شماری از خانوادههای افغان از تأثیرات منفی مصروفیت بیش از حد کودکان و نوجوانانشان در بازیها یا گیمهای دیجیتالی نگران اند.
به گفتۀ آنان، فرزندانشان ساعتهای زیادی در شبانهروز مصروف بازیهای دیجیتالی در تیلیفون و یا کامپیوتر اند که به ادعای آنان بر روح، روان و عملکرد فیزیکیشان تأثیر منفی گذاشته است.
حامد، باشندۀ شهر کابل میگوید:
"طفل پسر کاکایم است خیلی گیم بازی میکند، در حدود ۸ ساعت، ۹ ساعت تا ۱۲ ساعت هم حتی گیم بازی میکند، تأثیراتی که بالای خلق و خوی آنان گذاشته، بسیار زیاد خلق و خویشان را بد ساخته، یعنی رویهشان بد است و از لحاظ روحی هم خیلی ضربه دیدند."
بیشتر در این باره: بازیهای کمپیوتری تا حدی جاگزین بازیهای سنتی میان کودکان افغان شدهاندسادات، باشندۀ کندهار هم میگوید، فرزندش روزانه تا ۵ ساعت یا بیشتر درگیر بازیهای دیجیتالی است و حتی تقاضا دارد که شبها ناوقت به این بازیها ادامه دهد. او در گفتوگو با رادیو آزادی مدعی شد که بازیهای دیجیتالی تأثیرات منفی زیادی بر رفتار و کردار طفل ۱۰ سالهاش گذاشته است.
"از روزی که این گیم و بازی زیادتر شد، بهطور مثال موضوعات بیشتری را پیدا کرد نه تنها اینکه از ما کنارهگیری میکند و گوشهنشینی را اختیار میکند، بلکه به امور روزمرهاش کمتر رسیدهگی میتواند، مثلاً در گذشته ما اصلاً متوجه این نبودیم که برایش بگویم بلند شو، آماده شو برای مکتبات یا برای امور کارهای خانگی و بعضی چیزهای دیگرش."
شکیبا، باشندۀ ولایت تخار و یک تن دیگر از مادران هم میگوید، ۴ کودکش به گیمهای دیجیتالی اعتیاد پیدا کردند. او به رادیو آزادی گفت:
"۴ دانه طفل دارم، هر چهارش دیگه کار نیست تا بیگاه به غیر از گیم زدن، بچۀ کلانم که بیخی دیوانه شده گیم زده، طفل هم نیست بچۀ ۱۵ ساله است."
روانشناسان: بازیهای دیجیتالی آسیبجدی روحی و روانی برجای میگذارد
در همین حال وحید نورزاد، یک تن از روانشناسان به این باور است که گیمهای دیجیتالی در طولانیمدت افزون بر آسیبهای روحی و روانی، بر سلامت جسم اشخاص به ویژه اطفال و نوجوانان نیز تأثیر منفی میگذارد.
او به رادیو آزادی گفت:
"اولین نکته این است که مشکلات چشم پیدا میشود، سپس بهخاطر اینکه (کودک) فعالیت فزیکی ندارد چون ممکن است چندین ساعت این شخص مصروف بازی باشد، خود عدم حرکت باعث افزایش وزن، ضعیفی استخوان، مشکلات جریان خون و غیره پیش شخص میشود."
از سوی دیگر عبدالظاهر ارشاد، فعال حقوق کودکان میگوید، یکی از راههای رهایی اطفال از بازیهای دیجیتالی برنامهریزی مفید والدین برای آنان است.
"گیم زدن بسیار توسط اطفال و مشاهدۀ مبایل توسط اطفال متأسفانه که امراض روحی روانی زیادی برای اطفال در آینده به وجود میآورد، بسیار مهم است که هرچه زودتر والدین دست به کار شوند و برنامههای مفیدی برای اطفال خود آماده کنند و از گیم زدن او را باز بدارند."
بیشتر در این باره: ضررهای استفاده از تلفونهای همراه به سلامتی کودکاناین درحالی است که شماری از خانوادهها تأکید دارند کنترل وابستگی اطفالشان به بازیهای دیجیتالی تا حدی برایشان دشوار شده که به گفتۀ آنان حتی ممکن افزون بر سلامت آنان، بر برنامههای آیندۀ این اطفال نیز سایه اندازد.
«کلش آف کلنز»، «پاپ جی» و برخی گیمهای دیگر که بیشتر به گونۀ گروهی و آنلاین بازی میشوند از جمله بازیهای دیجیتالی اند که کودکان، نوجوانان و جوانان زیادی را در افغانستان و دیگر کشورها مشغول ساختهاند.
پیش از این برخی جوانان به رادیو آزادی گفته بودند که پس از حاکمیت طالبان و وضع محدودیتها از سوی آنها، علاقهمندی دختران و پسران جوان به گیم پاپجی بیشتر شده است.
با آنکه در بازیهای گروهی اینچنینی، احساس برای مبارزۀ مشترک ایجاد میشود، اما سازمان جهانی صحت هشدار داده که چنین بازیها باعث اعتیاد میشود و در برابر آموزش و کار جوانان مانع ایجاد میکند.