محمداشرف غنی، رئیس جمهور افغانستان گفته که اگر نظام افغانستان مورد قبول افغانان باشد و نظامی را که آنان نخواهند، هیچ کسی به زور بر آنان تحمیل نمیتواند.
آقای غنی امروز یکشنبه (۸ حمل) در نخستین نشست شورای عالی جوانان گفت: "فرصتتان در این است که پایههای یک نظام عادل را مستحکم سازید و برایش جهت دهید. بدون شما نظامی که شما نخواهید، کسی بالایتان تحمیل کرده میتواند؟ بنابراین باید فکر اساسیتان به این باشد که چگونه یک نظام میخواهید و چگونه یک صلح میخواهید؟"
رئیس جمهور افغانستان پیش از این نیز بدون رای افغانان با هر گونه طرح و ایجاد نظام از سوی هر کسی مخالفت نشان داده بود.
رئیسجمهور غنی این موضوع در حالی مطرح کرده که امریکا برای تسریع روند صلح افغانستان طرح ایجاد یک حکومت مشارکتی را ارائه کرده است؛ طرحی که گفته میشود در نشست استانبول به میزبانی ترکیه روی آن بحث صورت میگیرد.
در همین حال عبدالله عبدالله، رئیس شورای عالی مصالحۀ ملی افغانستان نشست آیندۀ استانبول را که قرار است در ماه اپریل برگزار شود، برای افغانستان سرنوشتساز میداند و میافزاید که در این نشست در پیوند به صلح افغانستان بحثهای همهجانبه صورت میگیرد.
آقای عبدالله در گفتوگویی با تلویزیون فرانس ۲۴ گفت که مقامهای افغانستان دو طرح دارند و آماده هستند که با طالبان روی آنها مذاکره کنند.
او گفت: "دو موضوع پیش روی ماست. یک تقسیم قدرت برای کوتاهمدت. ما در پیوند به تقسیم قدرت با همکاران خود گفتوگو و شرایطش را شریک کردیم، اما طالبان تا به حال در این باره چیزی نگفتهاند. ما نظریه تقسیم قدرت را رد نکردهایم و حاضر هستیم که در این باره گفتوگو کنیم. موضوع دوم که برای طالبان قابل قبول باشد یا نه بعداً معلوم خواهد شد، اما ما آمادۀ انتخابات پیش از وقت هستیم."
آقای عبداالله همچنین گفته که اگر طالبان فکر میکنند که با خروج نیروهای خارجی با زور بر افغانستان مسلط میشوند، اشتباه بزرگی میکنند.
رئیس شورای عالی مصالحۀ ملی طالبان را به عملی نکردن تعهداتشان در باره صلح متهم کرد و از امریکا خواست که با استفاده از نفوذش این گروه را آمادۀ توافق کند.
اما طالبان بحث روی نظام آینده را موضوع داخلی افغانان دانسته است.
محمدنعیم، سخنگوی دفتر سیاسی این گروه در قطر با آن که در پیوند به اظهارات اخیر آقای عبدالله واکنش نشان نداده، اما پیش از این به رادیو آزادی گفته بود که طالبان از نظام اسلامی حمایت میکنند که تمام طرفها در آن دخیل باشند.
اما ذبیحالله مجاهد، سخنگوی گروه طالبان در پیامی به رادیو آزادی طرح انتخابات زودهنگام رئیس جمهور غنی را رد کرده بود.
در همین حال شماری از سیاسیون گفتهاند که بحث اصلی نشست استانبول در باره طرحی است که زلمی خلیلزاد ارائه کرده و این طرح شامل ایجاد یک حکومت مشارکتی است.
شهزاده مسعود، آگاه سیاسی میگوید که شماری از سیاسیون به رهبری حامد کرزی، رئیس جمهور پیشین در کنار حمایت از این طرح بر ضرورت برخی اصلاحات در آن تأکید کردهاند: "طرح عملی طرحی است که قابلیت عملی شدن داشته باشد. به نظر من طرح آخری زلمی خلیلزاد که اصل جمهوریت هم در آن بود، برخی ملاحظاتی دارد. اگر آن اصلاح شود، طرح مناسبی خواهد بود."
اما حکومت افغانستان به جز از انتخابات هر گونه طرح را رد کرده و آنرا خواب و خیال دانسته است.
عبدالله عبدالله، رئیس شورای عالی مصالحۀ ملی افغانستان از آوردن برخی اصلاحات در این طرح خبر داده و افزوده که طرح پیشنهادی رئیس جمهور غنی را دیده، اما در سطح شورای عالی مصالحۀ ملی روی آن بحث صورت نگرفته است.
بحثها در باره حل سیاسی تنش افغانستان در حالی مطرح میشود که کریس الکساندر، سفیر پیشین کانادا در افغانستان ریشۀ تمام مشکلات افغانستان را پاکستان دانسته است.
آقای الکساندر در مطلبی در روزنامۀ بریتانیایی (The Hill) خواستار پایان جنگ نیابتی پاکستان در افغانستان شده است.
وی افزوده که برای پایان دادن به این جنگ، باید تحریمهای سختی علیه پاکستان اعمال شود و این کشور توسط گروه ویژه اقدام مالی صندوق بینالمللی پول در لیست سیاه قرار گیرد.
کریس الکساندر از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۵ سفیر کانادا در افغانستان بود و در کنار این از سال ۲۰۰۶ تا ۲۰۰۹ معاون دفتر معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان یا یوناما بود.