فواد یکتن از افغان های مهاجر مقیم ایران از وضعیت مهاجران دراین کشور شکایت می کند:
سابقه مهاجرت ازافغانستان به سالهای 1980 بر می گردد که بعد از مداخله نظامی اتحاد شوروی وقت ملیون ها نفر آواره شده به پاکستان وایران رفتند
" فعلا درشهر پردیس تهران هستم . وضعیت مسافران افغان درایران بسیار بد است ، دو هفته می شود که یک تعداد زیادی افغان های مسافر را بازداشت کردند همه را به افغانستان رد مرز کردند ، برخی هنوز دربازداشت اند متهم شده اند."
بیشترین تعداد مهاجران افغان از سالیان متمادی درکشورهای همجوار پاکستان وایران مقیم اند وبه کشورهای دور ونزدیک دیگر نیز آواره شده اند.
یک تعداد بسیاری از جوانان حتی با پذیرفتن خطرمرگ راه هجرت را به پیش گرفته و خود را به کشورهای شمال وغرب اروپا نیز رسانیده اند.
وحید الله امیری یکتن دیگر از مهاجران افغان که از دوسال به اینسو درترکیه بسر می برد درپیام خود به رادیو آزادی چنین گفت:
" وضعیت افغان ها دراینجا خصوصا جوانان بسیار قابل نگرانی است. درسرحدات وهمچنین درسرحد ترکیه وایران به سوی افغان ها وجوانان تیراندازی می شود ، روش خیراخلاقی وغیرانسانی با آنها صورت می گیرد. همچنین افغان ها درشفاخانه ها ، کمپ ها ودرزندان ها در بی سرنوشتی بسر می برند. کسی از وضعیت ما نمی پرسد وجستجو نمی کند."
ناملایمات سیاسی و اقتصادی ، واثر تغییرات اقلیمی از علت های اصلی مهاجرت افغان ها به خارج و بیجا شدن از مناطق اصلی در داخل کشور شناخته می شود.
سازمان جهانی مهاجرت چند ماه پیش گفت که از سال 2020 به اینسو حدود 8 ملیون نفر از افغانستان هجرت کرده اند.
کمشنری عالی ملل متحد برای پناهجویان قبل از تحولات اخیر درسوریه گفته بود که پناهجویان افغان پس از پناهجویان سوری و اوکراینی سومین جمعیت بزرگ آواره در جهان هستند.
ازسوی دیگر ، کمشنری عالی ملل متحد برای پناهجویان نیز چند ماه پیش گفت که درمجموع 10.9 ملیون افغان به علت جنگ وخشونت آواره شده اند که اکثریت درداخل کشور یا کشورهای همجوار زندگی می کنند.
این نهاد افزود که طبق آمار حکومت ایران 4.5 ملیون مهاجر افغان درایران بسر می برند. 3.2 ملیون نفر درداخل افغانستان از مناطق اصلی خود بیجا شده اند وبیش از 650 هزار نفر از 15 سپتمبر سال 2023 به اینسو به کشور خود از پاکستان برگشته اند. پاکستان هنوز هم میزبان حدود 3 ملیون مهاجر افغان است . روند اخراج مهاجران افغان از ایران نیز دراین اواخر سرعت اختیار کرده است.
کمشنری عالی ملل متحد برای پناهجویان قبل از تحولات اخیر درسوریه گفته بود که پناهجویان افغان پس از پناهجویان سوری و اوکراینی سومین جمعیت بزرگ آواره در جهان هستند.
این سازمان گفته است که یک میلیون افغان به کشورهای اروپایی پناهنده شدهاند. از مجموع همۀ مهاجران افغان در خارج، ۸۵ درصد آنها در کشورهای همسایه مانند ایران و پاکستان بسر می برند.
سابقه هجرت ازافغانستان به سالهای 1980 بر می گردد که بعد از مداخله نظامی اتحاد شوروی وقت ملیون ها نفر آواره شده به پاکستان وایران رفتند. با ادامه جنگ داخلی بعد از خروج قوای شوروی ازافغانستان هجرت ازاین کشور ادامه یافت وبعد ازبرگشت طالبان به قدرت دراگست سال 2021 سیر صعودی داشته است.