امروز ۲۵ اپریل برابر به روز جهانی مالاریا است.
یکی از کسانی که تجربۀ سپری کردن بیماری مالاریا در شرق کشور را دارد، از نبود دسترسی به خدمات صحی و پائین بودن سطح آگاهی مردم در این مورد سخن میگوید.
"مالاریا بگونهای گذشت که در آن با مرگ بازی میکردم فقط خدای پاک من را خوب کرد".
صحت سمسور، باشنده ولایت ننگرهار و یک تن از افرادی است که پیش از این بیماری مالاریا را تجربه کرده است.
سمسور به رادیو آزادی میگوید، مردم برای درمان این بیماری به خدمات صحی لازم دسترسی ندارند:"در قریه آنقدر سهولت نیست که در برابر مالاریا اقدام شود و نه هم در شفاخانههای اینجا این گونه تجهیزات و دواهای خوب است که تب ملاریا به نزد چه کسی وجود دارد و برای پیشگیری از آن باید چه شود، آگاهی عامه بیخی در این بخش صفر است، اکنون هم همین وضعیت است مردم مالاریا میگیرند، من که مالاریا را گذشتاندم از این بیماری بسیار نفرت دارم."
سازمان جهانی صحت در گزارشی که به همین مناسبت نشر کرده، گفته که افغانستان از نگاه داشتن بیماری مالاریا جایگاه سوم را در جهان دارد.
در این گزارش آمده که در منطقۀ مدیترانه شرقی ۱۱ درصد بیماری مالاریا در افغانستان وجود دارد.
بر بنیاد گفتههای سازمان جهانی صحت، ۷۶ درصد افغانان در مناطقی زندگی میکنند که خطر ابتلا به مالاریا وجود دارد.
در گزارش این سازمان همچنان آمده که ساکنان ۱۲۳ ولسوالی افغانستان در معرض خطر بالای ابتلا به بیماری مالاریا قرار دارند.
شرافت زمان، سخنگوی وزارت صحت عامۀ حکومت طالبان نیز میگوید، در سال ۲۰۲۲ آمار واقعات مثبت ثبت شدۀ مالاریا ۴۵ درصد بیشتر از سال قبل آن بوده است.
او به رادیو آزادی گفت که اما در ۴ سال اخیر در افغانستان هیچ واقعۀ فوتی مالاریا ثبت نشده است:
"ما در سال ۲۰۲۲ در افغانستان نزدیک به ۱۲۵ هزار و ۷۸۸ واقعۀ مثبت داشتیم، از سال ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۲، واقعات مالاریا حدوداً ۶۷ فیصد کاهش یافته، اگر سالهای ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ را بررسی کنیم حدود ۴۵ فیصد واقعات بیشتر مثبت مالاریا در سال ۲۰۲۲ ثبت شده".
شرافت زمان همچنان ادعا کرد که خدمات صحی خوبی در بخش درمان بیماری مالاریا ارائه کردند و در سال گذشته دو میلیون پشهخانه را در مناطق تحت خطر مالاریا توزیع کردند.
در همینحال داکتر احمد ولید صدیقی، مسئول برنامۀ مالاریا در برنامۀ توسعهای ملل متحد (یو ان دی پی) میگوید، مردم از طرف شب با استفاده از پشهخانه، نصب پردههای جالی به دروازهها و کلکینهای خانههایشان و از بین بردن آبهای ایستاده غیرضروری اطراف خانه یا محل زندگیشان تا حد زیادی میتوانند خود را از مبتلا شدن به بیماری مالاریا محافظت کنند.
او به رادیو آزادی گفت، مالاریا بیماری ساری است که میتواند از فردی به فرد دیگر انتقال کند و بیشتر در فصل گرما یعنی از ماه جون تا سپتمبر در افغانستان شیوع پیدا میکند:
"خواهش ما از کسانی که تب و لرزه دارند و در مناطق مالاریایی زندگی میکنند این است که به زودترین فرصت به نزدیکترین کارمند یا مرکز صحی مراجعه کنند تا بصورت رایگان تشخیص و تداوی شوند، تشخیص و تداوی نه تنها از مرگ و میر جلوگیری میکند و سبب شفایاب شدن خود مریض میشود، این خودش یک بخشی از وقایه هم است اگر ما مریضان مالاریا را به اسرع وقت تشخیص و توسط ادویۀ موثر تداوی کنیم اینها گمیت (سپرم) در وجودشان ظاهر نمیشود بناءً مرض را به دیگر افراد انتقال نمیدهند".
بر بنیاد آمار ارائه شده از سوی سازمان جهانی صحت، ۹۰ درصد واقعات مالاریا در سال ۲۰۲۲ در ولایتهای ننگرها، کنر، لغمان و نورستان ثبت شده است.
با این همه وزارت صحت عامۀ حکومت طالبان از سازمانهای بینالمللی میخواهد برای محو کردن بیماری مالاریا، به حمایتشان از افغانستان ادامه دهند.
مالاریا یک بیماری انگلی است که منجر به عفونت در بدن فرد شده و در موارد شدید، میتواند به مرگ منتهی شود. عامل این بیماری به نام انگل پلاسمودیوم از طریق نیش پشه آنوفل ماده، از فرد آلوده به سالم منتقل میشود.