پس از حاکمیت طالبان بر افغانستان یکی از نگرانی‌های جدی سازمان های جهانی آسیب دیدن آبده‌های تاریخی و باستانی کشور بود.
اما طالبان می‌گویند در پی رشد گردشگری و نگهداری جدی از آبده‌های تاریخی و باستانی اند.
طالبان پس از آغاز حکومت دوباره بر افغانستان گفته اند از آبدات تاریخی و آثار باستانی حفاظت می‌کنند و برای رونق گرفتن صنعت گردشگری تلاش خواهند کرد.
یک پارچه از آثار باستانی طلایی باختری
اما با وجود این گفته‌ها نگرانیها از آسیب دیدن و غارت داشته‌های تاریخی- فرهنگی افغانستان پا برجا اند.
دلیل این کم اعتمادی بر طالبان را نجیب منلی تجربۀ بار پیشتر حکومت طالبان بر افغانستان می‌‌داند.
نجیب منلی نویسنده و از آگاهان امور تاریخی - فرهنگی می‌گوید که آبده‌های تاریخی در شناسایی مردم و فرهنگ یک جغرافیا بسیار مهم اند و در کنار این, برای افغانستان می‌تواند یکی از بزرگترین منابع اقتصادی باشد.
او به رادیو آزادی گفت: "طالبان در دوره حکومت قبلی شان جفای بزرگی به آبدات تاریخی افغانستان بخصوص آبدات تاریخی که مربوط تاریخ قبل از اسلام افغانستان می‌شود کردند و حالا هم امید زیادی از ایشان نیست".
پیکرهای آتش دیده صلصال و شمامه، که هنوز در دل صخره کوه‌های بامیان مورد توجه زیادی از سازمان‌های جهانی و گردشگران اند یادآور خاطرۀ تلخی است که ملا محمد عمر رهبر گروه طالبان در حاکمیت قبلی این گروه، برای آبدات تاریخی افغانستان رقم زد.
تاراج و از بین بردن میراث های فرهنگی بامیان در دوره نخست حکومت طالبان
این نماد استوار تاریخ کهن افغانستان در سال ۲۰۰۱طعمه عمدی دود و باروت طالبان شد.
مقام‌های حکومت فعلی طالبان اتهام‌ها دربارۀ بی‌توجهی طالبان نسبت به حفظ آبدات تاریخی و تخریب آن‌ها را نمی‌پذیرند.
آنان قضیه بت‌های بامیان را مبتنی بر باورهای شرعی و مجزا از دیگر آبدات عنوان می‌کنند و خود را برائت می‌دهند.
ذبیح الله مجاهد معین وزارت اطلاعات و فرهنگ و سخنگوی حکومت طالبان به رادیو آزادی گفت:" امارت اسلامی افغانستان متوجه است آبدات هم نگهداری می شوند هم مراقبت صورت می‌گیرد از ضایع کردن و تخریب آن جلوگیری خواهد شد در تمام کشور ما متوجه این موضوع هستیم".
ذبیح الله مجاهد معین وزارت اطلاعات و فرهنگ و سخنگوی حکومت طالبان
نزدیک به چهارماه پیشتر پایتخت و شمار دیگری از ولایات افغانستان بدون درگیرهای نظامی شدید یک بار دیگر به دست طالبان افتاد و این مسئله سبب شد آبدات و آثار تاریخی نسبت به تحولات سیاسی گذشته خیلی آسیب نبینند.
اما در روزهای نخست تصرف افغانستان، تصویرهایی از ویران شدن دیوار یکی از قلعه‌های تاریخی در ولسوالی گرشک ولایت هلمند نگرانی مردم و سازمان‌های جهانی را در پیوند با برخورد طالبان با آبده‌های تاریخی برانگیخت_اما طالبان به زودی اعلام کردند که جلو ویران شدن آن قلعه را گرفتند.
نبیله اسدی از ولایت کندهار است. او در دوره حکومت قبلی توانسته با سفر به چند ولایت از آبده‌ها تاریخی آن‌ها دیدن کند.
