شماری از شهروندان افغانستان: فرهنگ رمضانی‌ خوانی کمرنگ‌ شده است

یک خانواده حین افطار در کابل. عکس از آرشیف جنبه تزئینی دارد.

شماری از شهروندان ولایات مختلف افغانستان می‌گویند که به دلیل محدودیت‌ها و پرس‌وجوی افراد طالبان، نمی‌توانند بسیاری از برنامه‌ها از جمله برنامۀ رمضانی‌خوانی را اجرا کنند.

ناصر، باشندۀ شهر کابل از تجربۀ رمضانی‌خوانی‌هایش در گذشته‌های دورتر روایت می‌کند:
"رمضان‌های گذشته ما بیرون می‌رفتیم و سرودهایی را می‌خوانیدم. "رمضان یارب یارب رمضان اسلام علیک ماه رمضان" این خانه از کیست کلیکن‌اش کلان خانه بچه بته ‌اش نامش رمضان" این خانه از کیست رخش سوی کوه خدا دختر بته نامش بی‌بی کوه" با چوب دروازه‌ها را می‌کوبیدیم و مردم قدیم خیلی خوب بودن و یگان چیزی می‌دادند."

اما شماری از شهروندان افغانستان اکنون می‌گویند که در سال‌های اخیر به ویژه پس از حاکمیت دوبارۀ طالبان نمی‌توانند این رسم را اجرا کنند.

از وقتی امارت آمده است حتا نمی‌توانیم شب‌ها از خانه‌ها بیرون شویم.

یک باشندۀ ولایت بلخ که نخواست نامش در گزارش منتشر شود به رادیو آزادی می‌گوید که در گذشته رمضانی به مانند یک جشن بود، اما اکنون این رسم کمرنگ شده است:
"رمضانی یک وقت مثل جشن بود. از وقتی امارت آمده است حتا نمی‌توانیم شب‌ها از خانه‌ها بیرون شویم. نیروهایشان می‌گویند که چرا آمدی و برای چی؟ چی می‌کنی؟ و هزار تا سوال می‌کنند."

اما در ولایت هرات هنرمندان و فرهنگیان تلاش دارند تا این فرهنگ را برپا دارند.

نعمت الله حسین‌زاده، یکی از هنرمندان در هرات می‌گوید که این رسم هرچند کم شده است، اما هنرمندان نیز تلاش دارند که امسال به قریه‌ها به رمضانی بروند:
"رمضانی عنعنات خوبی است. ما دهات که می‌رویم این رسم را دارند. هنرمندان از بیستم ماه رمضان این برنامه را آغاز می‌کنند. هرچند این رسم کمرنگ شده است. اما افراد اندک به رمضانی می‌روند."

آقای حسین‌زاده می‌گوید که در گذشته سرود رمضانی با موسیقی اجرا می‌شد، اما اکنون آنها بدون موسیقی بیت‌های رمضانی را می‌خوانند و این رسم را اجرا می‌کنند.

در پاسخ به پرسش اینکه آیا رسم رمضانی‌خوانی از سوی طالبان منع شده است؟ یا با برگزاری این رسم ممانعت صورت می‌گیرد؟ عبدالمتین قانع، سخنگوی وزرات اطلاعات و فرهنگ حکومت طالبان در پیام نوشتاری نوشته است که آنان مانع هیچ کار خیر نمی‌شوند.

او افزوده که اما هر کار باید مطابق فرامین اسلام باشد و هیچ کس خلاف آن عمل کرده نمی‌تواند.

این در حالیست که پس از حاکمیت طالبان بسیاری از جشن‌ها مانند گذشته با جوش و خروش برگزار نمی‌شود و در موردهای هم جلو برگزاری این گونه جشن‌ها گرفته می‌شود.

از یک سو بدتر شدن وضعیت اقتصادی مردم و از سوی دیگر محدودیت‌های سختگیرانۀ حکومت طالبان سبب شده تا شهروندان نتوانند به مانند گذشته برخی جشن‌ها و رسم‌ها را برگزار کنند.