با تسلط طالبان، دهها کارخانه تولیدی در شهرک صنعتی هرات از فعالیت بازمانده و صدها تن نیز بیکار شدهاند.
برخی از صنعتگران میگویند که محدودیت شدید در راستای انتقال پول به خارج افغانستان و ناتوانی در تأمین مواد خام، باعث ورشکستیشان شده است.
آنان هشدار میدهند که اگر طالبان به مشکلاتشان رسیدگی نکند، هزاران تن در شهرک صنعتی هرات برای همیشه بیکار میشوند.
یک ماه میشود که فعالیت این کارخانه تولید چپس در شهرک صنعتی هرات متوقف شده است. رفیع یوسفی، مالک این کارخانه تولیدی، چهار سال پیش به هزینه بیش از شش میلیون دالر امریکایی این کارخانه را افتتاح کرد، اما حالا میگوید که بهدلیل نبود بازار فروش مناسب و دشواری زیاد در تامین مواد خام، ورشکست شده.
آقای یوسفی افزود: "در شرکت صنایع غذایی برکت شفیع تقریباً ۲۴۰ نفر با ما کار میکردند، در مجموع پس از تحولات در رژیم آمد و طالبان بر قدرت حاکم شدند، بعضی شرکتها حتی مجبور شدند که کارخانه تعطیل کنند و کارمندان رخصت بکنند و بدبختانه حالا کارخانه ما تعطیل است و صادرات ما هم به کشورهای ازبیکستان و ترکمنستان متوقف شده است."
مواد خام دهها کارخانه تولیدی درشهرک صنعتی هرات تمام شده و کارخانهها به دسترسی فوری به این مواد، برای به چرخش انداختن کارخانههایشان نیاز دارند.
زلمی سعیدی، مالک کارخانه تولید روغن خوراکی در هرات است. او شکایت دارد که با حاکمیت طالبان، انتقال پول از حسابهای بانکیشان به خارج افغانستان صورت نمیگیرد و به همین خاطر نتوانسته، مواد خام مورد ضروت را از اندونیزیا خریداری کند.
او میگوید: "دو هفته میشود که کارخانه خود را تعطیل کردیم و به کارمندان خود گفتیم که بروند به خانههای خود بنشینند و اگر تولیدات دوباره آغاز شد، آنان را میخواهیم. اگر به همین حالت باشد، ما کار کرده نمیتوانیم و به مثل ما بسیاری از کارخانهها در بخش انتقال پول و گمرک مشکلات دارند."
بانک مرکزی افغانستان از ترس خروج سرمایه، محدودیت شدید بر خارج کردن پول از بانکها وضع کرده است.
تنها شهروندان افغان هفتهوار ۲۰۰ دالر امریکایی یا ۲۰ هزار افغانی میتوانند دریافت کنند و این پول ناچیز نمیتواند که چرخ صنعت هرات را به گردش بیندازد.
حمیدالله خادم، رئیس اتاق صنایع و معادن هرات، دوام محدودیت بر انتقال پول را برای صنعتگران جبران ناپذیر میداند.
آقای خادم میگوید: "ما حدوداً ۱۷۰ کارخانه در شهرک صنعتی فعال داریم، اما فعالیت ۲۴ ساعته این کارخانهها را محدود شده و از سه شیفت فعالیت خود، این کارخانهها فعلاً یک شیفت کار میکنند و تا ۴۵۰ کارگر به گونه موقتی ازشهرک صنعتی بیکار شدهاند."
نزدیک به دوماه ماه میشود که طالبان در هرات تسلط دارند و افق روشنی برای دسترسی صنعتگران به حسابهای بانکیشان وجود ندارد.
اما با وجود این هم، مولوی شیراحمد عمار، معاون والی طالبان برای هرات از تلاش بر رفع مشکل در راستای انتقال پول، با رهبریشان در کابل اطمینان میدهد.
آقای خادم میافزاید: "در باره دسترسی داشتن تاجران و صنعتگران به پول شان، من اطمینان میدهم که زمینه برای خروج پول جهت سرمایهگذاری فراهم میشود. ما کمبود پول در بانکها نداریم و الحمدالله پول در بانکها زیاد است، اما مشکلات در سیستم بانکی در مرکز کشور و هرات وجود دارد و این هم بهزودی حل میشود. سرمایه تاجران ما در بانکها امن است و ما کوشش میکنیم مشکل بانکها حل شود."
هرات دارای یکی از بزرگترین شهرکهای صنعتی افغانستان است و تا حدودی توانسته بود که جلو واردات مشابه از کشورهای خارجی را بگیرد. اما از ترس طالبان بسیاری از صنعت گران در خارج افغانستان هستند و کارخانههایشان نیز متوقف است.
اما برخی از مالکان کارخانهها به این باورند که اکنون فعالسازی مجدد کارخانههای تولیدی و هم چنین اشتغال دوباره هزاران تن بیشتر از واقعیت به یک رؤیا میماند.
دیده شود که طالبان چه برنامه برای بر طرف کردن مشکلات صنعتگران روی دست میگیرند. تا چرخه صنعت و تجارت هرات دوباره رونق پیدا کند.