این ممنوعیت که از اول فبروری اجرایی شده است، برای زنانی که در اماکن عمومی نقاب بپوشند، جریمهای معادل ۲۰ هزار سوم (۲۳۰ دالر) در نظر گرفته است.
پوشش اسلامی زنان و ریش مردان مدتهاست که محور کارزارهای دولتی و مباحث عمومی در آسیای مرکزی بوده است، جایی که دولتهای بهشدت سکولار از گسترش نفوذ اسلام بیم دارند.
قانونگذاران قرغیزستان اعلام کردهاند که این ممنوعیت به دلایل امنیتی ضروری است تا چهره افراد قابل مشاهده و شناسایی باشد. اما مخالفان میگویند این قانون، زنان را از آزادی انتخاب پوشش دلخواهشان محروم میکند.
بخشی از سنتهای ما
این ممنوعیت بخشی از اصلاحیه قانون حوزه دینی است. این اصلاحیه که توسط رئیسجمهور سدیر جباروف در ۲۱ جنوری امضا شد، بهطور مشخص از نقاب نام نمیبرد.
این قانون، "لباسی که شناسایی فرد را در ادارات دولتی و اماکن عمومی غیرممکن میسازد" را ممنوع کرده است.
اما این قانون، "لباسی که شناسایی فرد را در ادارات دولتی و اماکن عمومی غیرممکن میسازد" را ممنوع کرده است؛ اصطلاحی که در آسیای مرکزی معمولاً به نقاب اشاره دارد. پوششهایی که برای کار یا امور طبی ضروری هستند، از این ممنوعیت مستثنی شدهاند.
قانونگذاران و مقامات دینی مورد حمایت دولت تأکید کردهاند که این ممنوعیت شامل حجاب، یعنی چادر اسلامی که مو و گردن را میپوشاند اما چهره را باز میگذارد، نمیشود.
قرغیزستان تنها کشور در آسیای مرکزی است که اجازه پوشیدن حجاب در مکاتب و ادارات را میدهد.
نورلانبک شاکیف، رئیس پارلمان قرغیزستان، هنگام ارائه این لایحه در سال گذشته، گفت: "هیچ محدودیتی برای چادر وجود نخواهد داشت. مادران و خواهران ما همیشه چادر را بهعنوان بخشی از سنتها و دین ما پوشیدهاند."
نقاب در کشورهای حوزه خلیج فارس رایج است. اگرچه در قرغیزستان سنتی برای پوشیدن نقاب وجود نداشته، اما در سالهای اخیر این پوشش در میان برخی از زنان محافظهکار محبوبیت یافته.
بحثهای داغ
سالهاست که در قرغیزستان درباره نقاب بحثهای عمومی گستردهای جریان دارد. افزایش محبوبیت آن باعث شد که حدود یک دهه پیش، کارزار دولتی با عنوان "به کجا میرویم؟" به راه بیفتد.
در سال ۲۰۲۳، نماینده مجلس، شرافتخان مجیدووا، پس از سفر به منطقه اوش، که در آنجا از افزایش تعداد زنانی که نقاب میپوشند، ابراز شگفتی کرد، کمپینی جدید علیه نقاب راهاندازی کرد.
او در یک جلسه پارلمانی ادعا کرد: "هر چهارمین زن در اوش نقاب میپوشد و تعداد آنها روز به روز در حال افزایش است."
کمپین مجیدووا همچنین ریش دراز مردان را هدف قرار داد، که بهطور گستردهای بهعنوان نشانهای از محافظهکاری دینی تلقی میشود. او از دولت و پارلمان خواست تا نقاب و ریش دراز را بهعنوان تهدیدهای امنیتی ممنوع کنند.
اداره روحانیون مسلمان قرغیزستان که تحت حمایت دولت است، بهصورت علنی اعلام کرده است که "حجاب برای زنان مسلمان واجب است اما نقاب نیست."
اما منتقدان هشدار دادهاند که این ممنوعیت باعث به حاشیه رفتن و منزوی شدن زنانی خواهد شد که نقاب میپوشند.
به نام امنیت
دیگر کشورهای آسیای مرکزی، از جمله قزاقستان، تاجیکستان و ازبکستان، حجاب را در مکاتب، ادارات و ساختمانهای دولتی ممنوع کردهاند.
در تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان، پولیس در جادهها و بازارها دست به یورش زده و مردانی را که ریش دراز دارند، دستگیر و مجبور به تراشیدن ریش آنها کرده است.
این محدودیتها معمولاً زیر نام حفظ امنیت و پاسداری از ارزشهای سنتی اعمال میشود.
مقامات آسیای مرکزی اصرار دارند که پوشش ملی آنها با الزامات پوشش اسلامی برای زنان مطابقت دارد.
ترکمنستان بهطور رسمی حجاب را ممنوع نکرده است، اما زنان را ملزم به پوشیدن لباس ملی ترکمنی در محل کار و رویدادهای عمومی میکند.
گزارشهایی وجود دارد که نشان میدهد برخی زنان محجبه توسط مقامات مجبور به برداشتن چادر خود شدهاند.
تاجیکستان بهطور مداوم پوشش سنتی تاجیکی برای زنان را ترویج داده و لباسهایی را که "بیگانه" با فرهنگ تاجیکی میداند، از جمله پوششهای اسلامی، غیرقانونی اعلام کرده است.