وزارت امور خارجۀ ایران روز گذشته علیرضا بیگدلی، معاون سابق قنسولی وزارت امور خارجه را به جای کاظمی قمی بهعنوان سرپرست جدید نمایندگی دیپلماتیک ایران در کابل منصوب کرد.
با این حال، کارشناسان سیاسی و دیپلوماتان افغان علت برکناری فرستادهگان ویژه برای افغانستان را کاهش نقش حکومت طالبان در سیاست این کشورها بیان میکنند.
برکناری نمایندههای ویژه برخی از کشورها برای افغانستان از دیدگاه شماری از آگاهان امور بینالمللی و سیاسی افغان، کاهش نقش حکومت طالبان در سیاستهای این کشورها دانسته میشود.
اخیراً، امریکا، پاکستان و ایران نمایندگان ویژۀ خود برای افغانستان را برکنار کردهاند.
غوث جانباز، دیپلومات پیشین افغان، روز دوشنبه در این مورد به رادیو آزادی گفت:
«از این معلوم میشود که افغانستان در سیاستهای برخی کشورها نقش اول را ندارد و این کشورها میخواهند تعاملات خود را با حاکمیت فعلی در افغانستان از طریق مجراهای عمومی عنعنوی و دیپلوماتیک تعیین کنند.»
بیشتر در این باره: علیرضا بیگدلی به جای کاظیمی قمی سرپرست جدید نمایندگی ایران در کابل منصوب شد
همچنان، همایون محتاط، یک دیپلومات پیشین دیگر افغان، این تصمیم شماری از کشورها را نشانهای از خستهگی سیاسی و به بنبست رسیدن روابط آنان با طالبان بیان میکند.
او به رادیو آزادی گفت:
«یک اصطلاح که ما در دیپلوماسی داریم به نام (خستهگی سیاسی) در روابط این کشورها با طالبان دیده میشود. یعنی زمانی که شما با یک رژیم دفکتو تعامل میکنید و توقعات و پاسخهایی را که دریافت نمیکنید، به یک نوع خستهگی و بنبست مواجه میشوید و همین فاکتور سبب برکناری نمایندههای خاص شده میتواند.»
از سوی دیگر، داکتر صلاحالدین سعیدی، آگاه سیاسی، در مورد تغییر نمایندۀ ایران در افغانستان به رادیو آزادی چنین گفت:
«در واقعیت، تغییر و لغو نمایندۀ خاص ایران برای افغانستان میتواند مرتبط به منع ورود کتب از ایران از سوی طالبان و جمعآوری کتابهایی باشد که در گذشته از سوی بخش فرهنگی ایران به افغانستان کار میشد و بسیاری از این کتابها حریق شد. این نشان میدهد که حاکمیت ایران به این نتیجه رسیده که کار دیپلوماتهایشان در افغانستان مؤثر نیست.»
این در حالیست که روز یکشنبه ۲۴ نوامبر، سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجۀ ایران، حسن کاظمی قمی، نمایندۀ ویژۀ رئیسجمهور ایران و سرپرست سفارت ایران در کابل، را برکنار و علیرضا بیگدلی، معاون پیشین قنسولی وزارت خارجۀ ایران، را بهعنوان سفیر تازه نمایندگی ایران در کابل منصوب کرد.
پیش از این، وزارت خارجۀ پاکستان در دهم سپتمبر آصف درانی، نمایندۀ ویژۀ این کشور در امور افغانستان، را از سمتاش برکنار کرد. به دنبال آن، ایالات متحدۀ امریکا در اوایل ماه اکتوبر سال جاری، تام وست را از سمت نمایندۀ ویژۀ این کشور برای افغانستان برکنار کرده بود.
حسن کاظمی قمی در ماه قوس سال ۱۴۰۱ بهعنوان سفیر ایران در کابل منصوب شده بود و علاوه بر نقش سفیر، بهعنوان نمایندۀ ویژۀ رئیسجمهور ایران در امور افغانستان نیز فعالیت میکرد.
علیرضا بیگدلی، سفیر تازه معرفیشدۀ ایران برای افغانستان، پیش از این در سمتهای معاون سابق قنسولی وزارت امور خارجه، نمایندۀ دیپلوماتیک ایران در قزاقستان، و به حیث سفیر ایران در کشورهای آذربایجان، قبرس و ترکیه کار کرده است.
گفتنیاست که تاکنون هیچ کشور جهان حکومت طالبان در افغانستان را به رسمیت نشناخته، اما مقامات طالبان همواره خواهان روابط خوب با تمام کشورهای جهان هستند.
حکومت طالبان در حالی خواهان تعامل مثبت با کشورهای جهاناند که نهادهای مختلف جهانی و کشورها به دلیل اقدامات سرکوبگرانه طالبان در افغانستان، آنان را همواره مورد انتقاد قرار دادهاند.