برخی از خامکدوزان و فروشندهگان لباسهای زنانه هزارگی در افغانستان، از رونق افتادن بازار فروش این لباسها شاکیاند. آنان میگویند که در گذشته این لباس که با خامکدوزی و دستدوزی تولید میشود، متقاضیان زیادی داشت.
لباسهای رنگارنگ و زیبای دستدوز هزارگی که بخشی از فرهنگ پوشش مردم افغانستان است، بیشتر در محافل و روزهای خاص از جمله جشنهای عروسی استفاده میشود. اما تولیدکنندهگان و فروشندهگان لباسهای خامکدوزی و هزارگی به رادیو آزادی میگویند که پیش از بهقدرت رسیدن طالبان، این لباسها در جشنوارهها و مناسبتهای ملی بسیار مورد استفاده قرار میگرفت، اما اکنون تقاضا برای این لباسها کمرنگ شده است.
زهرا، یکی از تولیدکنندهگان لباسهای خامکدوزی و هزارگی، به رادیو آزادی میگوید:
"ما قبلاً که لباس و شال را میدوختیم، ۱۴ تا ۲۵ هزار افغانی قیمت داشت، اکنون تا ۶ هزار هم مردم نمیخرند. اصلاً فروش نیست، وضعیت مردم حالا خوب نیست و فروش نیست."
او اضافه میکند که اکنون بخش عمدهای از سفارشها از خارج از کشور است؛ اما هزینههای ارسال بسیار بالا است و به این ترتیب، چگونگی ارسال لباس به مشتریها به شدت مشکلساز شده است.
ستاره، یک تن دیگر از زنانی که در خانه لباسها را خامکدوزی میکند، به رادیو آزادی میگوید:
«ما لباسها را دستدوزی میکنیم و شیشهدوزی و خامکدوزی نیز انجام میدهیم. در گذشته، قیمتها متفاوت بود و از ۱۰ هزار تا ۲۵ هزار افغانی بود. اما اکنون قیمتها نصف شده است. مردم توان خرید ندارند و فروشگاهها نیز از ما چیزی نمیخرند.»
این درحالی است که برخی فروشندهگان لباسهای هزارگی در کابل به رادیو آزادی میگویند که مانند گذشته، لباسهای دستدوزی بازار خوبی ندارند و تنها فروشات اندکشان از لباسهای دوخت ماشینی است.
در همین حال، برخی از دخترانی که علاقهمند پوشیدن لباسهای محلی هزارگی هستند، میگویند که به دلیل وضعیت نامساعد اقتصادی و محدودیتهای طالبان بر پوشش و رنگ لباس، آنها نمیتوانند این لباسها را خریداری و استفاده کنند.
بیشتر در این باره: گزارش عفو بین الملل؛ طالبان سرکوب شدید و موارد نقض حقوق بشر را شدت بخشیده اندیکی از این دختران که نخواست نامش در گزارش منتشر شود، به رادیو آزادی گفت:
«در گذشته، در روزهای خاص و حتی بیرون از منزل، لباسهای محلی مد بود و ما آنها را میپوشیدیم. اما اکنون طالبان به ما گفتهاند که باید لباسهای سیاه و بلند عربی بپوشیم و از رنگهای تیز استفاده نکنیم. به همین دلیل، ما نمیتوانیم از لباسهای محلی خود استفاده کنیم.»
لباسهای هزارگی که با دوخت خامکهای سفید بر روی تکههای رنگی تولید میشوند، یکی از پوششهای محلی مناطق هزارهجات است که قبل از روی کار آمدن حکومت طالبان در داخل کشور در برنامهها و محافل خاص ملی نیز پوشیده میشد و بیشتر این لباسها با جواهرات نقره استفاده میشوند.