با آنکه پیش از این هم حکومت طالبان از آنچه کندنکاری غیر شفاف معادن طبیعی خوانده شده، مورد انتقاد قرار گرفته بود، اما یکبار دیگر معاونیت اقتصادی ریاستالوزرای طالبان میگوید که کار اکتشاف و استخراج ۲۱ معدن بزرگ را در این کشور آغاز کرده است.
این اداره حکومت طالبان روز یکشنبه ۱۰ نوامبر با نشر اعلامیهای در شبکه ایکس (توئیتر سابق) خود گفته که در این کندنکاری، معادن آهن، سرب، جست، طلای سرخ، یاقوت، کرومایت، سمنت، باریت و ذغال سنگ شاملاند.
در این اعلامیه همچنان آمده که مقیاس بزرگ این معادن در ولایات هرات، بغلان، پروان، غور و کندهار موقعیت دارند.
معاونیت اقتصادی ریاستالوزرای حکومت طالبان در مورد قراردادها و چگونگی استخراج این معادن جزئیات نداده است.
این در حالی است که حکومت طالبان پیش از این نیز با انتقادهایی از استخراج غیر مسلکی معادن طبیعی مواجه بوده است.
بیشتر در این باره: حکومت طالبان قرار داد استخراج گاز ساحهٔ « طوطی میدان » ولایت جوزجان را به یک شرکت ازبکستانی دادآگاهان ادعا میکنند که طالبان اینگونه قراردادها را بدون در نظر گرفتن ارزیابی مناسب و معیارهای بینالمللی امضا میکنند.
عالم خان احمدزی، آگاه امور منابع طبیعی و استاد در پوهنتون کالیفورنیا، به رادیو آزادی گفت: "در این بیشتر از سه سال، در مورد معادن و زیربناهای طبیعی که کندنکاری میشود، معلوماتی وجود ندارد. من فکر میکنم معلومات دادن اینقدر دشوار نیست. جزئیات و چگونگی همه قراردادها را در وبسایت این وزارت قرار دهند تا رسانهها و مردم در مورد آن بدانند. آنان میگویند که شفافیت وجود دارد، اما معلوم نمیشود."
به گفتۀ احمدزی، از آنجایی که حکومت طالبان به رسمیت شناخته نشده است، شرکتهای بزرگ که میتوانند منابع طبیعی افغانستان را به قیمت بالا بخرند، به استخراج معادن افغانستان علاقه نشان نمیدهند و طالبان هم این منابع را به نرخ ارزان قرارداد میکنند.
عبدالواحد سادات، رئیس اتحادیۀ حقوقدانان افغانستان در اروپا، میگوید تا زمانی که چارچوب واضح و شفاف حقوقی برای استخراج معادن افغانستان به وجود نیاید، به نفع مردم افغانستان نخواهد بود. "تا هنوز معلوم نیست که حکومت طالبان قراردادهای معادن را بر اساس کدام قانون انجام میدهد، در چه مدت و به چه شکلی. این مهم است که در این مورد وضاحت داده شود. اگر اینگونه نباشد، فایده ندارد؛ اگر در چارچوب قانون نباشد، شک به وجود میآید و بدبختانه اکنون این فضا حاکم است."
افغانستان یکی از کشورهایی است که منابع طبیعی زیاد و سنگهای قیمتی و نیمهقیمتی فراوان دارد.
وزارت معادن در نظام جمهوری پیشین گفته بود که ارزش این منابع طبیعی به سه تریلیون دالر میرسد.
هرچند این کشور از نگاه منابع طبیعی در جهان یک کشور دستنخورده حساب میشود، اما در سال ۲۰۲۴ میلادی در درجهبندی جهانی گرسنگی، در میان از ۱۲۷ کشور جایگاه ۱۱۶ را گرفت.