درست دو سال پیش از امروز، محمد اشرف غنی رئیس جمهور مخلوع افغانستان برای دومین بار به حیث رئیس‌جمهور افغانستان سوگند یاد کرده بود-روزی که افغانستان گواه برگزاری دو مراسم سوگند بود.
با وجودی‌که کمیسیون پیشین مستقل انتخابات آقای غنی را پیروز انتخابات اعلام کرد ، اما رقیب انتخاباتی او، عبدالله عبدالله با متهم کردن آقای غنی به تقلب در انتخابات خود را پیروز این رویداد می‌دانست، کشیدگی که پس از مدتی به اساس یک توافق میان دو رهبر فروکش‌کرد.
عبدالله عبدالله در ۲۸، ماه ثور ۱۳۹۹، با پذیرفتن ریاست شورای عالی مصالحه ملی و سهیم شدن در تشکیل حکومت با محمد اشرف غنی کنار آمد.
اما با گذر کمتر از دو سال از مراسم سوگند، نه محمد اشرف غنی رئیس جمهور ماند و نه هم عبدالله عبدالله رئیس شورای عالی‌مصالحه ملی.
با آغاز سال دوم حکومت او درگیری ها بیشتر از هر زمان دیگری شدت یافتند، تا جایی‌که طالبان توانستند در کمتر از ۴ ماه، تمام افغانستان را بگیرند.
ارگ ریاست جمهوری افغانستان در تصرف نیروهای طالبان، 15 اگست 2021
آقای غنی پس از افتادن ولسوالی‌های کابل به دست طالبان و پیش از ورود طالبان به شهر کابل، از افغانستان بیرون شد. سپس در یک پیام تصویری خطاب به مردم گفت که برای جلوگیری از خون ریزی بیشتر و ویرانی ناگزیر بود از کابل برود: "من برای جلوگیری از خونریزی و ویرانی کابل مجبور به بیرون شدن از کابل شدم."
محمد عظیم کبرزانی، نماینده پیشین مردم هرات در ولسی جرگۀ نظام پیشین، می‌گوید که اعتماد نکردن آقای غنی به زیردستانش او را در پرتگاه سقوط قرار داد: " توجه کنید که دو سه نفر همیشه همراه او در همه جلسات استند و تصمیم می‌گیرند."
موضوعی که برخی‌ها مسئول آن را تنها آقای غنی نه بلکه همه عناصر دخیل در حکومت او می‌دانند.
نجیب ننگیال، آگاه امور سیاسی در این باره چنین دیدگاهی دارد: "رئیس جمهور غنی واقعاً می‌خواست که مردم سالاری در افغانستان ادامه داشته باشد، نظام افغانستان از هم نپاشد و از راه صلح یک حکومت همه شمول و قابل قبول ایجاد شود. اما این‌که نتوانست علت آن اشتباهات مدیریتی او بود. تیمی که با او بود تجربه سیاست در افغانستان را نداشت و نتوانست یک جبهه سیاسی را برای پشتیبانی از نظام و حکومت ایجاد کند. در همین حال کشورهای منطقه نیز با بسیاری از سیاست‌های رئیس جمهور غنی موافق نبودند."
محمد اشرف غنی در سخنرانی به روز ۹ ماه مارچ سال ۲۰۲۰ تأمین صلح را در صدر گپ‌های قرار داد: "صلح با عزت با همت ملت و زیر چتر جمهوریت آمدنی است؛ مطمین باشید."
فوزیه کوفی یکی از اعضای هیئت مذاکره کنندۀ حکومت پیشین افغانستان
فوزیه کوفی عضو پیشین هیئت مذاکره کنندۀ جمهوریت باور دارد که در این راستا هم برخوردی استوار با منافع ملی صورت نگرفت: "در حقیقت یک بازی داد و ستد بود که بیشتر بر منافع شخصی می چرخید نه منافع افغانستان. و این زمینه را برای نادیده گرفتن افغانستان و نهادهای افغانستان و اردو و پولیس افغانستان فراهم ساخت."
تامین صلح، ایجاد حکومت همه شمول، مبارزه با فساداداری و رشوه ستانی و نیز تامین حقوق زنان از تعهدات دیگر محمد اشرف غنی بودند.
محبوب شاه محبوب، رئیس پیشین امور فرهنگی و اجتماعی اداره امور نظام پیشین افغانستان می‌گوید که آقای غنی به تعهداتی که در مراسم سوگند کرده بود، متعهد بود اما به گفته او سقوط نظام باعث شد که او نتواند این تعهدات را عملی کند: "او نه تنها این‌که به تعهدات خود متعهد بود بلکه شماری از تعهدات متفرقه نیز داشت که در جریان بود اما سقوط نظام باعث شد که او نتواند بخشی از تعهداتش را عملی کند."
حفظ نظام جمهوری از اصل‌هایی بود که محمد اشرف غنی بر آن همواره تأکید داشت و در مراسم سوگندش یک بار دیگر آن تعهدش را تازه کرد-تعهدی که بیشتر از یک و نیم سال ادامه نیافت.
بیشتر در این باره:
برگزاری دو مراسم تحلیف ریاست جمهوری در یکروزاما پس از پانزدهم اگست و افتادن افغانستان به دست طالبان سیلی از افغانان ناگزیر شدند کشور را ترک کنند و به کشورهای همسایه و کشورهای غربی پناه ببرند.
زهره که پیش از افتادن افغانستان به دست طالبان کارمند امنیت ملی افغانستان بود و پس از سقوط نظام جمهوری به جرمنی پناه برده است می‌گوید که: "من از کسانی بودم که به محمد اشرف غنی رای دادم؛ تاکنون نمی‌دانم و نمی‌توانم بگویم که کس باعث سقوط نظام شد اما می‌خواهم بگویم که چند سال راه را به سقوط هموار کرد و ما اکنون بی وطن شدیم."