‌رسید.

مأموریت اصلی رادیو آزادی، اطلاع رسانی دقیق و بی‌طرفانه، ترویج دموکراسی، مبارزه با تعصبِ قومی و مذهبی، دفاع از حقوق بشر و ایجادِ تفاهم ملی است.

وسلاو هاول رئیس جمهور پیشین جمهوری چک که در سال ۲۰۱۱ درگذشت، در یکی از سخنرانی‌هایش گفته بود، "رادیو اروپای آزادی/ رادیو آزادی با پوشش خبری بی‌طرفانه اش، شهروندان این کشور و شرق اروپا را از معنای واقعی دموکراسی آگاه ساخت و آن‌ها را از زیر سلطۀ نظام‌های کمونیستی بیرون کرد."

۷۰ سال اطلاع‌ رسانی؛ مروری بر فعالیت‌های رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی