انفجار ماین و مواد منفلق ناشده در فراه و نیمروز هنوز هم از میان مردم قربانی می‌گیرد

تصویر آرشیف: جریان انفجار ماین در یکی از مناطق روستایی افغانستان

فرهاد ۱۹ ساله، باشندۀ ولسوالی خاشرود ولایت نیمروز است که از داستان جان باختن یک عضو خانواده‌اش در نتیجۀ انفجار ماین به جا مانده از جنگ‌ها روایت می‌کند.

او به رادیو آزادی می‌گوید، سال گذشته در یک منطقۀ خاکی با پسر کاکایش و دیگر دوستان‌شان فوتبال بازی می‌کردند که این رویداد به وقوع پیوست:

"یکی از روزها بود که با توپ فوتبالی که بازی می‌کردیم به سمت همان منطقه ماین دار رفت و من جرئت نکردم که دنبال توپ بروم باز پسر کاکایم رفت و گفت من توپ را می‌آورم بعد رفت خیلی وقت دیر شد نیآمد و باز ما هم رفتیم دنبال‌اش، او منطقه از ما کمی دورتر بود وقتی رفتیم نزدیک شدیم دیدیم که او می‌خواست توپ را بگیرد که پایش سر ماین خورد و ماین انفجار کرد."

فرهاد ادامه می‌دهد:

"بعد ما او را گرفته بردیم البته چون شفاخانه نزدیک ما نبود دورتر بود و باز اقارب مان را خبر کردیم بعداً او را بردیم به شفاخانه، تقریباً چند وقت زنده بود، بعد یک قسمت از پای خود را از دست داد و یک قسمت از انگشتان دست‌های خود را از دست داد و معلول شد، نمی‌توانست راه برود و بعد از یک مدت خیلی کوتاه تقریباً هفت هشت ماه بود که در اثر عفونت زخم‌هایش از بین رفت و زنده نماند."

کودکانی که در نتیجه انفجار ماین ها اعضای بدن خود را از دست داده اند.

ماین از جمله مهمات جنگی است که همیشه در جنگ‌ها از آن استفاده می‌شود و افغانستان دهه‌ها است که درگیر جنگ‌های مختلف است.

با وجود تلاش‌های موسسه‌های مختلف ماین‌پاکی در افغانستان، ماین‌ها و مهمات جنگی بجامانده از جنگ‌ها هنوز هم از مردم این کشور قربانی می‌گیرد.

فیض‌الله محمدی، باشندۀ ولسوالی بالابلوک فراه در همسایگی نیمروز نیز از خطرات ماین‌های منفجر ناشده شکایت مشابهی دارد.

بخش اعظم قربانیان ماین ها در سال های اخیر در افغانستان کودکان بوده اند

او که مصروف کشاورزی و مالداری است، به رادیو آزادی گفت، حدود شش ماه پیش یکی از اهالی قریه‌شان در نتیجۀ انفجار مواد انفجاری منفجر ناشده کشته شد:

"چند وقت پیش از همین دهکدۀ ما یک نفر را ماین بالا کرد و متاسفانه از بین رفت و خانوادۀ او بی‌سرنوشت شد و هنوز هم ما از خطر ماین در منطقۀ خود و در سایر نقاط کشور رنج می‌بریم."

بیشتر ماین‌ها و مهمات در زمان تهاجم شوروی سابق و سال‌های پس از آن در افغانستان کارگذاری شده‌اند.

طالبان نیز یکی از طرف‌های درگیر جنگ بودند که در دو دهۀ گذشته و پیش از حاکمیت دوباره‌‌شان متهم به ماین‌گذاری از جمله ماین‌های دست‌‌ساز هستند.

عبدالکریم یک باشنده دیگر فراه نیز می‌گوید که وجود ماین‌ها باعث تلفات شده و نگران است.

"از زمان روس هم ماین‌های است که در افغانستان باقی مانده سرگوله‌های زنگ‌زده باقی مانده که زیر خاک است حتی چند وقت پیش یکی از قوم‌های ما بخاطر چراندن مواشی خود به کوه رفته بود که متاسفانه او را ماین بلند کرد و در کنار آن ما خود شخصاً احساس راحتی نمی‌کنیم تا اینکه به کوه‌ها برویم یا اینکه بخاطر چراندن مواشی برویم یا تفریح برویم. متاسفانه چندین بار ما شاهد این بودیم که از نزدیکان ما اطفال‌شان را ماین بلند کرده‌."

مسئولان صحت عامۀ طالبان در نیمروز و فراه به پرسش‌های رادیو آزادی در بارۀ شمار تلفات ماین‌ها و مهمات جنگی بجا مانده از جنگ‌ها پاسخ ندادند.

اما محمد نسیم بدری، سخنگوی فرماندهی امنیۀ حکومت طالبان در فراه می‌گوید که در جریان یک سال گذشته صدها حلقه ماین و مواد منفجر ناشده را کشف و خنثی کرده اند:

"در ولایت فراه از یک سال به این سو به تعداد ۳۰۵ حلقه ماین‌های مختلف النوع و بجا مانده از جنگ‌های گذشته و مواد منفجره توسط تیم انجینیری قومندانی امنیۀ فراه کشف و خنثی شده است، البته این تعداد در ساحات مختلف به سطح مرکز و ولسوالی‌های فراه بوده که کشف و خنثی گردیده است."

موسسات ماین پاکی در افغانستان تلاش می کنند تا ماین های بجا مانده از سالهای جنگ را خنثی بسازند.

بر اساس آمار دفتر هماهنگی امور بشردوستانۀ ملل متحد (اوچا) در افغانستان که حدود دو هفته پیش نشر شد، از سال ۱۹۸۹ میلادی تا زمان نشر گزارش این سازمان ۴۵ هزار تن در افغانستان در نتیجۀ انفجار ماین‌ها و مهمات جنگی باقی‌مانده از جنگ‌ها قربانی شده‌اند.

به گفتۀ اوچا، در حال حاضر نزدیک به ۳.۵ میلیون نفر در افغانستان به دلیل ماین‌ها و مواد منفجر ناشده در معرض خطر دوامدار قرار دارند.

حالا بسیاری از باشندگان ولایت‌های غربی و جنوب غربی که نزدیکان‌شان را در نتیجه انفجار ماین‌های منفجر ناشده از دست داده اند مانند عبدالکریم از موسسه‌های ماین‌پاکی می‌خواهند که توجۀ بیشتری در قسمت پاک کاری و خنثی سازی ماین‌ها و مهمات جنگی بجا مانده از جنگ‌ها کنند:

"خواست ما از نهادی که در قسمت پاک کاری ماین‌ها فعالیت می‌کنند و موسساتی که در این قسمت فعال هستند این است که کوه‌های افغانستان بخصوص ولایت فراه را بیشتر مورد توجه قرار بدهند تا اینکه تمام کوه‌ها از وجود ماین‌هایی که حتی از زمان روس باقی مانده پاک شود که ما بتوانم به صورت راحت با ذهن آرام به کوه‌ها سفر کنیم یا مثلاً به کوه‌ها بخاطر تفریح برویم."