هنرمندان تئاتر در فراه میگویند که با مشکلات اقتصادی روبهرو اند.
سالهای سال حتی در اوج جنگ و ناامنی، بسیاریها را با نقش آفرینی در تئاتر شهر فراه سرگرم میکرد. اما حال مجبور شده که در زمینهای دیگران در روستای ایزدی دهقانی کند تا لقمه نانی برای خانواده هفت نفریاش بیابد.
غلام سخی از هنرمندان تئاتر به رادیو آزادی میگوید که پس بازگشت طالبان به قدرت در تابستان پارسال، بازار هنرمندان تئاتر در این ولایت بیرونق شده است: "ما بیکار هستم و فعلاً دهقانی میکنم، کار میکنم و ۱۱ ماه میشود که مریض هستم و سن من هم به ۵۵ رسیده است که عمر من به ۱۰۰ سال هم برسد این هنر را رها نمیکنم تا یک قطره خون در وجود من باشد ادامه میدهم ولی هیچ کس همراه ما همکاری نکرده."
قبل از برگشت طالبان به قدرت، هنرمندان تئاتر فراه در محافل دولتی و غیر دولتی به ویژه روزهای ملی در تالارهای این شهر با اجرای نمایشات و طنز بر لبان صدها شهروند خنده می آوردند.
هنرمندان تئاتر فراه جای مشخص برای تمریناتشان ندارد.
گل آغا: از روزی که امارت اسلامی آمده تیم تئاتر وجود ندارد و متاسفانه از فعالیتهای آنها هم خبری نیست.
آغا گل یک باشنده شهر فراه است. او میگوید که پیش از برگشت طالبان به قدرت در افغانستان، او در محفل هایی که هنرمندان تئاتر نمایشات اجرا میکردند، شرکت میکرد.
آغا گل به یاد دارد که شماری زیاد از مردم فراه برای تماشای تئاتر و طنز می آمدند و برای لحظاتی لذت میبردند: "تیم تئاتر ولایت فراه جای مشخص و تعمیر مشخص برای اجرای نمایشات و طنز نداشت و ندارد، هر کس که تیم تئاتر را دعوت میکرد در تالارها و یا ادارات دولتی آنها میرفتند و نمایشات اجرا میکردند و طنز میگفتند. مثلاً محفلهای دولتی بود، روز زن یا روز محصل که میشد هنرمندان تئاتر میرفتند مشکلات جامعه را به شکل طنز بیان میکردند. اما از روزی که امارت اسلامی آمده تیم تئاتر وجود ندارد و متاسفانه از فعالیتهای آنها هم خبری نیست."
ناصر دانا: نُه ماه میشود که بیکار استم.
ناصر دانا هنرمند دیگر تئاتر در فراه است. او با غلام سخی همسرنوشت است. این هنرمند ۲۶ ساله به رادیو آزادی میگوید که نه در دوره جمهوریت و نه هم حال که طالبان در قدرت اند به هنرمندان تئاتر و سینماگران توجه نشده.
او از وضعیت فعلی هنرمندان تئاتر و سینما در فراه چنین گفت: "هنرمندان فعلاً در ولایت فراه یک یا دو هنرمند بیشتر نمانده زیادتر شان بنابر مشکلات اقتصادی به کشورهای همسایه مثل ایران و پاکستان مهاجر شده اند. مشکلات اقتصادی دامنگیر همه مردم است. نگرانی که ما داریم در مجموع زیادتر مردم وظیفههای خود را از دست داده اند. از جمله خود ما وظیفههای خود را از دست دادیم فعلاً نُه ماه میشود که بیکار استیم."
او همچنان از نبود جای مشخص برای تمرین و مشکلات که دامنگیر هنرمندان تئاتر اند به ما بیشتر گفت: "وضعیت هنرمندان خوب نیست به دوره جمهوریت هم در ولایت فراه نه مدیریت افغان فیلم داشتیم و نه هم مدیریت تئاتر البته با پول و بودجه شخصی خود به کابل سفر میکردیم، همچنان گروپ تئاتر فراه را داریم در محفلهای بزرگ در جشنوارههای کابل شرکت داشتیم حتی در فراه جای تمرین هم نداریم با بسیار مشکلات و نبود امکانات نتیجههای خوبی در دست داشتیم و بخاطر خوشی مردم ولایت فراه خدمات زیادی را انجام دادیم که در بخش سینما هم دو فیلم داریم در بخش تئاتر هم ۱۵ تا ۲۰ سال میشود که در این بخشها فعالیت داریم."
غلام علی: خودم شخصاً به خدا با سختترین مشکلات اقتصادی مواجه استم."
غلام علی رضایی ۶۰ ساله که سابقه طولانی در هنر تئاتر دارد میگوید که تئاتر و سینما بیانگر واقعیتهای یک جامعه است.
به گفته او بیشتر هنرمندان تئاتر فراه از بهر کارگری به ایران مهاجر شده اند: "سینما همیشه بیانگر واقعیتها بوده و است. ما از دولت امارت اسلامی و از اطلاعات و فرهنگ میخواهیم که هنر تئاتر را دوباره زنده کنند. همکاران ما که با ما بودند همه آواره شده اند رفته اند به ایران بر اثر مشکلات اقتصادی. خودم شخصاً به خدا با سختترین مشکلات اقتصادی مواجه استم."
اما طالبان در محل میگویند که برای فعال نگهداشتن تئاتر شهر فراه پول ندارند.
مولوی عبدالحی سباوون سرپرست اداره اطلاعات و فرهنگ طالبان در فراه است. او گفت: "ما با مسئولین تئاتر ولایت فراه صحبت کردیم که برنامههایشان را تهیه کنند اما تهیه برنامههای آنها به مصارف زیاد نیاز دارد و مصارف که زیاد باشد به آن بودجه نداریم. برنامه های تمثیلیای که آنها تهیه کنند به مصارف مالی زیاد ضرورت دارد."
سخنان مولوی عبدالحی برای برخی از هنرمندان تئاتر مثل غلام سخی سخت مأیوس کننده است: "چی بخوریم و چه بنوشیم. هیچ برای ما کار نیست. ما هنرمند هستیم اگر سر فلکه برویم کارگری کنیم هم کار نیست."