هرچند دفترهای سازمان ملل متحد در افغانستان هر از گاهی گزارش‌های مختلفی از افزایش فقر و نیاز فوری به کمک‌ها در افغانستان منتشر می‌کنند، اما بانک جهانی در گزارش تازۀ خود وضعیت اقتصاد افغانستان را بررسی کرده است و بیان داشته که نرخ تورم در این کشور رو به کاهش است.
در این گزارش آمده است که نرخ تورم در ماه مارچ سال جاری ۱.۹۴ درصد و در ماه فبروی ۳.۵ درصد بوده است، این در حالیست که در سال ۲۰۲۲ نرخ تورم در افغانستان ۱۸.۳ درصد بود.
در این گزارش آمده است که ثبات پولی، کاهش قیمت جهانی مواد غذایی و سوخت در ماه‌های اخیر، بهبود تولید و ذخیرۀ مواده غذایی و در دسترس بودن کالاهای مورد نیاز در بازارهای افغانستان می‌تواند دلایل سیر نزولی نرخ تورم باشد.
بانک جهانی در این گزارش نوشته است که از اپریل ۲۰۲۳ ارز افغانی در مقابل ارز دالر، ین چین و یورو کاهش اندکی داشته است و در مقابل در برابر روپیۀ پاکستانی و تومان ایرانی افزایش یافته است.
در این گزارش آمده است که افغانستان از جنوری تا اپریل سال جاری ۰.۶ بیلیون دالر صادرات با رشد ۴ درصدی نسبت به سال ۲۰۲۲ داشته است که بیشتر صادرات زغال سنگ و مواد سوخت به پاکستان بوده است.
بر اساس گزارش بانک جهانی، همچنان در سال جاری افغانستان ۲.۴ بیلیون دالر واردات با افزایش ۲۷ درصدی نسبت ۲۰۲۲ داشته است که بیشتر این واردات از کشور ایران بوده است.
برخی از آگاهان اقتصادی دیدگاه متقاوت نسبت به این گزارش بانک جهانی از وضعیت اقتصادی افغانستان دارند.
عبدالنصیر رشتیا، آگاه امور اقتصادی در این مورد به رادیو آزادی گفت، پس از ۲۰۲۱ که سرمایۀ بزرگی از افغانستان بیرون شد، اکنون اصلاحات ایجاد شده و افزایش صادرات در کاهش نرخ تورم نقش داشته است:
"در سال گذشته صادرات افغانستان افزایش پیدا کرده و اصلاحات در گمرکات و جمع‌آوری مالیات و استخراج معادن همه سبب شده تورم کاهش پیدا کند و اقتصاد افغانستان نفس تازه بکشد."
اما شاکر یعقوبی، دیگر آگاه اقتصادی می‌گوید، نرخ تورم زمانی کاهش می‌یابد که وضعیت کل اقتصاد و بازار بهبود بیابد و به باور او، مشکلات زیادی در بخش اقتصاد افغانستان موجود است:
"با توجه به اینکه وضعیت اقتصادی، مقدار نقدینگی، اشتغال و قیمت کالا قناعت بخش نیست و نمی‌دانم این گزارش بر اساس چه معیاری چنین سنجش شده است، در حالی که این سنجش در وضعیت فعلی افغانستان صدق نمی‌کند."
بانک جهانی افزوده که از سوی هم مشاغل حرفوی و غیرحرفوی در ماه اپریل رشد داشته و اما هنوز هم نسبت به سال ۲۰۲۲ رقم پائین است و درآمد و معاشات نیز کاهش یافته است.
از سوی دیگر یکی از دکانداران در کابل که نخواست نامش در گزارش ذکر شود از اوضاع بد اقتصادی و فروشات شکایت دارد:
"بازار در حال حاضر به پول می‌چرخد. کار من ۹۰ درصد از بین رفته است و اکنون ۱۰ درصد باقی مانده است. من با بازار که سر و کار دارم، بسیاری‌ها شاید یک ماه هیچ فروشات ندارند. کار و بار و معامله ۸۰ درصد رکورد داشته است."
رادیو آزادی خواست در مورد گزارش بانک جهانی دیدگاه بانک مرکزی افغانستان در کنترل طالبان را داشته باشد، اما سخنگوی این بانک تا زمان نشر گزارش به سوالات ما پاسخ نداند.
این گزارش در حالی منتشر می‌شود که بر اساس آمار سازمان ملل متحد، ۲۸.۳ میلون تن در افغانستان به کمک‌های بشری نیاز دارند و هنوز برخی از خانواده‌ها وابسته به کمک‌های سازمان‌های امدادرسان هستند.
