علی رضا بیکدلی گفت که این تصمیم بر اساس اصول برادری اسلامی و روابط دوستانه دو کشور اتخاذ شده و ایران متعهد به گسترش همکاریهای اقتصادی با افغانستان است.
این در حالی است که در سفر اخیر وزیر امور خارجه ایران به افغانستان، دو کشور بر پایبندی به توافقنامه آب هلمند در سال ۱۳۵۱ تأکید کردند.
سعی کردیم نظر حکومت طالبان را درباره اظهارات سفارت ایران جویا شویم، اما مطیع الله عابد، سخنگوی آب و برق و آب آنها به سوالات رادیو آزادی پاسخ نداد.
اما سوال این است که آیا بدون این توافقنامه، امضای هر توافق دیگر بین ایران و طالبان در مورد آب میتواند برای افغانستان پیامدهایی داشته باشد؟
کارشناسان امور آب میگویند که در حال حاضر، با توجه به کمبود شدید آب در افغانستان، هرگونه توافق بر سر آب با کشورهای همسایه به نفع افغانستان نیست و این به حق مردم این کشور ظلم بزرگ محسوب میشود.
عبدالله هیواد یکی از این کارشناسان، به رادیو آزادی گفت:
"ما با کمبود شدید آب مواجه هستیم و نمیتوانیم هیچ توافقی با کشورهای همسایه امضا کنیم. زیرا یخچالهایی که منبع اصلی آب ما بودند، تقریباً خشک شدهاند. ما حدود ۳۰۰۰۰ یخچال داشتیم و در سال ۲۰۱۶ که بررسی کردیم، ۲۷۰۰ یخچال باقی مانده بود و اکنون آنها نیز خشک شدهاند. بنابراین ما نمیتوانیم در مورد آب با هیچکس توافق کنیم یا معامله کنیم، زیرا مردم خودمان به آن نیاز دارند."
بیشتر در این باره: ایران می گوید برای دریافت حقابه خود از افغانستان ازتمام امکانات موجود استفاده میکندنجيب الله سدید، متخصص محیط زیست و امور آب، به رادیو آزادی گفت:
"اصلاً امکان توافق دیگری وجود ندارد و اگر هم صورت گیرد، آن توافق مشروع نخواهد بود. اگر حکومت دیگری بیاید، آن توافقها ملغی خواهند شد زیرا این حکومت مشروعیت ندارد. توافقنامه سال ۱۳۵۱ پس از بحثهای فراوان بین دو حکومت شاهی امضا شد که هر دو مشروع بودند و پس از سنجش تمام ابعاد و حتی تغییرات اقلیمی این توافق امضا شد. این نوع توافقها در دنیا بسیار کم نظیر هستند و باید به این توافق احترام گذاشته شود و دو کشور باید حقوق خود را بر اساس این توافق بررسی کنند."
کارشناسان سیاسی میگویند که موضوع آب افغانستان میان این کشور و ایران یک موضوع جنجالی است و هر دو طرف میخواهند روابط خود را عادی نشان دهند.
حکمت الله حکمت، یکی از این آگاهان به رادیو آزادی گفت:
"اکنون که تغییرات اقلیمی رخ داده و آب کاهش یافته است، ایجاد سدهای جدید بر روی هر دو رودخانه هلمند و هریرود یک ضرورت است؛ بنابراین ایران نگران است که ممکن است میزان آب آنها کاهش بیشتری یابد. من فکر میکنم هر دو طرف اکنون تلاش میکنند نشان دهند که دارای روابط خوبی هستند و مشکل آب را حل میکنند."
افغانستان و ایران در سال ۱۳۵۱ هجری شمسی توافقی در زمینه تقسیم آب هلمند امضا کردند. بر اساس این توافق، افغانستان باید هر سال ۸۱۷ میلیون متر مکعب آب از دریای هلمند را به ایران واگذار کند، بر اساس این توافقنامه، ایران ۲۰ درصد از آب هلمند را دریافت میکند.
اگرچه ایران اخیراً بارها از عدم اجرای این توافق شکایت کرده است، اما جانب افغانستان اعلام کرده که بیش از مقدار ذکر شده در این توافقنامه به ایران آب داده است.