طبق گزارش رسانه های ایرانی، عسکر جلالیان معاون حقوق بشر و امور بین المللی وزارت عدلیه ایران، به کابل سفر می کند تا با مقامات طالبان درباره تبادل زندانیان گفتگو کند.
این گزارشها اشاره ای به زمان سفر جلالیان به کابل نکرده اند، اما به نقل از او آمده است که روند بازگشت زندانیان طبق قوانین بین المللی و با همکاری مقامات افغان انجام خواهد شد.
میر عبدالواحد سادات، رئیس انجمن حقوقدانان افغانستان که اکنون در دنمارک زندگی میکند، میگوید که قبلاً میان دو کشور توافقی برای تبادل زندانیان وجود داشت، اما اکنون وضعیت روشن نیست:
" در وضعیت فعلی مشکل اساسی این است که با وجود روابط نزدیک ایران با طالبان، حکومت طالبان به رسمیت شناخته نشده است و مسله تبادله زندانیان با درنظر داشت مشکلات که در سیستم قضایی افغانستان وجود دارد و با درنظر داشت وضعیت فعلی اشکالات و سوالات زیادی در اینجا مطرح است."
میر عبدالواحد سادات، رئیس انجمن حقوقدانان افغانستان
رسانه های ایرانی به روز چهارشنبه به نقل از جلالیان گزارش دادند که طالبان باید به توافقنامه سال ۱۳۵۸ وفادار باشند که طبق آن، کابل و تهران تعهد به تبادل زندانیان کرده اند.
به گفته خبرگزاریهای دولتی ایران، این کشور یک هزار زندانی افغان را طی دو ماه به افغانستان تحویل خواهد داد و در مقابل، طالبان نیز زندانیان ایرانی را از زندانهای افغانستان آزاد خواهند کرد.
در این گزارشها به تعداد دقیق زندانیان ایرانی در افغانستان اشاره نشده است، اما پیشتر گزارشهایی منتشر شده بود که حدود ده ایرانی در زندانهای افغانستان زندانی هستند.
خانواده های زندانیان افغان در ایران: نگران هستیم که ایران افراد دارای جرایم کوچک را تبادله کند و سایرین در زندانها بمانند
به گفته وزارت عدلیه ایران، بیشتر افغانهای که در ایران زندانی هستند به دلیل جرایم مرتبط با مواد مخدر بازداشت شده اند و برخی دیگر به دلیل جرایم عادی زندانی هستند که مدت حبس شان هنوز به پایان نرسیده است.
خانواده های برخی زندانیان افغان در ایران نگران اند که ایران کسانی را تبادله نکند که به جرمهای عادی محکوم شده اند.
یکی از این افراد، دختری است که برادرش در زندان اصفهان زندانی است و به رادیو آزادی گفت:
" حدود یک هفته می شود که از رفیق هایش را یکی یکی اعدام کردند، پنج سال آنها در زندان بودند، از امارت اسلامی میخواهم فکر به حال این زندانی ها بکنند، اکر انتقال می دهند درست و حسابی انتقال بدهند، کسانیکه جرم شان سنگین است را انتقال بدهند."
در ماه ها اخیر دهها افغان در زندان های ایران اعدام شده اند.
سازمان حقوق بشری ایرانی «حال وش» این هفته گزارش داد که یک افغان ۲۸ ساله به نام محمد نبی پوپلزی در زندان زاهدان به جرم مواد مخدر اعدام شده است.
به باور حال‌وش، امسال اعدام افغانها در ایران به طور چشمگیری افزایش یافته است.
این سازمان حقوق بشری اعلام کرد که شمار افغانهای اعدام شده در زندان زاهدان به پنجاه نفر رسیده است.
پیشتر، سازمان حقوق بشر ایران مستقر در اسلو گزارش داده بود که ایران در ماه اکتوبر ۱۶۶ تن را اعدام کرده که سیزده تن از آنها افغان بوده اند.
سازمانهای مدافع حقوق بشر ایران را متهم میکنند که روند بررسی پرونده‌ها عادلانه نیست و بیشتر زندانیان به وکیل مدافع دسترسی ندارند