وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان میگوید که در نظر دارد خانقاه بهاالدین ولد، پدر مولانا جلال الدین محمد بلخی را در ولایت بلخ و آرامگاه ابوریحان بیرونی را در ولایت غزنی بازسازی کند.
خانقاه بهاالدین ولد، پدر مولانا جلالالدین محمد بلخی در زادگاهش، بلخ باستان- بنایی که در بیست کیلو متری مرکز ولایت بلخ واقع است و بر اساس نوشتههای تاریخی، در زمان حمله مغولها تبدیل به مخروبه شد و تا کنون اقدامی برای بازسازی آن صورت نگرفته است.
اکنون اما وزارت اطلاعات و فرهنگ تصمیم گرفته که این بنای تاریخی و آرامگاه ابو ریحان بیرونی، منجم و ستارهشناس شرق را در ولایت غزنی نیز بازسازی کند.
عبدالمنان شیوا شرق معین نشراتی وزارت اطلاعات و فرهنگ گفت: "تعهد ما جدی است کار تخنیکی آن شروع شده به زودی تلاش میکنیم که خانقاه بهاالدین ولد را در بلخ، آرامگاه البیرونی را در غزنی، آرامگاه امیر علی شیر نوای و گوهرشاد بیگم را در هرات بازسازی کنیم. به زودی قطع نوار بکنیم."
به گفته آقای شیوای شرق، در کنار خانقاه، یک مسجد، موزیم، تالار برای برنامههای فرهنگی و تالاری برای رقص سماع ساخته میشود و در موزیم این خانقاه تمام آثار مربوط به مولانای بلخ نگهداری خواهد شد.
مولانا جلالالدین محمد بلخی شاعر نامدار زبان فارسی-دری در سدهٔ هشت هجری که اشعارش در سراسر جهان معروف است.
خواجه محمد ابراهیم احراری که از پانزده سال بدین سو اشعار مولانای بلخ را در قالب موسیقی سنتی میسراید در مورد مولانا میگوید: "حضرت مولانای بزرگ شاعری است که در عالم عرفان و تصوف روان بوده و اشعار حضرف مولانا در تمام بشریت که به هر دین و مذهبی استند تاثیر گذار است بخصوص دو اثر معروف مولانا، مثنوی و معنوی که در عالم سهو است و سلوک عاشقانه و عارفانه است و انسان را غرق در معنویت میکند."
در کنار بازسازی خانقاه پدر مولانا بلخی، آرامگاه ابوریحان البیرونی منجم و ستارهشناس معروف شرق نیز ترمیم خواهد شد.
به گفته مقامها در وزارت اطلاعات و فرهنگ، برای بازسازی این بنا تلاش میشود که تمام خاطرههایی که ابوریحان با سلطان محمود داشته در قالب میناتور اسلامی حکاکی شود.
با این حال عبدالغنی خسروی تاریخشناس با انتقاد از بیمهری حکومت در حفظ بناهای تاریخی میگوید زیبایی یک شهر در ساخت بلند منزلها نه بل به توجه دولتمردان برای حفظ بناهایی تاریخی آن است.
او میافزاید: "زیبایی یک شهر در داشتن جادههای طویل و ساختمانها بلند نیست بلکه در این است که حکومتها برای بزرگان آن سرزمین بناهای در خورشان بسازند. امیدوار هستیم که حکومت برای بازسازی بناهای تاریخی همت کند."
هشت سال پیش دولت ترکیه متعهد به بازسازی خانقاه پدر مولانای بلخی شد اما وزارت اطلاعات و فرهنگ میگوید تا کنون هیچ اقدامی از سوی کشور ترکیه در این زمینه نشده است و کار بازسازی این بناها به دستور رئیس جمهور آغاز و تا ماه میزان سال ۱۴۰۰ هجری شمسی تکمیل خواهد شد.
بربنیاد آمار رسمی وزارت فرهنگ کشور در سراسر افغانستان هفت هزار بنای تاریخی ثبت شده است.
به گفته وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان در سال گذشته ۱۳۰ اثر تاریخی بازسازی شده است و بازسازی حدود ۱۰۰ اثر تاریخی نیز در سال آینده خورشیدی انجام خواهد شد.