منطقه زیارت مربوط به ایالت بلوچستان پاکستان با داشتن بیش از یک صد هزار هکتار جنگلات، با بته های وحشی از جمله ومان پوشیده شده است.
حال باشنده گان منطقه زیارت به جمعآوری بته وحشی ومان رو آورده و آن را در بدل پول به قاچاقبران مواد مخدر می فروشند.
غیاث کاکر، نویسنده و ژورنالیست در منطقه زیارت به رادیو آزادی گفت که جمعآوری بته ومان در منطقه آنان از اوایل سال ۲۰۲۳ آغاز و اکنون جوانان بیشتری به آن رو آورده اند.
" پس از جمعآوری از منطقه زیارت، به شهرهای دیگر به ویژه شهر کویته قاچاق میشود. خریداران مخصوص خود را دارد و به مراکز داخلی و بینالمللی فروش مواد مخدر هم قاچاق آن صورت میگیرد. حکومت جمعآوری آن را منع کرده، اما به نظر میرسد که حکومت در تصمیم خود جدی نیست. چون اداره خاص جنگلات وجود دارد، اما من تا حال شاهد جزاء و جریمه کسی نبوده ام."
آقای کاکر میگوید که در اوایل قیمت یک سیر بته ومان چهار هزار کلدار پاکستانی بود، اما امسال به هشت هزار کلدار افزایش یافته است.
با استفاده از بته ومان شیشه تولید میشود
بته وحشی ومان که برای نخستین بار در سال ۲۰۱۴ با تشویق قاچاقبران مواد مخدر و از سوی جوانان از کوههای ولایتهای غور و فراه جمعآوری شد، از آن در تولید مواد مخدر نوع شیشه یا میتامفیتامین (Methamphetamine) استفاده میشود.
یونس، باشنده منطقه زیارت در بلوچستان به رادیو آزادی گفت که قاچاقبران بر علاوه خرید بته ومان از مردم محل، شیشه تولید شده از آن را به منطقه آنان میآورند و جوانانی بیشتری را به آن معتاد ساخته اند:
" بته ومان از طریق قلعه عبدالله به افغانستان قاچاق میشود و در آنجا از آن شیشه تولید میشود که خیلی خطرناک است. ما می بینیم که استفاده از شیشه در میان جوانان ما هم بیشتر شده و این قابل نگرانی است. جمعآوری بته ومان حال هم ادامه دارد و حکومت برای جلوگیری از آن علاقمندی خاص ندارد."
بر بنیاد گزارش سازمان ملل متحد، افغانستان در سالهای اخیر به بزرگترین تولید کننده شیشه در منطقه مبدل شده و اکثر این شیشه حال با استفاده از ومان تولید میشود.
به تازه گی سخنگوی وزارت داخله حکومت طالبان گفته که نیروهای آنان محمولههای مواد کیمیاوی، به ویژه ومان را ضبط کرده اند که برای تولید مواد مخدر از خارج به افغانستان آورده میشد.
گزارش: عبدالنافع همت