تبصره سندی گاردین در مورد تاسیس اولین نظام جمهوری در افغانستان

آرشیف - شماری از روزنامه های جهان

در ۲۶ ماه سرطان سال ۱۳۵۲ یعنی پنجاه سال پیش از امروز ، محمد داوود بر ضد نظام شاهی کودتا کرد و اولین نظام جمهوری را در افغانستان بنا نهاد.

نشریۀ بریتانیایی سندی گاردین در مطلبی این روز را سر آغاز تغییر سرنوشت افغانستان یاد کرده است.

در این مطلب به سفر محمد ظاهر شاه به روم برای درمان چشم پرداخته شده و جزئیات کودتای داوود خان بیان شده است.

در مطلب می خوانیم که در آن وقت کسی نمی‌دانست که عمل جراحی معمولی چشم یک پادشاه، سرنوشت یک ملت را رقم خواهد زد.

سندی گاردین می‌نویسد که ظاهر شاه در ماه جولای سال ۱۹۷۳ اطلاع یافت که محمد داوود پسر کاکایش قدرت را در دست گرفته، نظام شاهی را سرنگون و نظام جمهوری را اعلام کرده است.

بر اساس مطلب، با این اعلام سلسلۀ دورۀ حاکمیت درانی ها که در قرن هجدۀ میلادی آغاز شده بود خاتمه یافت و به دنبال آن ناآرامی بی پایان و غم انگیز آغاز شد.

نشریۀ می‌نویسد که پادشاه ها عموماً هنگامی از قدرت کنار زده می‌شوند که مرتکب خیانت شوند، بی کفایت باشند و یا خلاف جریان تاریخ موضع اختیار کنند؛ اما هیچ یک از این موارد به ظاهر شاه صدق نمی‌کند.

او تحصیل کرده بود و مانند شاه امان الله خان می‌خواست که کشورش را از قرون وسطی بیرون و مدرن سازد.

هر چند در دورۀ پنجسالۀ ریاست جمهوری داوود خان در افغانستان آرامی بود، اما با کشته شدن او ناآرامی آغاز شد.

به باور بسیاری از کارشناسان، کودتا علیه نظام شاهی راه را برای کودتا بر ضد داوود خان هموار کرد که به گفتۀ آنها در نتیجۀ آن افغانستان هنوز دستخوش ناآرامی است.


ادارۀ هماهنگی امور بشری سازمان ملل متحد (اوچا) به روز شنبه گفت که کمیتۀ سویدن برای افغانستان تلاش می کند که در بارۀ تصمیم طالبان مبنی بر توقف دادن کار این کمیته در افغانستان با حکومت طالبان گفتگو کند.

اوچا در نشریه‌اش می‌نویسد که کمیتۀ سویدن برای افغانستان یک موسسۀ غیردولتی است و در سال ۱۹۸۰ میلادی به هدف کمک مردم به مردم ایجاد شد.

این کمیته وابسته به حکومت سویدن نیست و به عنوان یک موسسۀ مستقل و بیطرف فعالیت می‌کند.

به نوشتۀ اوچا، کمیتۀ سویدن برای افغانستان از چهل سال به این طرف با روستاییان در این کشور کمک می‌کند و به اسلام و عنعنات افغان ها احترام دارد.

حکومت طالبان به روز سه‌شنبه هفتۀ گذشته دستور توقف فعالیت نهاد های مربوط به سویدن در افغانستان را صادر کرد.

سخنگوی طالبان گفته که این اقدام در پاسخ به توهین به قرآن کریم در سویدن روی دست گرفته شده است.

کمیته سویدن برای افغانستان پس از این اقدام طالبان گفت که این کمیته بی حرمتی به قرآن را شدیداً محکوم می‌کند.

به اساس گزارش ها، سلوان موميکا ۳۷ ساله، شهروند عراق که در سویدن زندگی می‌کند، در بيرون از بزرگترین مسجد در استکهلم يک نسخۀ قرآن را زیر پا کرد و چند صفحه‌اش را به آتش کشيد.