داود ۲۶ ساله ده سال پیش که برای کارگری به ایران رفته بود، به هروئین و شیشه یا مت آمفتامین معتاد شد، ماده کیمیایی که به صورت کرستل‌های کوچک است و به گفتۀ متخصصان به شدت اعتیادآور.
طالبان حدود چهار ماه قبل او را با صدها معتاد دیگر در محبس فراه زندانی کردند که اعتیاد را ترک کند. دو ماه قبل او را آزاد کردند.
اما او به رادیو آزادی گفت که یک ماه می‌شود که دوباره به مواد مخدر روی آورده است.
او از تداوی در زندان راضی به نظر نمی‌رسد: "۱۰ سال است که به این مرض مبتلا شده ام. از سوی امارات اسلامی به محبس رفتم. اما تداوی درست نشد. دوباره به این عمل روی آوردم. می‌خواهم در کلینیک‌های دولتی تداوی شوم؛ چون آنها بهتر از محبس تداوی می‌کنند در محبس چیزی برای مان نمی‌رسید وضعیت ما در محبس زیاد وخیم بود."
طالبان پس از بازگشت به قدرت در افغانستان در بیش از هفت ماه گذشته برای نخستین بار معتادان به مواد مخدر را در زندان‌ها افگندند.
یکی دیگر از زندانیان خود را محمد گل معرفی می‌کند. او به رادیو آزادی گفت که تقریباً ۱۳ سال پیش در ایران به شیشه معتاد شده بود.
معتادان مواد مخدربرای تداوی در زندان فراه نگهداری می شوند
او هم مثل هزاران افغان دیگر برای پیدا کردن نفقه برای خانواده‌اش به ایران رفته بود.
محمد گل می‌گوید که وضعیتش اندکی بهتر شده است: "روز اول که آمدم در بلاک محبس معتاد بودم. اما اکنون وضعیت صحی‌ام بسیار خوب و عالی است. ما از مسئولین امارت راضی هستیم. به مدت ۴ نیم ماه می‌شود که در محبس تحت تداوی هستم. ماه رمضان نزدیک است. خواست من از امارات اسلامی این است می‌خواهم بروم پیش اولاد‌هایم زندگی کنم."
مسئولان محبس طالبان در فراه مدعی اند که از زمانی که در افغانستان به قدرت بازگشته اند، بیش از دو هزار فرد معتاد به مواد مخدر را تداوی کرده اند.
ملا لعل محمد ذاکری مدیر محبس تحت مدیریت طالبان در فراه است.
از دید او زندانی کردن معتادان بهتر از تداوی‌شان در کلینیک‌های صحی است: "در اینجا تقربیاً ۵۰۰ نفر بستری داریم که در حدود ۲۲۰۰ نفر تا به حال تداوی شده و به خانه‌های‌شان رفته اند، مرگ و میر هم ندارد ، چون ما کوشش می‌کنیم که هر شخصی که مریض است به شفاخانه برای تداوی انتقال دهیم و هیچ مشکل خاصی هم وجود ندارد."
ذاکری گفت که در زندان شش داکتر برای تداوی معتادان کار می‌کنند و منابع مالی آنها از سوی ریاست صحت عامه طالبان و نیز تاجران فراه پرداخت می‌شود.
طالبان پس از مرخص شدن معتادان از آنان تضمین کتبی می‌گیرند که دیگر به استفاده از مواد مخدر روی نیاورند. هر زندانی باید برای مدت دو تا شش ماه در زندان به سر برد.
اما سالم سدید یک روانشناس محلی در فراه با ذاکری موافق نیست.
طالبان معتادان مواد مخدر را برای درمان به زندان فراه انتقال داده اند
او به رادیو آزادی گفت که روش کارگیری از زور و فشار در تداوی معتادان در داخل زندان موثر نیست: "تداوی مریضان معتاد به مواد مخدر در زندان‌ها و مراکز رسمی ترک اعتیاد تفاوت‌های زیادی دارد. یکی از روش هایی که در تداوی مریضان معتاد اصلاً کاربرد ندارد زور و فشار است در صورتی که مریضان فکر کنند که با زور و فشار مجبور به ترک اعتیاد می‌شوند، ضدیت ایجاد می‌شود در بین آنها و هرگز به تداوی تن نمی‌دهد."
