همزمان با بیستمین سالگرد تخریب تندیس‌های بودا در بامیان نهمین برنامه شبی با بودا تحت عنوان "بزرگترین جنایت فرهنگی قرن" برگزار می‌شود.
گروه طالبان ۲۰ سال پیش در بیست‌ویکم ماه حوت ۱۳۷۹ تندیس‌های ۵۵ متری و ۳۵ متری بودا را با وجود مخالفت گسترده جهانی منفجر کردند.
امسال در آستانه بیست‌سالگی تخریب این تندیس‌ها، فرهنگیان افغانستان خواستار شناسایی و مجازات عاملان تخریب میراث‌های فرهنگی کشور شده‌اند.
شبی با بودا
محمدطاهر زهیر، سرپرست وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان در مراسم افتتاحیه نهمین برنامه شبی با بودا، تخریب مجسمه‌های بودا را "بزرگترین جنایت فرهنگی قرن" خواند و از مراجع حقوقی بین‌المللی خواست که تخریب تندیس‌های بودا را پیگیری کنند.
او گفت: "از اداراه محلی تقاضا می‌کنیم که به مناسب بیستمین سالروز این جنایت هوالناک، این دوسیه را از همانجا با همکاری حقوقدانان و فرهنگیان آماده و پیگیری کنند."
طاهر زهیر سرپرست وزارت اطلاعات و فرهنگ
آقای زهیر گفت که در حفاظت از میراث‌های تمدنی بشر، مسئولیت جهانی است.
امسال همزمان با بیستمین برنامه یادبود تخریب بودا، گفت‌وگوهای صلح میان حکومت افغانستان و گروه طالبان در دوحه جریان دارد.
فرهنگیان افغانستان می‌گویند این عمل طالبان را می‌بخشند در صورتی که عاملان تخریب میراث‌های فرهنگی مورد پیگرد قرار گیرند و گروه طالبان تعهد کنند که دیگر به آثار باستانی افغانستان آسیب نمی‌رسانند.
عبدالعزیز محبی، رئیس پوهنتون بامیان گفت: "صلح را ما می‌خواهیم که در آن دستآوردهای ۲۰ سال اخیر حفظ شود. حفظ آثار باستانی و مرمت آثار باستانی صورت گیرد. در وضعیتی به طرف صلح می‌رویم که طالبان آثار باستانی ما را تخریب کردند. ما باید تمدن و فرهنگ خود را از دست ندهیم."
به باور آقای محبی، حکومت افغانستان حفظ و مرمت آثار باستانی را در اولویت کاری خود قرار دهد، زیرا فرهنگ و تمدن جامعه وابسته به آن است.
گروه طالبان ۲۰ سال پیش با وجود اعتراض‌های گسترده بین‌المللی، مجسمه‌های بودا را در ۲۱ حوت ۱۳۷۹ منفجر کردند. یک مجموعه فعالان فرهنگی به نام "گروه یاد آوران "از نه سال به این طرف همه ساله برای یادبود تخریب بودا و دادخواهی برای حفظ میراث‌های فرهنگی افغانستان برنامه "شبی با بودا" را در بامیان برگزار می‌کند.
بت‌های بامیان؛ عظمت و تراژیدی
زهرا حسینی، از برگزارکنندگان این همایش می‌گوید: "ما در آخرین سال قرن این را می‌خواهیم بگوییم که در این قرن اتفاقات و جنایات مختلفی صورت گرفت که دردناک بود برای همه. یکی از آن جنایات تخریب مجسمه‌های بودا است. خواست گروه یادآوران این است که باید برای تخریب بودا عذرخواهی شود."
در افتتاحیه برنامه دو روزه "شبی با بودا" امروز در بامیان نمایشگاه کتاب و نمایشگاه نقاشی برگزار شد. امسال این برنامه از سوی گروه یادآوران و وزارت اطلاعات و فرهنگ به گونه مشترک برگزار شده و قرار است در این دو روز برنامه‌های گوناگون هنری و فرهنگی اجرا شود.