طولانی بودن روند تدارکاتی، عدم نشر اطلاعات و مشکلات در چگونگی اجرای پروژه‌های زیربنایی، از چالش‌های اساسی تأمین شفافیت در افغانستان خوانده می‌شوند.
ابتکار شفافیت جهانی زیربنا (کاست) برای نخستین بار برنامه آموزشی را برای افزایش شفافیت در اجرای طرح‌های زیربنایی در افغانستان روی دست گرفته است.
ابتکار شفافیت سکتور زیربنایی، یک ابتکار جهانی، غیر انتفاعی و غیر وابسته است که همگام با حکومت، سکتور خصوصی و جامعه مدنی در سرتاسر جهان کار می‌کند تا ارزش بهتری را از سرمایه گذاری پروژه های زیربنایی با افزایش شفافیت و حسابدهی در این سکتور بدست بیاورد.
عبدالصبور نریمان، سخنگوی وزارت اقتصاد افغانستان می‌گوید: "این حرکت باعث می‌شود تا شفافیت زیربناها به گونه درست تضمین شود و ما به وسیله وسایل معلوماتی و اطلاع‌دهی که داریم، ساخت زیربناها را در افغانستان مورد مطالعه قرار داده شفافیت آنرا تضمین کنیم."
این برنامه با شرکت مسئولان بخش اطلاع‌رسانی ادارات تدارکاتی دولت روز یکشنبه (۱۷ حوت) در کابل آغاز شد. این برنامه را ابتکار شفافیت زیربنایی و وزارت اقتصاد افغانستان و کمیسیون دسترسی به اطلاعات به راه انداخته‌اند.
سخنگوی وزارت اقتصاد می‌گوید که ارزیابی شاخص شفافیت زیربنایی افغانستان براساس روش تحقیقی مشخص و معیاری انجام می‌شود و در چهار بخش مورد بررسی قرارمی‌گیرد: "مساعد بودن شرایط قانونی پروسه‌ها، ظرفیت نهادها، مشارکت مردم و نشر اطلاعات."
غلام‌رضا میرزایی، مسئول بخش ارتباطات ابتکار شفافیت زیربنایی می‌گوید افغانستان یکی از چهار کشوریست که این برنامه آزمایشی در آن‌ها اجرا می‌شود: "کاست بین‌المللی یا نهاد ابتکار جهانی شفافیت زیربنا روی یک شاخص مشخص روی سکتور زیربنا کار کرد و این شاخص پس از پنج سال نهایی شده و قرار شد که در سال ۲۰۲۱ در تایلند، اوکراین، کاستریکا و افغانستان به طور آزمایشی تطبیق شود."
در همین حال شبکه مبارزه با فساد اداری افغانستان بهبود سیستم اطلاع‌رسانی و تأمین شفافیت در نهادهای دولتی را در امر مبارزه با فساد ضروری می‌داند.
خان‌زمان امرخیل مسئول این نهاد گفت: "هیچ‌کس در مورد تطبیق پروژه‌های زیربنایی معلومات ندارد. ما که در بخش مبارزه با فساد کار می‌کنیم، ولی متاسفانه به پروژه‌های زیربنایی معلومات درست نداریم. اگر در این راستا کار شود، ما در آینده پروژه‌های بهتری خواهیم داشت."
آقای امرخیل همکاری نهادهای جهانی در اجرای اصلاحات و تأمین شفافیت در پروژه‌ها را اثرگذار می‌داند.
این در حالی است که براساس ارزیابی سازمان شفافیت بین‌المللی، افغانستان از کشورهای خوانده شده که در سال‌های اخیر در مبارزه با فساد پیشرفت داشته اما هنوز هم یکی از فاسدترین کشورهای جهان است.
بر اساس رتبه‌بندی این سازمان، افغانستان در سال ۲۰۱۹ در رتبه ۱۷۳ قرار داشت و در سال ۲۰۲۰ با صعود هشت پله‌ای به رده ۱۶۵ رسید.