سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) بر دیجیتالی شدن مجسمه‌های بودا و دیگر میراث‌های مربوط به آنها در ولایت بامیان و اهمیت این دیجیتال‌سازی آنها تاکید کرده است.
این سازمان به روز یک‌شنبه ویدیویی را از صحبت‌های ایف اوبلمن، مدیر اجرایی یک سازمان همکار یونسکو به نام "Iconem" منتشر کرده که می‌گوید، مصمم اند تا با مشارکت یونسکو بت‌های بودای بامیان را دیجیتالی بسازند.
او در این ویدیو می‌گوید:
"اما در واقع وقتی به آنجا رفتم، متوجه شدم که یک شبکۀ کامل وجود دارد داخل صخره با اتاق‌های زیادی از زمان بودا با تزیین و نقاشی، بنابر این میراث بسیار غنی در آنجا وجود دارد که پنهان است، بنا بر این ایدۀ دیجیتالی شدن بخاطر این است که این شگفتی‌ها را آشکار کند که امروزه قابل مشاهده نیستند."
یونسکو جزئیات بیشتر در بارۀ روند دیجیتالی کردن بت‌های بامیان و میراث‌های مربوط به آنها نداده است، اما در وب سایت آیکانم آمده است که کار آنان طراحی کردن مدل‌های سه بعدی معماری خاص سایت‌های فرهنگی است.
آیکانم شرکت فناوری فرانسوی است که کارش دیجیتالی کردن سایت‌های میراث فرهنگی در معرض خطر جهان است.
یک منبع آگاه در نظام جمهوری پیشین که نخواست هویتش در گزارش فاش شود، گفت که در زمان نظام جمهوری پیشین یک متخصص جاپانی طرح پروژه‌ای را زیر عنوان نمایش بودا در رواق خالی بودا توسط تشعشعات لیزری به شکل سه بعدی ارائه کرده بود، اما مورد قبول متخصصان یونسکو قرار نگرفت.
این منبع نگرانی کرد که در شرایط کنونی در مورد حفاظت رواق‌های مجسمه‌های بودا و بقایای مجسمه‌های بامیان دشوار خواهد بود.
مغاره ها در نزدیک یکی از بت های بامیان
طالبان در ماه مارچ سال ۲۰۰۱ در دور اول حاکمیت‌شان در افغانستان دو مجسمه بزرگ ۵۵ و ۳۵ متری بودا را در بامیان تخریب کردند.
یونسکو تخریب این میراث‌های کم نظیر جهان را قتل عام فرهنگی خوانده بود.
ذبیح الله مجاهد سخنگوی حکومت طالبان حدود دو سال پیش به رادیو آزادی گفته بود که تخریب پیکره‌های بودا بر اساس فیصۀ محکمۀ آن زمان صورت گرفته بود.
او افزوده بود که اما پس از حاکمیت مجددشان در افغانستان، متعهد به حفظ و مراقبت از میراث‌های فرهنگی و آثار باستانی اند و آن را بیانگر هویت ملی افغانستان می‌دانند.
در این حال شماری از فعالان امور فرهنگی در بامیان با تأکید بر حفاظت از میراث‌های فرهنگی افغانستان می‌گویند که مجسمه‌های بودا از لحاظ تاریخی و اقتصادی از اهمیت ویژه‌ای برای افغانستان برخوردار اند.
منصوره واثق، یکی از آنان به رادیو آزادی چنین گفت:
"باعث شده که بامیان از طریق بودا به عنوان یک شهر تاریخی در سطح جهان مشهور شود و همچنان از لحاظ اقتصادی برای مردم ما خیلی اهمیت دارد، بخاطر دیدن بت‌های بامیان گردشگران از سراسر جهان و افغانستان همه ساله می‌آیند."
این در حالی است که هشت ماه قبل تاکاشی اوکادا، سفیر وقت جاپان در افغانستان از مکان مجسمه‌های تخریب شدۀ بودا در بامیان دیدن کرده و گفته که این مکان فرهنگی در بیست سال اخیر به حمایت جاپان توسط سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) نگهداری شده است.
گفتنیست که سفارت جاپان در ماه فبروری سال ۲۰۲۰ با یونسکو موافقتنامه‌ای را امضا کرده که بر اساس آن، جاپان وعده کرده که برای نگهداری میراث‌های فرهنگی بامیان سه میلیون و هشتصد هزار دالر کمک می‌کند.