او می‌گوید تجربۀ نادرست رژیم پیشتر طالبان نباید تکرار شود.
نبیله به رادیو آزادی گفت: "ما نگرانی‌های خود را داریم که نباید آبدات تاریخی افغانستان از بین برده شود بلکه از او نگهداری کنند تا ما تاریخ هزار ساله افغانستان را به جهان نشان بدهیم".
بخشی از صحبت‌های این دختر جوان بر تداوم و اهمیت رشد صنعت گردشگری در افغانستان اشاره دارد.
این صنعت سال‌های اخیر در حال رشد بود، اما اکنون کم رونق شده است. برجسته ترین دلیل آن تحولات سیاسی اخیر در افغانستان گفته شده.
ذبیح‌الله مجاهد در این مورد به رادیو آزادی گفت: "اگر چه گردشگران کم هستند بعد از تحولات اخیر و هم مشکلات در پروازهای افغانستان گردشگران آبدات تاریخی کم شدند، ولی ما تلاش می‌ورزیم که پس ما بتوانیم این آمار را زیاد کنیم و تعداد زیادی از افغانستان دیدن کنند".
شمار زیادی از این آبده‌ها به‌شمول بت‌های بامیان در سال‌های اخیر از سوی حکومت پیشین به همکاری سازمان‌های جهانی چون یونسکو مورد توجه قرار گرفتند و تعدادی بازسازی شده و آماده میزبانی مهمانان داخلی و خارجی گردیدند.
بازنمایی تندیس بودا در بامیان
روح الله یک تن از جوانانی است که شوق افغانستان گردی را در دل داشت و این آرزویش با تأمین امنیت نسبی پس از حاکمیت طالبان تا اندازه یی برآورده شد.
روح الله به رادیو آزادی گفت: "بعضی از جاهای تاریخی در اثر جنگ‌ها خیلی زیاد آسیب دیده بودند و بعضی از جاها را خودم به چشم سر دیدم از نزدیک که مکمل بنای تاریخی از بین رفته بود و به عنوان قلعه جنگی و سنگر از او استفاده کرده بودند".
پس از تسلط طالبان در افغانستان مسوولان سازمان جهانی یونسکو و شورای بین‌المللی موزیم‌ها از وضعیت آبده‌ها و آثار تاریخی زیر ادارۀ طالبان ابراز نگرانی کردند.
طالبان اما به زودی دست به کار شدند تا این نگرانی جهانیان را برطرف کنند.
در تازه‌ترین گام طالبان درب موزیم ملی را به روی بازدید کننده‌گان و گردشگران بازگشایی کردند.
جاذبه‌های تاریخی- فرهنگی افغانستان درسال‌های اخیر یکی از منابع خوب اقتصادی برای حکومت و محلی نشینان هر ولایت به‌شمار می‌رفتند.
بند امیر در ولایت بامیان
بامیان یکی از ولایاتی بود که مردمش از این طریق پول خوبی بدست میاوردند.
سجاد فولادی یک تن از کارمندان شرکت افغان تور در بامیان دلیل کاهش گردشگران در این ولایت به رادیو آزادی گفت: "بامیان در دو تغییرات قرار گرفت یکی تغییرات سیاسی بود که طبعا بالای صنعت توریزم و گردشگری بامیان اثر گذاشت و دیگر تغییرات اقلیمی یعنی سردی هوا بود".
با این همه به باور نجیب منلی نویسنده و فرهنگی افغانستان توجه حکومت طالبان به نگهداری و بازسازی آبده‌های تاریخی افغانستان با موجودیت امنیت نسبی می‌تواند منبع خوب درآمد برای دولت و مردم باشد و نیز سبب رشد دوبارۀ گردشگری در کشور شود.
متوقف شدن کمک‌های مالی سازمان‌های جهانی برای حفظ و بازسازی آبده‌ها و آثار تاریخی افغانستان و مهاجر شدن کاوشگران، باستان شناسان و محافظان داشته‌های تاریخی- فرهنگی ملموس و غیر ملموس از دیگر نگرانیها اند که مطرح می‌شوند.