وزارت داخله ایران: ظرف یک‌سال بیش از ۱ میلیون و ۵۰۰ هزار «تبعه‌ی غیرمجاز» اخراج شده اند

افغانستان - مقامات محلی نیمروز می‌گویند که روزانه حدود ۲۵۰۰ مهاجران افغان از ایران به نیمروز بر می‌گردند. (تصویر آرشیف)

در پی موج گسترده اخراج مهاجران افغان در ماه‌های اخیر، وزارت داخله ایران می‌گوید که در یک سال، بیش از یک و نیم میلیون «تبعه‌ی غیرمجاز» را بازداشت و از این کشور اخراج کرده‌اند.

عباس علی‌پور، مدیر عمومی تقسیمات کشوری این وزارت، روز دوشنبه شانزدهم دسامبر در یک نشست در ایران گفته است که این افراد بدون اسناد از شهرها و روستاهای آن کشور اخراج شده‌اند.

او افزوده است که برای جلوگیری از ورود مجدد این افراد، ثبت نشان انگشت صورت گرفته تا آنان نتوانند با تغییر هویت دوباره برگردند.

این مقام در مورد آخرین آمار مهاجران اخراج‌شده جزئیات بیشتری ارائه نکرده است.

ورود مهاجران افغان از مرز اسلام قلعه

مقام‌ها و رسانه‌های ایرانی اصطلاح "اتباع خارجی یا غیرمجاز" را به مهاجران افغان در این کشور به کار می‌برند.

در همین حال، برخی از افغان‌هایی که اخیراً از ایران اخراج شدند، در صحبت با رادیو آزادی گفتند که از برخورد نامناسب پولیس ایران دچار مشکلات روانی شده بودند و اکنون با بیکاری و اقتصاد ضعیف، وضعیت بدی را در افغانستان می‌گذرانند.

من یک سال پیش از ایران به افغانستان دیپورت شدم. پولیس در هر جا به دنبال افغان‌ها می‌گشت و اسناددار و بی‌سند را جمع‌آوری می‌کرد.

صفی‌الله به رادیو آزادی گفت:

«من یک سال پیش از ایران به افغانستان دیپورت شدم. پولیس در هر جا به دنبال افغان‌ها می‌گشت و اسناددار و بی‌سند را جمع‌آوری می‌کرد. اذیت و آزار بسیار زیاد بود. ماندن هم در آنجا درست نبود، زیرا نمی‌توانستیم کار کنیم و مثل یک مجرم خود را پنهان می‌کردیم. پولیس ایران ما را هم بد و رد می‌گفت و هم شکنجه می‌کرد.»

محمد ناظم، شهروند دیگر افغانستان است که به گفته اش از ایران اخراج شده است.

«سه ماه پیش از ایران به افغانستان دیپورت شدم. آنجا که بودیم، زندگی با ترس همراه بود و هر لحظه نگران بودم که امروز مرا اخراج می‌کنند یا فردا. دچار مشکلات روانی شدم. شرایط زندگی در کشور ما خوب نیست و چاره‌ای نداریم. آنجا خوب بود؛ یک نان صبح و شب پیدا می‌شد.»

این در حالی است که در بسیاری از شهرهای ایران، اقامت، کار و حتی کرایه خانه برای مهاجران افغان ممنوع شده است.

شکایت از رفتار پولیس ایران با مهاجران
رویهٔ پولیس اصلاً انسانی نیست. مردم مهاجر افغان را به دید خوبی نمی‌بینند و آن‌ها را انسان نمی‌دانند.

مهاجران افغان حتی با داشتن اسناد نیز از برخورد نامناسب پولیس ایران شکایت دارند.

ذکی پارسا که به گفته اش به‌طور قانونی در ایران زندگی می‌کند، به رادیو آزادی گفت:

«رویهٔ پولیس اصلاً انسانی نیست. مردم مهاجر افغان را به دید خوبی نمی‌بینند و آن‌ها را انسان نمی‌دانند. برداشت غلط آن‌ها این است که قیمتی یا سطح بالای بیکاری به خاطر مهاجران افغان است.»

عباس علی‌پور، مدیر عمومی تقسیمات کشوری وزارت داخله ایران، همچنان گفته است که برای جلوگیری از ورود غیرقانونی افغان‌ها، بستن مرزهای مشترک با سیم، آهن و گچ کافی نیست و بر نیاز به «سیستم‌های نوری» که بتوانند مرز را دقیقاً نظارت کنند، تأکید کرده است.

حدود یک ماه پیش، فضل محمد حقانی، سفیر طالبان در سفارت افغانستان در تهران و نادر یاراحمدی، رئیس دفتر امور اتباع خارجی، درباره مشکلات مربوط به مهاجران افغان، از جمله بازگشت داوطلبانه به افغانستان و اقامت قانونی افغان‌ها در ایران گفت‌وگو کردند.

پیش‌تر، فرمانده نیروی انتظامی ایران از اخراج ۲ میلیون اتباع خارجی تا پایان سال جاری خورشیدی خبر داده بود.

به گزارش کمیشنری عالی سازمان ملل متحد، در حال حاضر ۸.۳ میلیون مهاجر افغان در ایران اقامت دارند.