شماری از فروشندگان قالین افغانی در ولایت هرات می گویند که به دلیل توقف صادرات قالین به خارج از کشور، صنعت قالین بافی با رکود مواجه شده است.
به گفته آنان قاچاقبران، قالین افغانی را به قیمت ارزان خریداری و به ایران و پاکستان قاچاق می کنند.
ثریا نبی زاده مسئول یکی از ده ها کارگاه محلی قالین بافی در شهر هرات با رکود قابل توجهی در تجارت کوچکش دست و پنجه نرم می کند.
کسب و کار نبی زاده که منبع امرار معاش ده ها زن محلی بوده، از زمان بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان در نزدیک سه سال گذشته از رونق سابق افتاده.
پانزده زن و دختر در این کارگاه مصروف قالین بافی هستند که بیشتر آنان دختران محروم از مکتب و پوهنتون اند.
زنان و دختران جوان در حال بافتن قالین
ثریا نبی زاده به رادیو آزادی می گوید که به دلیل متوقف شدن صادرات قالین افغانی، هم قیمت قالین کاهش یافته و هم فروشات آن:
"ما نیروی کار داریم و قالین تولید می کنیم، به این امید که راه های باز شود و قالین صادر شود به تولید ادامه می دهیم و تولیدات خود را ذخیره می کنیم. امیدوار هستیم که صادرات قالین آغاز شود تا قیمت ها افزایش پیدا کند. در حال حاضر دستمزد قالین بافان بسیار کم است و مفاد سرمایه گذار نیز بسیار کم شده است. برای اینکه برای شماری از زنان فرصت کار فراهم بسازیم، قالین تولید می کنیم."
ثریا نبی زاده می گوید، ماه سه تا پنج قالین ۱۲ متره تولید می کنند.
به گفته او، تا پیش از به قدرت رسیدن طالبان حدود سه سال پیش، به طور میانگین قیمت هر قالین ۱۲ متره از ۸۰ هزار تا ۱۰۰ هزار افغانی بود اما اکنون به کمتر از ۵۰ هزار افغانی رسیده است.
چرا صادرات قالین سنتی متوقف شده است؟
در همین حال، شماری از قالین فروشان در ولایت هرات می گویند که توقف صادرات قالین افغانی به بیرون از کشور، فرصت را برای قاچاقبران مساعد کرده و آنان قالین را با قیمت ارزان خریداری و به کشورهای همسایه قاچاق می کنند.
عزت الله یوسفی وکیل صنف قالین فروشی های دستی هرات در این باره چنین می گوید:
"قالین افغانی به طور غیر قانونی بسته بندی می شود و از طریق مرز اسلام قلعه به طور قاچاقی نه از طریق گمرک، به ایران انتقال داده می شود. همچنان قالین به پاکستان قاچاق می شود. در اینجا قالین فروشان فلج شده اند و بازار به دست قاچاقبران افتاده است."
بحران اقتصادی و ناداری در جامعه هم سبب شده است که قالین افغانی در بازارهای داخلی مشتریان خود را از دست بدهد.
نمونه های قالین افغانی که خریداران زیادی دربازار های جهانی دارد
محمد یوسف یک قالین فروش در شهر هرات می گوید، مردم به خاطر مشکلات اقتصادی توانایی خریداری قالین سنتی را ندارند و بیشتر مشتریان قالین افغانی خارجیان و یا هم افغان های ساکن در خارج هستند.
به گفته او، با توقف صادرات، فرصت فروش قالین افغانی در بیرون از کشور از بین رفته است:
"صادرات وجود ندارد و هیچ کسی به فکر قالین افغانی نیست که آن را به بیرون از کشور صادر کند. قالین سنتی افغانی در بازارهای داخلی فروخته نمی شود و باید به بیرون از کشور صادر شود. در داخل قالین فروشات ندارد و کسی از بیرون نمی آید که قالین را خریداری کند."
قالین بافی از صنایع کهن افغانستان است که معمولا از سوی زنان پیش برده می شود.
قالین سنتی افغانی با اشکال و اندازه های مختلف تولید می شود و در ولایت هرات و بیشتر در ولایت های شمالی کشور مروج است.
به گفته شماری از قالین فروشان در ولایت هرات، تا پیش از برگشت طالبان به قدرت حدود سه سال گذشته، قالین افغانی به طور قانونی به کشورهای اروپایی، ایالات متحده امریکا و برخی کشورهای عربی صادر می شد.
شاهپورصابر