رهبری شاخۀ ولایت خراسان داعش در کجا است؟

بیرق گروه داعش

طالبان ادعا می کنند که رهبری شاخۀ خراسان داعش در ایالت بلوچستان پاکستان مستقر است ؛ اما ناظران و کارشناسان دیدگاه های متفاوت دارند.

ذبیح الله مجاهد ، سخنگوی حکومت طالبان در ۲۹ میزان به دنبال درگیری بین نیروهای طالبان و جنگجویان وابسته به شاخۀ ولایت خراسان داعش در ولایت غور، مدعی شد که این جنگجویان از مراکز داعش در بلوچستان پاکستان رهبری می شدند.

او در پستی در شبکۀ ایکس (تویتر سابق) گفته بود که درعملیات نیروهای طالبان به مخفیگاه داعش در منطقۀ نارکوه در شهر فیروزکوه مرکز ولایت غور دو عضو مهم این گروه کشته شدند.

پیش از این ، امیرخان متقی سرپرست وزارت خارجۀ طالبان در هجدهم جولای ادعا کرد که داعش در افغانستان حضور ندارد و مراکز این گروه در بیرون از افغانستان است.

«به جهانیان هم این صدا را می‌کنیم که در منطقه بیرون از افغانستان مراکز داعش و امثال‌شان باید از بین برده شوند، اگر نشوند نقصان به همه می‌رسد طوری که ما و ماه شاهد بودیم.».

امیرخان متقی سرپرست وزارت امور خارجه حکومت طالبان.

مقامات جمهوری مخلوع افغانستان می گفتند که رهبری طالبان در کویتۀ بلوچستان است و از آنجا حملات را در افغانستان طرحریزی می کند ؛ اما اسلام آباد همواره این اتهامات را رد می کرد.

اکنون طالبان می گویند که رهبری داعش خراسان که از رقیب اصلی شان پنداشته می شود در بلوچستان پاکستان است. مقام های پاکستان فقط حضور شماری از افراد این شاخۀ داعش را در قلمرو آن کشور تایید می کنند.

لوکاس ویبر، بنیان‌گذار وبسایت تخصصی «میلیتنت وایر» به این نظر است که طالبان با این ادعا تلاش می کنند که حضور و قابلیت های داعش خراسان را در افغانستان کم اهمیت نشان دهند:

« طالبان علاقه مند به واگذاری بار مسئولیت مبارزه با تروریزم و کم کاری به همسایگان خود اند و از اوائل به این سو تلاش کرده اند تا ملامتی در خصوص شاخۀ ولایت خراسان داعش را بیشتر از همه به دوش پاکستان بگذارند.».

ویبر بیشتر می گوید:

«گسترش بین المللی شاخۀ ولایت خراسان داعش و افزایش عملیات های خارجی آن و تبلیغات منفی ، طالبان را وادار کرده تا جای پای و قابلیت های این شاخۀ داعش را در داخل افغانستان کم اهمیت جلوه دهند.»

برخی از افراد گروه داعش که در زمان حکومت مخلوع افغانستان بازداشت شده بودند.

مایکل سمپل ، استاد پوهنتون کوئینز بلفاست و کارشناس امور افغانستان با لوکاس ویبر هم نظر است.او می گوید که گزارش های قانع کننده ای را شاهد نیست که نشان بدهد رهبران شاخه ولایت خراسان داعش در بلوچستان مستقر اند:

«این واضح است که ذبیح الله مجاهد میخواهد باور کنیم که حالا رهبران شاخۀ خراسان داعش در بلوچستان هستند همان طور که طالبان در آنجا تا سال ۲۰۲۱ بودند.دلیلی این که ذبیح الله می خواهد مردم باور کنند این است که طالبان تلاش می کنند که بار ملامتی فعالیت شاخۀ ولایت خراسان داعش را بر پاکستان بی اندازند. طالبان همچنان می خواهند که توجه را در بارۀ میزبانی شان از تحریک طالبان پاکستان برای شورشگری در برابر این کشور منحرف سازند.»

سمپل افزود:

«به باور من حقیقت موضوع این است که شاخۀ ولایت خراسان داعش در افغانستان و هم در پاکستان فعالیت می کند و همان قدر که مخالف حکومت طالبان است ، مخالف حکومت فعلی پاکستان نیز است.»

در یک بمبگذاری در ماه اسد سال گذشته در پاکستان که مسئولیتش را شاخۀ ولایت خراسان داعش پذیرفت ، دستکم ۶۳ تن کشته شدند.در این رویداد در گردهمایی جمعیت علمای اسلام پاکستان در منطقۀ باجور ایالت خیبرپختونخوا بیش از ۱۰۰ تن دیگر زخم برداشتند.

طالبان همواره ادعا می کنند که داعش به ویژه ساخه خراسان آن در افغانستان پایگاه و فعالیت ندارد،

شاخۀ ولایت خراسان داعش در سال ۲۰۱۵ عمدتاً توسط جنگجویان ناراضی طالبان پاکستانی به سرکردگی حافظ سعید خان یک فرمانده پیشین طالبان پاکستانی در منطقۀ در امتداد خط دیورند اعلام موجودیت کرد و سپس فعالیت‌هایش را به ولایت‌های ننگرهار، کنر و جوزجان گسترش داد.

به اساس گزارش ها، از سال ۲۰۲۰ به این طرف، ثناء الله غفاری به نام مستعار شهاب المهاجر رهبری شاخه ولایت خراسان را به عهده دارد.ایالات متحده بر سر گرفتاری او ده میلیون دالر انعام تعیین کرده است.

خبرگزاری رویترز به نقل از منابع خود قبلاً گزارش داده بود که غفاری ۲۹ ساله پس از زخمی شدن در افغانستان پارسال به پاکستان گریخت و گمان می‌رود در ایالت مرزی بلوچستان مخفی شده باشد.

از زمان بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان در بیش از سه سال گذشته، شاخۀ ولایت خراسان داعش مسئولیت چندین حملۀ مرگبار را در این کشور پذیرفته است. دفتر هیئت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) در گزارش سه ماهه اش در آخرهای ماه اکتوبر گفت که از ماه جولای تا ماه سپتمبر امسال ، ۲۸ غیرنظامی در حملات داعش در این کشور کشته و ۵۰ غیرنظامی زخمی شده اند.

شورای امنیت سازمان ملل متحد در جریان سه سال گذشته چندین بار در مورد فعالیت های داعش و شاخه خراسان آن مباحث زیادی داشته است.

شورای امنیت سازمان ملل در اعلامیه ای سال گذشته گفته بود که شمار جنگجویان شاخۀ ولایت خراسان داعش و اعضای خانواده‌های آنها در افغانستان، بین ۴۰۰۰ تا ۶۰۰۰ تن تخمین زده شده است.

وزارت خارجۀ ایالات متحده در ماه اسد اعلام کرد که شاخۀ ولایت خراسان داعش در افغانستان مستقر است و بیشتر از استخراج منابع طبیعی، به‌ویژه استخراج غیرقانونی معدن "تالک" در ننگرهار و قاچاق آن به خارج از افغانستان سود می‌برد.

این وزارت در اعلامیه ای گفت که برای ارائۀ اطلاعاتی که منجر به اخلال شبکۀ‌ مالی این شاخۀ داعش شود، ۱۰ میلیون دالر انعام می‌دهد.

برخی ناظران به این باور هستند که فارغ از اینکه رهبری شاخۀ خراسان داعش در حال حاضر در کجا است ، این گروه یک خطر بالقوه برای افغانستان ، منطقه و فراتر از آن پنداشته می شود.