زنبورداران در هرات می‌گویند که عسل ارزان و بی کیفیت ایرانی به طور بی رویه وارد می‌شود و بازار تولیدات داخلی در این ولایت را گرفته است.
محمد عارف یازده سال پیش در ولسوالی کرخ با دو کندوی زنبور عسل کارش را شروع کرد، اما اکنون ۴۰۰ کندو دارد.
امسال برداشت عسل از کندوهای عسل محمد عارف ۳۲ ساله نسبت به سال‌های پیش تا چهل درصد بیشتر است، اما او نگران نبود بازار فروش است.
او می‌گوید، جای عسل با کیفیت داخلی را از دید او عسل بی‌کیفیت ایرانی گرفته است: "یکی از مشکلات عمده واردات عسل به هرات این است که ما به سرمایه گذاری در بخش عسل در آینده مایوس می‌شویم. ما حس سرمایه گذاری را در آینده از دست می‌دهیم. چون ما محصول را تولید می‌کنیم به امید اینکه بفروشیم. وقتی حامی و مشتری نباشد، ما مجبور می‌شویم که سال دیگر سرمایه گذاری نکنیم یا سرمایه خود را در یک بخش دیگر انتقال بدهیم و یا کاملاً متوقف کنیم."
مسئولان در اداره زراعت هرات و زنبورداران می‌گویند، هشتاد درصد عسل‌های ایرانی شکر است.
به گفته آنان عسل هرات طبیعی و زنبورها در این ولایت از گل و برگ درختان تغذیه می‌شوند.
در حال حاضر یک کیلو عسل ایرانی در بازار هرات ۱۵۰ تا ۴۰۰ افغانی قیمت دارد. عسل هرات تا بیشتر از یک هزار افغانی به فروش می‌رسد.
خلیل احمدی: عسل ایرانی در بازار به قیمت ارزان به فروش می‌رسد و باعث می‌شود که کیفیت عسل ما هم زیر سوال برود و مردم به سوی عسل‌های ایرانی رجوع کنند.
خلیل احمدی بهمنش یک تن از فروشندگان عسل در هرات است.
او می‌گوید، در فصل برداشت عسل، واردات عسل ایرانی چند برابر می‌شود.
او به رادیو آزادی گفت، پنجاه درصد تولیدات عسل سال گذشته او به خاطر عسل‌های بی‌کیفیت ایرانی در بازار، به فروش نرسیده است: "در زمانی که ما عسل خوب را تولید می‌کنیم، عسل بی‌کیفیت ایرانی بازار هرات را مشبوع می‌سازد. عسل ایرانی در بازار به قیمت ارزان به فروش می‌رسد و باعث می‌شود که کیفیت عسل ما هم زیر سوال برود و مردم به سوی عسل‌های ایرانی رجوع کنند."
بر بنیاد پیش‌بینی‌های آمریت مالداری ریاست زراعت هرات، قرار است امسال بیشتر از یکصد و پنجاه تن عسل در این ولایت برداشت شود.
به گفته آمر مالداری این اداره، سال گذشته تولیدات عسل در هرات کمتر از هشتاد تن بوده است. او دلیل افزایش تولیدات عسل در این ولایت را رفع خشکسالی می‌داند.
سید معصوم سادات آمر مالداری ریاست زراعت هرات می‌گوید، هرات از ناحیه عسل خودکفا شده و هیچ نیازی به عسل ایرانی نیست.
:" یگانه مشکلی که ما نمی توانیم واردات عسل ایرانی را منع بکنیم عضویت در سازمان تجارت جهانی (وتو) است. وقتی که عضویت این سازمان را داریم، بر بنیاد مسایل تجارتی نمی توانیم که واردات کشورهای دیگر را منع کنیم."
بر بنیاد آمارهای ریاست زراعت و آبیاری حکومت طالبان در هرات، نزدیک به هشتصد فارم کوچک و کلان زنبور در این ولایت وجود دارد.
بیشتر این فارم‌های زنبورداری در ولسوالی‌های انجیل، گذره، کرخ و زنده جان این ولایت فعالیت دارند.
بیش از سه هزار تن که بیشتر از ده درصد شان زنان اند، مصروف کار زنبورداری در هرات استند.
اما محمدعارف یکی از زنبورداران هراتی می‌گوید که اگر برای عسل هرات بازاریابی نشود ممکن است که در آینده نزدیک صدها کارگری که از زنبور‌های عسل مخارج زندگی‌شان را به دست می آرند با تجربه تلخ بیکاری رو به رو شوند.