تعدادی از این خانواده‌ها می‌گویند که با بازگشت طالبان به قدرت، مشکلات اقتصادی‌شان شدت یافته و نبود فرصت‌های شغلی آنان را در تنگنای بیشتری قرار داده.
"شخصاً خودم از دکاندار پیش روی خانه ما شش هزار افغانی قرضدار هستم که همرایش احوال پرسی هم دارم."
فدا محمد، مردی 35 ساله از ناحیه هفدهم شهر کابل، یکی از هزاران نفری است که برای تأمین نیازهای روزمره خود به دکان‌داران محلی بدهکار شده‌اند.
او که سرپرستی یک خانواده شش نفره را بر عهده دارد، می‌گوید که دشواری در گرفتن قرض از دکان‌داران محلی هم بر مشکلات خانواده‌اش افزوده است.
بیشتر در این باره: یونیسف: بیش از یک میلیون کودک در افغانستان برای تشخیص سوءتغذیه معاینه شدند"باور به خدا کنید که چندین بار تقاضای پول کرده، اما حیران مانده ام که چه باید کنم. راه و چاره هم نیست. حتی بعضی اوقات راه خود را چپ می‌کنم به یک کوچه دیگر میروم که همین نفر پولش را تقاضا نکند. راه و چاره هم ندارم بجز این که خداوند از غیب خودش کمک ما کند."
"در گذشته می‌توانستیم هفته یک بار و یا دو هفته بعد یک بار گوشت خریداری کنیم. باور به خدا کنید شاید باور شما نشود حالا ماه‌ها می‌گذرد اما نمی توانیم گوشت خریداری کنیم."
دیگران هم مشکلات مشابهی دارند.
پلوشه، زنی 38 ساله و سرپرست خانواده‌ای پنج نفره، نیز از وضعیت دشوار اقتصادی خود می‌گوید:
"بیکاری، فقر و بیچارگی، مریضی، خانه کرایی، دو ماه شد کرایه خانه مانده، چهار ماه شد بل برق را تحویل نکردیم، همه روزه پشت کوچه می آیند. از یک دکاندار قرضدار، از دیگر دکاندار قرضدار، در بسیار یک فقر بیچارگی من و تمام مردم قرار دارند. سه روز شد خود ما روغن نداریم. هیچ چیز در خانه نیست، وسایل خانه تا زمانی که بود فروختیم و خوردیم، حالا وسایل خانه هم تمام شد."
او اضافه می‌کند که در گذشته زنان می‌توانستند در خانه‌های دیگران کار داشته باشند، اما حالا فرصت‌های شغلی برای زنان نیز از میان رفته است.
برنامه جهانی غذا اخیراً در گزارشی گفت که بسیاری از خانواده‌های افغانستان، به‌ویژه در مناطق روستایی، در وضعیت بحرانی قرضداری به سر می‌برند. این سازمان گفته که در سال 2024 از هر چهار خانواده، سه خانواده و در مناطق روستایی از هر پنج خانواده چهار خانواده قرض دار اند.
بخش افغانستان برنامۀ جهانی غذا در گزارشی تازه اش در صفحۀ ایکس خود نوشته که خانواده‌ها در افغانستان به گونۀ متوسط ۳۸ هزار و ۲۰۰ افغانی برای تامین نیازهای غذایی‌شان بدهکار هستند.
برنامۀ جهانی غذا همچنان هشدار داده که با وجود این و با توجه به شرایط کنونی بسیاری از خانواده‌های نیازمند در ماه‌های آینده به دلیل کمبود بودجه قادر به دریافت کمک‌های این سازمان نخواهند بود.
سخنگویان طالبان برای تبصره در مورد مشکلات قرضداری مردم تا تهیه این گزارش در دسترس نبودند.
مردم افغانستان در سه سال گذشته از بیکاری و ناداری شکایت داشتند.
اما فیصل خاموش، سخنگوی وزارت شهدا و معلولین حکومت طالبان، به تاریخ ۱۶ نومبر در صفحۀ ایکس (توئیتر سابق) نوشت که این وزارت در پنج ماه گذشته بیش از ۱۰ میلیارد افغانی را برای یتیمان، معلولین و بیوه‌های کشور توزیع کرده است.
اما بسیاری از زنانی که سرپرستی خانواده‌های خود را به عهده دارند و همچنان شمار زیادی از بیوه‌ها و یتیمان در افغانستان مدعی‌اند که کمکی دریافت نکرده‌اند.
برخی از فعالان اجتماعی وضعیت مردم را وخیم‌تر از آمار رسمی می‌دانند. زبیر امیری، یکی از این فعالان، به رادیو آزادی چنین می گوید:
"شرایط اقتصادی در افغانستان هر روز بدتر می‌شود. از یک سو سردی هوا و از طرف دیگر نبود زمینه‌های کاری برای مردم باعث شده که فقر اقتصادی افزایش پیدا کند و این وضعیت زیاد نگران کننده است. بیشتر خانواده‌ها در سه وقت نان یک وقت آن را هم به مشکل پیدا می‌کنند،حکومت طالبان هم در کاهش فقر مردم هیچ گونه کاری نکرده، اگر می‌کرد، حالا مردم افغانستان به این وضعیت روبرو نمی بودند."
فرحت رحمان یک فعال اجتماعی است. او می‌گوید که مشکلات زیاد است اما می‌شود این نکته‌ها را به عنوان راه حل بالقوه پیشنهاد کرد.
بیشتر در این باره:
برنامه جهانی غذا: از هر چهار نفر در افغانستان، تنها یک نفر «نان خشک» برای خوردن داردبرنامه جهانی غذا: ۶۰۰ هزار زن در افغانستان به دلیل کمبود بودجه از دریافت مواد غذایی محروم می‌شوندنگرانی از وضعیت صحی کودکان در افغانستان؛ میلیون ها کودک به کمک های فوری نیاز دارند"جامعه جهانی باید کمک‌ها را بیشتر بسازند و کمک‌ها باید از طریق موسساتی که مربوط به جامعۀ جهانی می‌شود باید صورت بگیرد تا مستقیم به مردم و کسانی که مستحق هستند برسد، چون ما اعتمادی به حکومت طالبان نداریم، حکومت طالبان هم فاسد شده و تضمین وجود ندارد که کمک‌ها به مستحقین برسد."
خانم رحمانی می‌گوید که افزایش شفافیت در توزیع کمک‌ها توسط جامعه جهانی و ایجاد فرصت‌های شغلی و اقتصادی می‌تواند به عنوان روزنه امیدی برای بهبود بحران فعلی باشد.