کمیسیون حقوق بشر: شمار معلولان در افغانستان افزایش یافته ‌است

شماری از معلولان در ولایت هرات. Feb 05 2020

مطیع‌الله ۲۶ سال دارد و جنگ بینایی‌اش را گرفته است. حدود هفت سال پیش در راه غزنی به کابل، موتر حاملش هدف تیراندازی قرار گرفت و شماری همراهانش جان باختند و شماری دیگر معلول شدند.

او می‌گوید: "باز به کابل آمدم. دو لیتر خون ضایع کردم. این‌جا در شفاخانه تقریباً ۶ ماه در کما بودم.‌ وقتی از کما برآمدم، چشمان مرا داکترها کشیده بودند. جور نمی‌شد. گفته بودند خون‌ریزی را ایستاد نمی‌توانیم.‌ چشمان او‌ را بکشید."

تنها مطیع‌الله نیست که به چنین روزی گرفتار شده، بلکه میلیون‌ها نفر دیگر هم به اشکال گوناگون معلول شده‌اند. کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان اعلام کرده که در چهارده سال اخیر شمار معلولان در حال افزایش بوده است. براساس گزارش تازه این‌ کمیسیون، از سال ۱۳۸۴ تا سال ۱۳۹۹ شمار معلولان ۱۱.۲ درصد افزایش یافته‌است.

براساس یافته‌های پژوهش این کمیسیون، اکنون ۱۳.۹ درصد کل جمعیت کشور، یعنی بیش از ۴ میلیون و ۴۷۵ هزار تن را افراد دارای معلولیت تشکیل می‌دهد در حالی که این رقم در سال ۱۳۸۴ به ۲.۷ درصد کل جمعیت کشور می‌رسید.

بربنیاد گزارش کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان، عامل معلولیت بیش از ۴۱ درصد افراد، جنگ و ماین‌های کنار جاده‌ای است.

دفتر کمیسیون مستقل حقوق بشر در کابل

این کمیسیون برای بررسی وضعیت معلولان با یک هزار و ۵۰۴ معلول در ۲۲ ولایت مصاحبه کرده. آنها محدودیت به خدمات صحی و حقوق معلولیت و همچنین برخورد تحقیرآمیز جامعه را از مشکلات خود گفته اند.

از سویی هم بنفشه یعقوبی عضو کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان می‌گوید که در قسمت اشتغال و آموزش معلولین تا حدی پیشرفت صورت گرفته: "دو بحث کمی جای خوش‌‌حالی دارد. یکی این‌ که ما در قسمت اشتغال پیش‌رفت داشتیم در درصدی. همین‌گونه در بحث آموزش، تعداد افرادی که به آموزش دست‌رسی پیدا کردند بالای یک درصد افزایش داشته - یک‌ونیم درصد، و همین‌طور تعداد افرادی که اشتغال به‌کار پیدا کرده‌اند، باز هم کمی به تعدادشان افزوده شده. این نشان‌دهنده این است که کمی پیش‌رفت داشتیم، حداقل، اما بحث مهم این است که ما هنوز نمی‌توانیم بگوییم به وضعیت ایده‌آل رسیده‌ایم."

در همین‌حال، وزارت شهدا و معلولین در باره رد و یا تأیید این آمار کمیسیون مستقل حقوق بشر اظهار نظر نکرده است.

ضیاءالحق فضلی، سخنگوی این وزارت به رادیو آزادی گفت که کارهایی در زمینه بهبود‌ وضعیت معلولان شده است: "وزارت امور شهدا و معلولین استراتژی ملی معلولین را نهایی کرده و به‌زودی به کابینه ارائه خواهد کرد. بعد از تصویب کابینه برای ۱۰ سال آینده خدمات صحی، تعلیمی، تحصیلی، اشتغال‌زایی و ادغام افراد دارای معلولیت در جامعه در آن پیش‌بینی شده‌است."

هرچند که معلولیت یک پدیده جهانی است، اما در افغانستان چند دهه جنگ باعث شده که شمار معلولان افزایش یابد. حالا روشن نیست که چه زمانی به این نبردها نقطه پایان گذاشته خواهد شد تا دیگر قربانی بجا نگذارد.