بیش از بیست سال پیش، طالبان در دور اول حاکمیت‌شان در افغانستان برپایی جشن باستانی نوروز را ممنوع کرده بودند- از جمله در شهر مزارشریف که به طور سنتی شاهد برپایی مراسم ویژه نوروزی و برافراشتن جهنده بوده است.
اما در حاکمیت دوباره طالبان در افغانستان امسال وضعیت اندکی تغییر کرده است.
ذبیح الله نورانی سرپرست ریاست اطلاعات و فرهنگ طالبان در بلخ است.
نورانی به رادیو آزادی گفت که کمیته تزئینات جشن نوروز تمامی وظایف خود را به خاطر پاکیزگی شهر، ده روز قبل آغاز کرده است: "در مورد نصب چراغ ها، پاکسازی و سرسبزی جاده‌ها جلسه گرفته شده و رنگ آمیزی کناره‌های جاده‌ها و امنیت روزهای نوروز همه نشانه‌های آمادگی برای تجلیل از میله گل سرخ است."
اما نورانی نگفت که بر افراشتن جهنده در زیارت منسوب به حضرت علی خلیفه چهارم مسلمان‌ها هم شامل این برنامه‌ها است یا نه.
او افزود که بعضی از رسم و رواج‌های نوروزی با دین اسلام مغایرت دارد، مانند به گفتۀ او کبک جنگی، بودنه جنگی و اجرای موسیقی که در نوروزهای گذشته معمول بود.
میر عباس یک باشنده شهر مزارشریف با نورانی موافق نیست: "ما نوروز را گرامی می‌داریم. این میراث فرهنگی و تمدنی ما است. اگر ما را نگذاشتند در بیرون موسیقی کنیم در خانه‌های خود موسیقی روشن می‌کنیم. ولی فکر می‌کنم که بدون موسیقی، بدون نشاط، بدون صمیمیت، بدون زایش دوباره طبیعت، بدون صدا که معنویت آفرین است، انسان را گوارا می‌دهد، یک بخشی از نوروز را میلنگاند."
میر عباس پیشنهاد می‌کند که کمیسیون فرهنگی طالبان رسم و رواج هایی که از قدیم میراث مانده را حذف نکند.
شماری از فرهنگیان در بلخ می‌گویند که در سال‌های پیش از بازگشت طالبان به قدرت، هشت تا ده کمیته ویژه در بخش‌های گونه گون مانند فستیوال هنرمندان محلی، نمایش عکس و مسابقات بزکشی در این شهر توظیف می‌شدند.
صالح محمد خلیق رئیس سابق اطلاعات و فرهنگ بلخ در حکومت به رهبری اشرف غنی رئیس جمهور مخلوع افغانستان است.
او به رادیو آزادی گفت: "در نوروز دو سال گذشته که مسئله کرونا بود، اجتماعات مشکل داشت، امسال مشکل صحی نیست باید بهتر و خوب‌تر تجلیل شود."
بگفته خلیق در سال‌های قبل از کرونا نوروز در مزارشریف خیلی متفاوت برگزار می‌شد: "نوروز یکی از جشن هایی است که حالا هم شهرت جهانی پیدا کرده مثل دیگر روزهای ملی و در تقویم رسمی افغانستان روز رخصتی است و از این روز همه ساله تجلیل می‌شود."
خلیق افزود، مردم از بخش‌های مختلف کشور و حتی از کشور‌های همسایه در جشن نوروز گرد هم می آمدند. هوتل‌ها از یک هفته پیش از نوروز از مسافرین پر می‌شد.
آرشیف- برگزاری جشن نوروز در ولایت بلخ
اما هوتل‌داران مزارشریف می‌گویند که امسال به دلیل مهاجرت‌ها، بیکاری و نبود کار جنب‌وجوش چندانی ندارند.
مسئولان محلی طالبان از راه اندازی یک برنامه خاص نوروزی بنام مشاعره گل سرخ در بلخ خبر می‌دهند.
اما راتب مزاری یکی از شهریان مزارشریف از این اقدام انتقاد و نگرانی می‌کند: "توجه با قیودی که وضع شده نگرانی از این وجود دارد که ممکن بعضی از برنامه‌های تفریحی دیگر حذف شود چون اشتراک زن‌ها، اشتراک فعال دختر‌ها یکی از رکن‌های اساسی نوروز است امسال این بخش هم یک ضرر چشم‌گیر را متقبل شده."
به باور برخی از شهریان مزارشریف شب نخست سال ۱۴۰۱ خورشیدی، بدون کنسرت هنرمندان و آتش‌بازی خواهد بود، چونکه طالبان مثل دور اول حاکمیت‌شان موسیقی را ممنوع کرده اند.