سدید بیشتر گفت: " انداختن مریضان به زندان‌ها یک چنین حالتی را ایجاد می‌کند. آنها فکر می‌کنند که با زور و فشار مجبور به ترک اعتیاد می‌شوند و هرگز از لحاظ روانی آماده ترک نمی‌شوند و اگر مریض معتاد مواد مخدر آماد ترک اعتیاد نباشد هیچ کسی نمی‌تواند مواد مخدر را سرش ترک کند. تنها راهی که می‌شود یک مریض مواد مخدر را وادار به ترک اعتیاد کرد، جلب رضایت خودش و آماده کردن خودش از لحاظ روانی است که در زندان‌ها ممکن نیست."
داکتر حامد علمی سرطبیب شفاخانه ۱۰۰ بستر ترک اعتیاد در فراه با سدید موافق است.
او به رادیو آزادی گفت که تداوی معتادان در زندان عملی و موثر نیست: "در محبس فقط معتاد به عنوان یک محبوس بستری است. اما دوا و ادویه لازم به او داده نمی‌شود. در محبس مشاوره صورت نمی‌گیرد. فرد معتاد به مشاوره ضرورت دارد و به این خاطر به مدت‌های طولانی در محبس است."
به دنبال بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان، بدتر شدن اوضاع اقتصادی و محدود شدن کمک‌های بین‌المللی بر بخش صحت هم به شدت تاثیر گذاشته. مثلاً در فراه، شفاخانه تحت ریاست داکتر علمی با کمبود دوا و تجهیزات صحی روبه‌رو شده است.
او به رادیو آزادی گفت که فعلاً تنها پنج فرد معتاد به مواد مخدر در این شفاخانه بستری اند. در حالیکه سال‌های گذشته هیچ بستری خالی برای درمان معتادان وجود نداشت.
مقام‌های محلی حکومت به رهبری اشرف غنی رئیس جمهور مخلوع افغانستان گفته بودند که بیش از ۵۰ هزار نفر در فراه به مواد مخدر معتاد اند.
نیویارک پست در گزارشی سال گذشته به نقل از سازمان ملل متحد گفته که تقریباً ۳۷۵ هزار نفر از جمع تقریباً ۳۵ میلیون نفوس در افغانستان با اعتیاد دست و پنجه نرم می‌کنند. در ادامه آمده که در سال ۲۰۰۵ این شمار تقریباً ۲۰۰ هزار گزارش شده بود.
یک گزارش اداره سرمفتش خاص ایالات متحده در امور بازسازی افغانستان، "سیگار"، نشان می‌دهد که میزان کشت کوکنار در طول دو دهه در افغانستان به طور مستمر رو به بالا بود، حتی با وصف آنکه حکومت ایالات متحده برای معکوس کردن این روند ۹ میلیارد دالر هزینه کرده بود.
بسیاری از دهقانان در فراه به تازگی به رادیو آزادی گفتند که به علت افزایش فقر، امسال در زمین‌های خود نسبت به پارسال بیشتر کوکنار کاشته اند. آنان گفته اند که طالبان هیچ ممنوعیتی ایجاد نکرده اند.
حال متخصصان می‌گویند که بدتر شدن اوضاع اجتماعی اقتصادی از جمله افزایش فقر، بیکاری و بیجا شدن مردم از خانه‌های اصلی‌شان به علت سال‌ها جنگ، بسیاری از مردم عادی را در معرض مشکلات روانی مانند اضطراب و افسردگی قرار می‌دهد.
از دید آنان این مشکلات عوامل خطر برای استفاده از مواد مخدر در افغانستان پنداشته می‌شود.