اما در افغانستان، افراد مبتلا به این بیماری و خانواده‌های شان از کمبود امکانات درمانی شکایت دارند.
آنها می‌گویند که برای درمان سرطان باید به کشورهای دیگر، به ویژه کشورهای همسایه سفر کنند، اما به گفته آنها، به دلیل مشکلات اقتصادی، توانایی این کار را ندارند.
احمد خالد امرخیل، یک خبرنگار افغان که از هشت سال به سرطان جگر مبتلا است، به رادیو آزادی گفت که چندین بار به کشورهای مانند پاکستان و هند سفر کرده، اما اکنون به دلیل مشکلات مالی و ویزه، رفتن به این کشورها برایش دشوار شده است: " در افغانستان برای درمان این نوع بیماری‌ها هیچ مرکز خاصی وجود ندارد و هر بیمارستانی که مراجعه کنید نمی‌تواند درمان این بیماری را انجام دهد. متأسفانه من هنوز نتوانسته‌ام به طور کامل این بیماری را درمان کنم."
با همکاری نهادهای بین‌المللی، مراکز خاص برای درمان بیماران سرطان در افغانستان تأسیس شود تا بیماران مجبور نشوند برای درمان به کشور های دیگر بروند.
نعمان، یکی از ساکنان کابل، می‌گوید که به دلیل تأخیر در تشخیص و نبود امکانات مناسب درمانی، دختر۱۷ سالۀ کاکایش که به سرطان جگر مبتلا بود، یک هفته پیش فوت کرد: " به خاطر سیستم ضعیف، آزمایش‌هایمان سه یا چهار روز طول کشید. سپس آنها گفتند که او به سرطان جگر مبتلا بود و نزدیک به ۵۰ درصد جگرش از بین رفته بود و دچار خونریزی مغزی نیز شده بود. وضعیتش طوری نبود که ما بتوانیم او را به کشور دیگری ببریم و آنجا درمان کنیم. ما مجبور شدیم در اینجا منتظر بمانیم. او زیر اکسیژن بود و به همین دلیل مجبوریت‌ها و عدم وجود داکتران خوب و بیمارستان‌های مجهز در افغانستان نتوانستیم درمانش را به موقع انجام دهیم و متأسفانه او فوت کرد."
آنها از حکومت طالبان می‌خواهند که با همکاری نهادهای بین‌المللی، مراکز خاصی برای درمان بیماران سرطانی تأسیس کند تا بیماران مجبور نشوند برای درمان از کشور خارج شوند.
شفق شینواری، رئیس بنیاد مبارزه با سرطان در افغانستان، مشکلات مربوط به تشخیص، درمان و کمبود آگاهی عمومی درباره سرطان را می‌پذیرد و می‌گوید که ۷۰ درصد بیماران که نیاز به رادیوتراپی دارند، به دلیل عدم وجود ماشین‌های لازم در کشور، مجبورند به کشورهای همسایه سفر کنند.
آقای شینواری افزود که برای حل این مشکل، تلاش‌های بنیاد در حال انجام است:
" بنیاد سرطان افغانستان در تلاش است تا با هماهنگی چهار یا پنج کشور، چهار دستگاه رادیوتراپی را تا سال ۲۰۲۵ وارد کند زیرا این دستگاه‌ها بسیار قیمت هستند و میلیون‌ها دلار هزینه دارند. ما با وزارت صحت عامه و نهادهای دیگر و سازمان‌های بین‌المللی همکاری می‌کنیم تا این فرآیند تسریع شود و مردم کشور بتوانند در کشور خودشان درمان شوند و به ویژه به رادیوتراپی دسترسی داشته باشند."
به گفته آقای شینواری، این بنیاد در سال ۲۰۱۷ تأسیس شده است تا آگاهی عمومی درباره سرطان و ظرفیت علمی داکتران مرتبط را افزایش دهد.
سالانه بیش از ۱۹ هزار نفر در افغانستان به سرطان مبتلا می‌شوند و ۷۶ درصد آنان جان‌های شان را از دست می‌دهند.
شرافت زمان، سخنگوی وزارت صحت عامه طالبان، به سوالات رادیو آزادی درباره تعداد بیماران سرطانی در افغانستان و فراهم کردن زمینه‌های درمان آنها پاسخ نداد.
اما بر اساس معلومات مرکز کنترل سرطان، در مجموع تعداد مبتلایان به سرطان در این کشور تا پایان سال ۲۰۲۴به حدود ۵۰۰ هزار نفر رسیده که سالانه بیش از ۱۹ هزار نفر به این بیماری مبتلا می شوند و۷۶ درصد آنان جان های شان را از دست می‌دهند.
با این حال، این بیماری قابل پیشگیری است و اگر به موقع تشخیص داده شود، درمان آن آسان‌تر خواهد بود.
در مورد اهمیت تشخیص و درمان به موقع بیماری سرطان، دکتر فضل الحق غوثی، متخصص جراحی عمومی، به رادیو آزادی گفت: " اگر سرطان در مراحل اولیه تشخیص داده شود، می‌توان از انتشار آن به سایر اعضای بدن جلوگیری کرد و مسیر درمان نیز تغییر می‌کند. همچنین، اگر دیر تشخیص داده شود، ممکن است بیمار تنها یک سال زنده بماند، اما اگر در مراحل اولیه شناسایی شود، می‌توان عمر بیمار را افزایش داد."
آقای غوثی اضافه کرد که برای پیشگیری از برخی انواع سرطان‌ها، لازم است توجه شود تا جلد در معرض نور مستقیم آقتاب قرار نگیرد و از مصرف تنباکو و الکل پرهیز شده و برای کنترل وزن، فعالیت‌های بدنی انجام شود.
آگاهان امور اجتماعی می‌گویند که بیماران مبتلا به سرطان علاوه بر رنج‌هایی که از این بیماری می‌کشند، با فشارهای روانی و رنج‌های دیگری نیز مواجه هستند.
شایع‌ترین انواع سرطان‌ها شامل سرطان سینه، معده، مری، لب، دهان، رحم و شش اند.
مجیب لحاظ یکی از این آگاهان، به رادیو آزادی گفت: " خانواده‌های بیماران یا افرادی که در محیط اطراف آنها هستند باید با آنها به خوبی رفتار کنند، به گونه‌ای که با یک فرد عادی یا خاص رفتار می‌شود، تا آنها احساس نکنند که مبتلایان به این بیماری از جامعه جدا شده‌اند. بنابراین، محبت و رفتار مثبت با آنها ضروری است."
بر اساس اطلاعات سازمان جهانی صحت، هر سال حدود ۲۰ هزار افغان به انواع مختلف سرطان مبتلا می‌شوند که از این تعداد، بیش از ۱۵ هزار نفر بر اثر این بیماری جان خود را از دست می‌دهند. شایع‌ترین انواع سرطان‌ها شامل سرطان سینه، معده، مری، لب، دهان، رحم و شش اند.
طبق اطلاعات سه ماه قبل برنامه ملی کنترل سرطان افغانستان، سرطان سینه در این کشور نسبت به سال گذشته هجری شمسی ۵۰.۹ درصد افزایش یافته است.